پيكره زخمي «خزر» اين بار بستر بلندترين برج جهان

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: پيكره زخمي «خزر» اين بار بستر بلندترين برج جهان
"لاس وگاس" تركمنستاني را كه يادتان هست؟ همان جزيره يا مجمع الجزايري كه قرار است در درياي خزر به شكل نشان ملي تركمنستان احداث شود و مجموعه اي تفريحي – اقامتي باشد. از همان زمان اعلام مسئولان اين كشور مبني بر احداث چنين جزيره اي كارشناسان محيط زيست داخلي و بين المللي نسبت به تبعات احداث آن هشدار دادند اما كو گوش شنوا! مسئولان مرتبط داخلي و امور خارجه نيز با رسانه اي شدن قضيه تازه از ماجرا مطلع شدند و . . .

اول تركمنستان، بعد . . .

به گزارش روزنامه هاي تركمنستان در پي تصميم مقامات كشور تركمنستان احداث مجموعه گردشگري به نام "لاس وگاس درياي كاسپين" توسط شركت هلندي «وان اورد» آغاز شده است كه "يوهانس هفكنشيد" يكي از مديران آن، اعلام كرده بود «شركت متبوع اش طرح احداث يك جزيره مصنوعي در سواحل درياي مازندران را كه محل استقرار اقامتگاه هاي گردشگري موسوم به «آواز» است، به مقامات تركمنستان ارائه كرده است.»اين جزيره به نحوي طراحي شده كه نشان ملي كشور تركمنستان به صورت برجسته بر آن ترسيم شود. در عين حال فضا و امكانات براي احداث ساختمان هاي مورد نياز در آينده نيز در نظر گرفته شده است.اين يكي از پيشنهادهاي اغوا كننده شركت هلندي بود كه يدطولايي در ساخت جزاير مصنوعي دارد. او در گفت وگو با يكي از روزنامه ها با اشاره به تخصص و پيشينه كشور هلند در احداث جزيره هاي مصنوعي يادآور شده است كه هم زمان با افزايش جمعيت جهان بسياري از كشورها به فضا و زمين بيشتر براي تامين نيازهايي ازجمله مسكن، تجارت، توليد و نيز تفريح و شادي نيازمند هستند.

همچنين احداث پارك هاي آبي، باشگاه هاي ورزشي و قايق سواري، رستوران ها، مكان هايي براي چادر زدن، پارك هاي تفريحي و مراكز خريد و احداث يك رودخانه مصنوعي نيز كه به طول ۷ كيلومتر از ميان اين منطقه گذر مي كند، از ديگر بخش هاي اين برنامه گسترده گردشگري است.

منبع تامين مالي اين طرح بزرگ از درآمد هنگفت گاز در كشور تركمنستان است كه چهارمين ذخاير گاز جهان را داراست. با توجه به اين منابع عظيم گاز، تركمنستان كشور پردرآمد و ثروتمندي محسوب مي شود. لاس وگاس تركمنستان در حالي به تازگي رسانه اي شده كه طراحي و برنامه ريزي آن از سال 2006 آغاز و پيش نويس قرارداد شركت هلندي تهيه شده است.

اما كمي آن سوتر در قزاقستان نيز قرار است لاس وگاسي با نام "كازوگاس" برپا شود. اين كشور نيز با شركت «ايت واندر» سازنده هتل و كازينو مستقر در لاس وگاس، يادداشت تفاهمي براي احداث يك هتل و مجموعه تفريحي به امضا رساند. اين معامله، بخشي از طرحي بلند پروازانه براي ساخت يك اقامتگاه جديد است كه برخي آن را به «كاز وگاس» ترجمه كرده اند. اين شهر جديد كه نام رسمي آن «ژانا ايل» است، بخشي از طرح بزرگ نورسلطان نظربايف رئيس جمهوري سابق براي توسعه اقتصاد كشور و گسترش آن بدون اتكا به نفت و گاز بود.

در روسيه نيز يكي ديگر از بندرهاي بزرگ درياي خزر به نام "لاگان" به وجود خواهد آمد. اين بندر در ساحل درياي خزر در بخشي از جمهوري "كالميكيا" واقع در روسيه ساخته خواهد شد. شركت ايراني " كاوه " دراين ساخت و ساز مشاركت دارد. "آندري مانجيو" رئيس اداره منطقه لاگان ، جايي كه اين بندر جديد ساخته خواهد شد در مصاحبه اي با صداي روسيه اعلام كرد: تفاهم نامه مربوطه در بازديد آينده هيئت ايراني اين شركت از كالميكيا امضا خواهد شد.

آندري مانجيو، رئيس اداره منطقه لاگان در كالميكيا تاكيد كرد كه طرح ساخت بندر جديد ، طرح بسيار بزرگي است. او نه تنها ساخت و ساز اين بندر خصوصي را بررسي بلكه زير ساخت هاي مرتبط را نيز تجزيه و تحليل مي كند.

اما اين يكي

ولي اين آخري از همه جالب تر يا به عبارت ديگر تاسف بار تر است. به تازگي يك خبرگزاري غربي از برنامه ريزي جمهوري آذربايجان براي ساخت بلندترين برج جهان در سواحل درياي خزر خبر داد.

به گزارش آسوشيتدپرس، يك شركت ساختماني در جمهوري آذربايجان قصد دارد در طرحي ضمن ايجاد چند جزيره مصنوعي در درياي خزر بلندترين برج جهان را نيز در سواحل خزر بنا كند. بر اساس اين گزارش برج آذربايجان هزار و 50 متر ارتفاع خواهد داشت و اين در حالي است كه در طرح ابتدايي 560 متر ارتفاع براي آن در نظر گرفته شده بود.

جالب تر آن كه اين طرح شامل 41 جزيره مصنوعي به وسعت 25 كيلومتر خواهد بود كه در جنوب شهر باكو، پايتخت آذربايجان، ساخته مي شود. اين طرح همچنان شامل مركز خريد، چند هتل و واحدهاي مسكوني نيز خواهد بود. نام اين طرح "جزاير خزر" است و ساخت آن از اواخر سال 2013 آغاز مي شود.

بلندترين برج جهان در خزر

براي آن كه جزئيات بيشتري از اين طرح به دست بياورم با رئيس يك شركت عمراني ايراني كه در باكو فعاليت مي كند در اين باره به صحبت مي نشينم. مهندس "اميد سوختانلو" در اين باره مي گويد: كنسرسيوم "آوستا"، (Avesta) يكي از شركت هاي بزرگ ساخت و ساز هتل ها و برج هاي باكو اعلام كرده است كه طرح ساخت جزاير زنجيره اي مصنوعي با مجموعه ساختمان هاي تجاري-مسكوني به همراه يك برج عظيم به بلنداي 1050 متر در آب هاي درياي خزر آغاز خواهد شد.

رئيس كنسرسيوم "آوستا " گفته است كه برج "قله آذربايجان" بلندترين برج دنيا خواهد بود. هم اكنون بلندترين برج دنيا، الخليفه، با 828 متر ارتفاع در دبي قرار دارد.

وي اضافه مي كند: كنسرسيوم "آوستا" در راستاي عملياتي كردن طرح "قله آذربايجان" با شركت هاي سازنده "برج خليفه" مذاكراتي را در راستاي جلب مشاركت آن ها آغاز كرده است. "قله آذربايجان" قرار است در سال هاي 2018-2019 به بهره برداري برسد، اين برج از "برج خليفه" كه سال 2010 در دبي به بهره برداري رسيد، 200 متر و از "برج پادشاهي" عربستان كه قرار است در شهر "جده" ساخته شود نيز 50 متر بلندتر خواهد بود.

وي يادآوري مي كند: طرح ساخت 41 جزيره مصنوعي زنجيره اي با نام "جزيره خزر" در 15 مايلي جنوب باكو، پايتخت آذربايجان، در سال 2013 آغاز خواهد شد. قرار است يك مركز تجاري در قلب اين مجمع الجزاير مصنوعي ساخته شود. در برج "قله آذربايجان" چندين مجموعه، از جمله يك هتل چهار فصلي، سه سالن سخنراني و همچنين بلندترين سكوي ديده باني در طبقه 157 آن ساخته خواهد شد.

"سوختانلو" با ابراز نگراني از اين ساخت و سازها مي گويد: تركمنستان نيز اعلام كرده است كه يك جزيره مصنوعي در درياي خزر احداث خواهد كرد. جزيره مصنوعي خزر بخشي از طرح گردشگري 5 ميليارد دلاري "آوازه" تركمنستان است. احداث مجتمع گردشگري آوازه در امتداد 22 كيلومتري از سواحل جنوب شرقي خزر 7 سال است كه آغاز شده است، اما جزيره مصنوعي كه قرار است توسط يك شركت هلندي به نام "فان اورد" احداث شود، هنوز در مرحله طراحي قرار دارد.

وي اضافه مي كند: رئيس جمهور تركمنستان در نظر دارد يك رودخانه مصنوعي قابل كشتي راني، آكواريوم بزرگ دريايي، مركز تفريحي براي اسكي بازان و يك "شهر كازينويي" شامل استراحت گاه رقص و موسيقي با نمونه برداري از شهر لاس وگاس نيز به بهره برداري برساند. قرار است اين جزيره مصنوعي به شكل نشان ملي تركمن ها (ستاره 8 ضلعي) به همراه بناهاي تجملي ساخته شود.

اين كارشناس مي گويد: شركت "فان اورد" كه يكي از شركت هاي مشاركت كننده در ساخت جزاير "نخل شكل" امارات نيز است، ۴ سال است كه در تركمنستان فعاليت دارد و هم اكنون در حال عملياتي كردن قرارداد نصب و نگهداري راهنماهاي شناور آبي در طول كانال كشتي راني منطقه گردشگري "آوازه" است. هيچ كدام از دست اندركاران ساخت جزاير مصنوعي آذربايجان و تركمنستان به صورت رسمي گزارشي درباره جنبه هاي زيست محيطي طرح هاي خود منتشر نكرده اند.

وي به نقل از"محمد رضا فرقاني" سفير سابق ايران در تركمنستان به نكته جالب توجهي اشاره مي كند: در ساخت مجتمع گردشگري "آوازه" عمدتا شركت هايي از تركيه، فرانسه، هلند و ايران فعاليت مي كنند. شركت ايراني "پارس انرژي" نيز ۴ طرح مهم در منطقه گردشگري "آوازه" و بندر تركمن باشي تركمنستان به ارزش صد ميليون دلار اجرا مي كند.

وقتي از وي دليل نگراني اش را مي پرسم مي گويد: برخي كارشناسان محيط زيست بر اين باورند كه جزاير مصنوعي سامانه اكولوژيكي درياي خزر را به هم خواهد ريخت، نخست اين كه در رسوباتي كه طي هزاران سال در بستر دريا جمع شده به هم خوردگي ايجاد خواهد شد؛ چرا كه اجراي اين طرح ها باعث ورود مواد زايد بسياري به دريا از فلزات سنگين گرفته تا آلودگي هاي نفتي كه طي هزاران سال در بستر دريا خوابيده اند مي شود. همچنين، ميليون ها تن خاك وشن كه براي ايجاد خشكي در دريا ريخته خواهد شد، باعث ايجاد كدورت در آب و كشته شدن آبزيان مي شود.

واكنش كارشناسان

"محمد رضا فاطمي" استاد دانشگاه و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم و تحقيقات مي نويسد، اكوسيستم درياي خزر با احداث اين جزاير مصنوعي توسط كشورهاي حاشيه اين دريا به خطر مي افتد.

به نظر اين محقق ايراني اين طرح ها تهديدي جدي براي يكي از مهم ترين زيستگاه هاي ماهيان خاوياري و فك خزري است و سازه هاي اين جزاير ممكن است كل شبكه اكولوژيكي درياي خزر را برهم بزند.

"محمد باقر نبوي" معاون سابق محيط دريايي سازمان محيط زيست ايران نيز به مهر مي گويد: با توجه به اين كه رژيم حقوقي درياي خزر به طور كامل مشخص نيست نمي توان به اين موضوع اعتراض كرد. اما بر اساس پيمان نامه تهران كه ايران ، تركمنستان، آذربايجان و روسيه عضو آن هستند، سازمان محيط زيست ايران مي تواند با طرح اين موضوع، خواهان همكاري براي كاهش خسارات شود. از سوي ديگر وقتي در داخل كشورمجوز احداث سازه هاي مشابه به راحتي داده مي شود، چگونه مي توان به ديگر كشورها اعتراض كرد؟

يك كارشناس حفاظت محيط زيست و پژوهشگر زيست بوم هاي دريايي نيز در اين باره مي گويد: اگر اين جزاير به شكل سنتي و با ريختن خاك و خشكاندن دريا ساخته شود كل موجودات بستر دريا مدفون شده و از بين مي روند. "بابك سايباني" در توضيح بيشتر موضوع مي گويد: اگر در اين قسمت ها كلني هاي مرجاني نيز وجود داشته باشد بيشترين خسارت به اكوسيستم وارد مي شود و علاوه بر آن انواع و اقسام موجودات بستر زي ديگر دريا هم از بين خواهند رفت.

وي اضافه مي كند: يكي ديگر از آسيب هاي بزرگ اين قبيل طرح ها بر هم خوردن الگوي جريان آب درياست كه اين مسئله مسير حركت، مهاجرت و تغذيه همه گونه هاي جانوري خزر را دچار مشكل اساسي مي كند. بنابراين حتي در صورت موافقت همه كشورهاي حاشيه خزر بايد براي احداث چنين جزايري از سازه هاي شناور استفاده شود اما متاسفانه در منطقه ما هنوز شيوه ساخت جزيره ها به شكل سنتي و با خاك است.

"حسن رحيميان" دكتراي اكولوژي آبزيان نيز مي گويد: در عين حال كه اطلاعات چنداني از اين طرح ها در دست نيست اما به طور عام درباره طرح هاي جزيره سازي در حاشيه درياها مشكلاتي وجود دارد كه بايد به آن ها توجه كرد. نخست اين كه در رسوباتي كه طي هزاران سال در بستر دريا جمع شده به هم خوردگي ايجاد مي شود، چرا كه اجراي اين طرح ها باعث ورود مواد زايد بسياري به دريا از فلزات سنگين گرفته تا آلودگي هاي نفتي كه طي هزاران سال در بستر دريا خوابيده اند مي شود.

اين عضو هيئت علمي دانشگاه با اشاره به اين كه ايجاد چنين شرايطي به ويژه براي صافي خوارها بحران هاي جدي ايجاد خواهد كرد ، مي گويد: اين گونه ساخت و سازها بر موجودات دريازي به ويژه آن هايي كه محل توليد مثل و مهاجرتشان دريا باشد در كوتاه مدت اثرگذار خواهد بود و بر آن هايي كه صافي خوار هستند اثرات منفي خواهد گذاشت. ضمن اين كه گل و لاي وارد آبشش ماهي ها شده و آمادگي ابتلاي آن ها به انواع عفونت ها را بالا خواهد برد.

"رحيميان" يادآوري مي كند كه امروزه ديگر روش هاي نوين علمي تر و كم آسيب تر به محيط زيست مانند ساخت جزاير ساحلي، جايگزين جزيره سازي شده و به جاي ايجاد جزيره در آب و خشك كردن بخش هايي از دريا، آب را به ساحل هدايت مي كنند كه اين به مراتب بهتر بوده و باعث افزايش توليد مي شود.

و واكنش نمايندگان مردم

اواخر مهر ماه سال جاري نمايندگان مجلس با آغاز جمع آوري مستندات و گزارش هايي مبني بر آسيب هايي كه قرار است با لنگراندازي شركت هلندي و ساخت لاس وگاس تفريحي تركمنستان در درياي خزر ايجاد شود، خود را براي اعتراض و توقف اين طرح هزينه بر آماده كردند. نمايندگان كشور با بيان اين كه هرگونه دخل و تصرف و ساخت و ساز جزاير مصنوعي در درياي خزر ممنوع است، قرار است اعتراض خود را به طور مستند در نشست درياي خزر كه اول فروردين سال آينده برگزار مي شود مطرح كنند.

جالب آن كه وقتي از "محمد كريم عابدي" عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي در اين باره مي پرسم، وي مي گويد: ما در كميسيون، كميته اي داريم به نام كميته رژيم حقوقي درياي خزر. سال گذشته كه اعضاي اين كميته در گيلان در همايشي شركت كردند، هيچ گزارشي از اين ساخت و سازها ارائه نشد. اما اميدواريم كه در سال آينده در چنين اجلاسي در مازندران به اين موضوع پرداخته شود.

وي البته متذكر مي شود: تا آن جا كه مي دانم در باره جزيره سازي تركمنستان در درياي خزر به اين كشور تذكر داده شده و فكر مي كنم بي تاثير هم نبوده است.

وقتي به وي مي گويم كه اين كشور هنوز كارش را متوقف نكرده، مي گويد: به هر حال اين تذكرها بي فايده نيست ولي رسانه ها نيز بايد بيشتر به اين موارد بپردازند.

"عابدي" ضمن انتقاد از ضعف عملكرد دستگاه ديپلماسي خارجي كشور در اين باره مي گويد: رسانه ها بايد اين قضيه را دنبال و مسئولان و اعضاي كميسيون امنيت ملي را وادار به واكنش كنند. ما نيز كميته رژيم حقوقي را به فعاليت در اين مورد وادار مي كنيم. وي به مورد مشابهي اشاره مي كند: چند سال پيش قرار بود سكوي عظيم نفتي آذربايجان توسط انگلستان در درياي خزر احداث شود ولي با موضع گيري شديد و قاطع ايران بساط آن برچيده شد. اكنون نيز به چنين موضع گيري نياز داريم وگرنه نسل هاي آينده سهمي از درياي خزر نخواهند داشت.

نگران نباشيد!

و اما بشنويد اظهار نظر عجيب رئيس سازمان حفاظت محيط زيست را در اين باره. "محمدجواد محمدي زاده" در پاسخ به سؤال فارس مبني بر موضع جمهوري اسلامي در قبال برج سازي كشورهاي تركمنستان و آذربايجان كه منجر به واكنش دوستداران محيط زيست و امكان بروز مشكلات اكوسيستمي شد، گفت: اين نگراني را با وزير محيط زيست تركمنستان مطرح كردم و اطمينان دادند كه هيچ آلايندگي ندارد. گاهي دلم به شدت براي بزرگ ترين درياچه آب شيرين دنيا مي سوزد كه يا مخزن فاضلاب كشورهاي حاشيه اش است يا بستر احداث جزاير مصنوعي كه آرام آرام جانش را مي گيرند. دلم براي پيكر زخمي خزر و رژيم حقوقي آن مي سوزد.

چكيده گزارش

اول لاس وگاس تركمنستاني بعد كازوگاس قزاقستاني بعد لاگان روسيه و حالا هم قله آذربايجان كه بلندترين برج هاي جهان به شمار مي رود قرار است در بزرگ ترين درياچه آب شيرين دنيا احداث شود. همه اين ها يعني نابودي تدريجي اكوسيستم خزر. جالب آن كه كشورهاي حاشيه درياي خزر بدون توجه به تبعات اين قبيل اقدامات و نيز رژيم حقوقي درياي خزر و وظيفه كشورهاي حاشيه، گويي در اين زمينه به رقابت پرداخته اند و مسئولان كشور ما نيز هنوز منتظرند تا گزارش هايي در اين باره به دست شان برسد تا اقدام قاطع و عاجلي در اين مورد انجام دهند.اين در حالي است كه شركت هاي خارجي به سرعت و با جديت در حال احداث اين طرح هاي عظيم در درياي خزر هستند و صبر نمي كنند تا جلسات آينده كميته رژيم حقوقي خزر و يا نشست سران كشورهاي حاشيه اين دريا برگزار شود.

دوشنبه|ا|24|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 119]