واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: تقويت مناسبات اجتماعي
پرسش:
براساس آموزه هاي اسلامي، درمقابل آنان كه دوستشان داريم، چگونه بايد رفتار كنيم، تا روزبه روز پايه هاي مودت و رحمت در مناسبات اجتماعي مستحكم تر گردد؟
پاسخ:
در بخش هاي قبلي پاسخ به اين سؤال به نحو اجمال به آموزه هاي اسلامي شامل: 1- خوش اخلاقي 2-اظهار محبت و پاسخگويي به آن 3- اظهار شادي درهنگام ديدار 4- لبخندزدن در هنگام ملاقات 5- انجام مزاح هاي شرعي 6-وفاداري و انجام تعهدات 7- رعايت انصاف 8- فروتني و تواضع 9- رازداري اشاره شد. اينك در ادامه دنباله مطلب را پي مي گيريم10.- فرو خوردن خشم و غضب
رفتارهايي كه انسان ها نوعا در هنگام خشم و غضب از خود بروز و ظهور مي دهند، نشانگر شخصيت واقعي آنان است. اينكه فرموده اند اگر كسي را سه بار به خشم درآوردي و او عكس العملي خارج از چارچوب عقل و منطق از خود بروز نداد، به راستي او شايستگي دوستي و همراهي را دارد. چرا كه حالت خشم و غضب غالبا انسان ها را از حالت منطق و عقلانيت خارج مي سازد. امام علي(ع) در اين زمينه مي فرمايد: شدت خشم منطق آدمي را تغيير داده و ريشه دليل و برهان را قطع نموده و فهم را متفرق و پراكنده سازد. (جلوه هاي حكمت، ص 445) و در روايتي ديگر آن حضرت مي فرمايد: خشم خردها را فاسد و از درستي دور مي كند. (همان)
بنابراين كنترل خشم و غضب و عقلاني و منطقي رفتار كردن در هنگام خشم و غضب يكي از فضايل و كمالات انسان به حساب مي آيد. علي(ع) در اين رابطه مي فرمايد:
از برترين كارهاي خوب: بخشندگي در تنگدستي، راستگويي در خشم و گذشت درحال قدرت است. (همان)
11- عدم تكبر و غرور
تكبر و غرور از جمله صفات رذيله و اخلاق سيئه انسان به حساب مي آيد، و همواره چنين فرد متكبر و مغرور، اطرافيان خود را از دست مي دهد و نفرت ديگران را نسبت به خود برمي انگيزد. برعكس كسي كه متواضع و فروتن باشد همواره مورد لطف و عنايت ديگران قرار مي گيرد. لقمان حكيم درخصوص مسايل اخلاقي و ارتباط با مردم و خويشتن مواعظي دارد كه نخست تواضع، فروتني و خوشرويي را توصيه كرده و مي گويد: با بي اعتنايي از مردم روي مگردان، «ولا تصعر خدك للناس»
و مغرورانه بر زمين راه نرو «ولاتمش في الارض مرحا» چرا كه خداوند هيچ متكبر مغروري را دوست ندارد. «ان الله لايحب كل مختال فخور» (لقمان- 18) به اين ترتيب لقمان حكيم به دو صفت بسيار زشت و ناپسند كه مايه از هم پاشيدن روابط صميمانه اجتماعي است اشاره مي كند: يكي تكبر و بي اعتنايي، و ديگر غرور و خودپسندي كه هر دو در اين جهت مشتركند كه انسان را در عالمي از تو هم و پندار خودبرتربيني فرو مي برند، و رابطه او را از ديگران قطع مي كند. در حديثي از پيامبر اكرم(ص) آمده است: كسي كه از روي غرور و تكبر روي زمين راه رود، زمين و كساني كه در زيرزمين خفته اند، و آنها كه روي زمين هستند، همه او را لعنت مي كنند.»
12- صداقت و شفافيت
در آموزه هاي اسلامي صداقت و شفافيت از ويژگي هاي مهم يك انسان مؤمن و سبب نجات و رستگاري او به حساب مي آيد و برعكس كذب، دروغ و نفاق موجب هلاكت و نابودي او مي شود. پيامبر اعظم(ص) مي فرمايد: «النجاه في الصدق، كما ان الهلاك في الكذب» سربلندي و نجات انسان در صداقت و شفافيت است همچنانكه هلاكت و نابودي او در دروغ و عدم شفافيت است.
علي(ع) در اين زمينه مي فرمايد: راستي و راستگويي تو را نجات مي دهد، هر چند كه از آن بيمناك باشي، و دروغ تو را نابود مي كند گرچه از آن خطري بر خود حس نكني (غررالحكم، ح 1118) همچنين وقتي از آن حضرت سؤال شد: گرامي ترين مردم كيست؟ فرمود: كسي كه هميشه و همه جا با راستي برخورد كند. (بحارالانوار، ج 17، ص 9)
و بالاخره آن حضرت در وصف ايمان مومنان مي فرمايد: ايمان آن است كه راستي را اگر چه به زبانت باشد بر دروغي كه به سودت باشد، ترجيح دهي. (نهج البلاغه، ح 458) ادامه دارد
چهارشنبه|ا|12|ا|بهمن|ا|1390
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کيهان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 224]