گزارش خبري/ماخونيك؛ سرزمين لي لي پوت هاي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبري/ماخونيك؛ سرزمين لي لي پوت هاي ايران
ماخونيك؛ سرزمين لي لي پوت هاي ايران
بيرجند - خبرگزاري مهر: روستاي ماخونيك يكي از هفت روستاي شگفت انگيز جهان كه به سرزمين لي لي پوتهاي ايران معروف است با جذابيتهاي حيرت انگيز خود مسافران و گردشگران را فرا مي خواند.

به گزارش خبرنگار مهر، حتما تعجب خواهيد كرد وقتي بدانيد ايران هم جايي دارد شبيه لي لي پوت، سرزمين افسانه اي داستان گاليور.

روستاي ماخونيك كه در اطراف شهر بيرجند واقع شده است، به دليل قد و قامت كوتاه ساكنان آن به لي لي پوت مشهور است گرچه اين روستاي كوچك، به خاطر قد و قامت مردمانش مشهور نشده است، بلكه دلايل ديگري نيز دارد.

علت مشهورشدن روستاي ماخونيك در142 كيلومتري شهرستان بيرجند واقع در استان خراسان جنوبي آداب، رسوم و فرهنگ خاص مردمانش است.

منطقه ماخونيك متشكل از ۱۲آبادي است كه روستاي ماخونيك بزرگترين آنها محسوب مي ‌شود. اين روستا شامل ماخونيك، كفاز، چاپنسر، توتك، سفال‌بند، سولابست، لجونگ (سفلي و عليا)، كلاته بلوچ، دامدامه و ميش نو، خارستو و جلارو است.

اهالي اين روستاها از نظر مذهب، معيشت، شيوه زندگي و اوضاع اجتماعي وجه اشتراك زيادي با يكديگر دارند اما غالب اين روستاها اصل و نسب خود را از روستاي ماخونيك مي ‌دانند.

درباره وجه تسميه روستا چندين قول وجود دارد، مي‌ گويند كه در گذشته‌ هاي بسيار دور عده‌اي ماموران دولتي به اين روستا آمده و اهالي به گرمي از آنها استقبال نكرده‌اند و با آنها برخورد سردي داشته‌اند و آنها اين نام را براي روستا انتخاب كرده‌اند.

برخي نيز مي ‌گويند به دليل وجود شكافي در كوه نزديك روستا به آنجا ماده ماخونيك گفته مي‌ شده كه به مرور زمان به ماخونيك تغيير نام يافته است.

در برخي اسناد قديمي كه تاريخ نگارش آنها به ۳۰۰سال قبل مي ‌رسد، نام روستا مادخنيك ذكر شده است كه مركب از دو جزء «ماد» و «خنيك» است.

ماد در زبان پهلوي و پارسي باستان به ماه تبديل شده كه يكي از معاني آن شهر و مملكت است و در مجموع به‌نام شهر ماخونيك است.

درباره اين روستا هيچ سابقه تاريخي مكتوبي وجود ندارد و فقط «كلنل چارلز ادوار دبيت» در كتاب سفرنامه خراسان و سيستان در دوره ناصرالدين شاه به توصيف منطقه ماخونيك پرداخته است.

در روستاي ماخونيك نه تنها نحوه زندگي كه محل سكونت نيز ساده و ابتدايي است بلكه خانه هاي روستاييان نيز داراي شكل هندسي خاصي نيست و تمام امكانات زندگي دريك اتاق جاي گرفته است.

آداب و رسوم ساكنان روستا از نحوه قضاوت تا شيوه كشاورزي و از چگونگي تقسيم ارث تا بازي ها همگي از گذشته هاي دور جريان داشته و اغلب آنها دست نخورده باقي مانده است.

روستاي ماخونيك پيش از اين به عنوان منطقه كوتوله ها مطرح شده بود چون اهالي كوتاه قد بوده و به زحمت قدشان از ۱.۴۰تجاوز مي كند.

قد متوسط مردم اين روستا مي تواند ناشي از ازدواج فاميلي و نوع تغذيه آنها باشد.

يكي از عمده نشانه‌ هاي فرهنگي روستاي ماخونيك مسكن است كه در نوع خود جالب و قابل توجه است.

بافت مسكوني روستا در دامنهٔ تپه و خانه‌ ها به طور فشرده‌ به‌ هم و در گودي زمين ساخته شده ‌اند.

كف خانه حدود يك متر از سطح زمين پايين ‌تر است و داراي يك درب كوتاه چوبي است. براي رفتن به داخل خانه بايد دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه كرد، اغلب يكي دو پله درگاهي را به كف خانه متصل مي ‌كنند.

هر خانه داراي فضاهايي همچون كنديك (مخزن نگهداري گندم و جو)، كرشك (اجاق گلي براي طبخ غذا)، طاق و طاقچه است.

بايد دانست عمده مصالح به كار رفته در مسكن روستا شامل سنگ، چوب و هيزم است.

ظاهراً از آنجا كه هواي آن ناحيه سرد است مردم خانه ها را كوچك و كم ارتفاع مي سازند تا راحت تر گرم شوند.

با اين حال خانه ‌هاي مسكوني آدم كوچولوهاي ايران همچنان پابرجاست و خانه‌ هايي با ساخت امروزي و گاه شهري و داراي آجرنما، اگرچه قد برافراشته و خانه‌هاي تو سري خورده را در سايه خود قرار داده اما نتوانسته اند نگاه‌ها را از آن برگيرند. ماخونيك همچنان زنده است.

مردم ماخونيك تا 50 سال پيش، چاي نمي نوشيدند، شكار نمي كردند و اصلاً گوشت هم نمي خوردند و هنوز سيگار نمي كشند. مردم ماخونيك اين قبيل كارها را گناه مي دانستند.

ورود تلويزيون به اين روستا به معناي ورود شيطان بود و اهالي تا چند سال پيش به تلويزيون مي گفتند شيطان. آنها هرگز اجازه نمي دادند كودكان پاي صفحه تلويزيون بنشينند و جادو شوند.

از ماخونيك تا مرز افغانستان در حدود نيم ساعت راه است و اهالي ماخونيك اصليت افغاني دارند كه در حدود سه چهار قرن پيش به اين ناحيه آمده اند و اينجا را براي سكونت انتخاب كرده اند.

ازدواج فاميلي ميان كوتاه قدها و نوع تغذيه باعث شده كه افراد روستاي ماخونيك كوتاه قد باشند ولي چند سالي مي شود كه با تغيير وضعيت تغذيه اهالي و مصرف قرص و قطره آهن، نسل جديد بهتر شده اند.

بر طبق شواهد چنين بر مي آيد كه ساكنان روستا در ابتدا دامدار و عشاير بوده اند و در دوره هاي بعد در منطقه ماخونيك و به ويژه در روستاي ماخونيك سكونت گزيده اند، وجود سنگ نگاره اي در نزديكي قنات ماخونيك كه نقش هاي چوپاني و بسيار قديمي بر روي آن نقش بسته نيز گواهي بر قدمت سكونت در ماخونيك است.

از آثار تاريخي ماخونيك مي توان به سنگ سياه (سنگ نگاره) ماخونيك، بناي برج و قلعه، برج گل انجير، منزل سرگردوني، نادر مرده اشاره كرد.

در حال حاضر گردشگران خارجي و داخلي زيادي از اين روستا ديدن مي ‌كنند و اين روستا از روستاهاي هدف گردشگري خراسان جنوبي به شمار مي‌ رود.

© 2003 Mehr News Agency .

چهارشنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]