سكوت سازنده و غيرسازنده در زندگي مشترك

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: سكوت سازنده و غيرسازنده در زندگي مشترك
بر هيچ كس پوشيده نيست كه زندگي مشترك فراز و نشيب فراواني دارد. پس از تشكيل زندگي مشترك با بروز مشكلات مختلف، براي همسران به خوبي آشكار مي شود كه زندگي هميشه به يك منوال نيست و پستي و بلندي دارد. براي رفع اين چالش ها بايد از مهارت هاي ارتباطي برخوردار بود. گاهي همسران ناتوان از حل مشكلات ارتباطي خود سكوت در پيش مي گيرند و تلاش مي كنند با مسكوت گذاشتن موضوع و حرف نزدن درباره آن، چالش را پشت سر بگذارند. سكوت ممكن است گاهي راهكار خوبي باشد اما بدون شك در بسياري از موارد آسيب زننده است. درباره معناي سكوت در زندگي مشترك با دكتر شهرام ناصري روان شناس و مشاور خانواده گفت وگويي انجام داده ايم كه در ادامه مطلب مي آيد.

سكوت و طلاق عاطفي

حاكم شدن سكوت در فضاي يك خانواده در بيشتر موارد ناشي از طلاق عاطفي است. دكتر ناصري با بيان اين مطلب ادامه مي دهد: زوجي كه همواره در مقابل هم سكوت پيشه مي كنند، در واقع عواطف شان را سركوب كرده اند. سكوت در اين حالت نوعي از بي توجهي محسوب مي شود و در مقابل آزارهاي ديگر بدترين نوع محسوب مي شود. زيرا روح و روان انسان را مي خراشد و فرد را به نحوي بي سلاح مي كند و وي نمي تواند از خودش دفاع كند. اين نوع آزار بسيار خطرناك و فرساينده است و اغلب در طول زمان به علت نتيجه مثبت از سوي همسري كه سكوت را شروع كرده است ادامه مي يابد.نكته اين جاست كه حرف زدن براي زن و مرد ۲ معناي متفاوت دارد. زنان براي برقراري ارتباط حرف مي زنند اما مردان بيشتر زماني حرف مي زنند كه مي خواهند مشكلي را حل كنند. اگر زن و مرد منظور همسرشان را از حرف زدن ندانند، قادر نخواهند بود با وي ارتباط سالمي برقرار كنند. بنابراين زوج هايي كه مهارت برقراري ارتباط را نياموخته باشند در طول زمان ممكن است بر سر سكوت كردن با هم به توافق پنهان برسند. در چنين مواردي ممكن است سكوت طولاني به طلاق عاطفي منجر شود يعني مرحله اي كه زن و مرد از پيدا كردن راه حل براي مشكل خود ناتوان مي شوند و براي برقراري ارتباط با يكديگر تلاشي نمي كنند، زير يك سقف زندگي مي كنند بدون اين كه تعلق خاطري به هم داشته باشند يا از زندگي كنار هم لذت ببرند.پرواضح است زوجي كه دچار طلاق عاطفي ناشي از سكوت در زندگي مشترك شده است، بايد تلاش كند راه حلي براي مشكلش پيدا كند. وقتي سكوت ناشي از نارضايتي، دلخوري، نداشتن علاقه به همسر و يا ديگر تعارضات باشد مراجعه به مشاور يا روان شناس ضروري است. چنين زوجي بايد در مراجعه به مشاور دلايل سكوت خود را ريشه يابي و سعي كنند مشكلات خود را با ارتقاي مهارت هاي ارتباطي و حل مسئله رفع كنند. يك بار ديگر تاكيد مي كنيم ادامه زندگي مشترك با سكوت مطلق به دلمردگي، خستگي مفرط، افسردگي، نارضايتي از زندگي، تربيت فرزندان اجتنابگر كه از برقراري ارتباط با ديگران طفره مي روند، منجر مي شود و اين امر به طور كلي سلامت جسمي و روحي اعضا را تحت تاثير قرار مي دهد.

سكوت هميشه بد نيست

وي با اشاره به اين كه نمي توان سكوت را همواره منفي تلقي كرد، تصريح مي كند: يك رفتار به خودي خود نمي تواند خوب يا بد باشد بلكه با توجه به موقعيت، شرايط و معاني متفاوتي كه دارد بايد مورد ارزيابي قرار گيرد. گاهي همين سكوت كه در زندگي مشترك بسيار آزاردهنده و مخرب است، مي تواند بسيار مفيد و سازنده باشد. يكي از مواردي كه سكوت كردن به منزله هنر است، سكوت به هنگام خشم است. سكوت در خشم يك مهارت است، زيرا به تعديل عواطف منجر مي شود. وقتي به هنگام خشم سكوت مي كنيم، در واقع اجازه مي دهيم عواطفي كه برانگيخته شده است، سر جاي خود برگردد و درست و بجا بروز پيدا كند. سكوت به هنگام خشم به مهارت و تمرين زيادي نياز دارد و درست مثل نواختن يك ساز، كار زمان بر و وقت گيري است.نكته اين جاست معمولا آنچه ما را خشمگين مي كند، از تعداد انگشتان دست بيشتر نيست. يا تصور مي كنيم ظلمي در حقمان روا داشته شده است، يا احساس تحقير شدن مي كنيم يا مي پنداريم عواطفمان ناديده گرفته شده و... در تمام اين موارد اين كودك درون ماست كه تحت تاثير حادثه يا آن اتفاق قرار مي گيرد و خشمگين مي شود. در هنگام خشم، يك بزرگسال ممكن است واكنش يك كودك خشمگين را از خود نشان دهد زيرا كودك درون اوست كه خشم را بروز مي دهد. بنابراين براي اين كه بتوانيم خشم خود را مهار و رفتارهاي ناشي از آن را كنترل كنيم، بهتر است محرك هايي را كه باعث خشم و عصبانيت مي شود شناسايي و آن ها را طبقه بندي كنيم. هنگامي كه عصباني هستيم، رفتار منطقي جاي خود را به بروز احساسات مي دهد زيرا عقل و احساس مثل الاكلنگ عمل مي كنند. وقتي غلبه با احساس است، عقل به خوبي كار نمي كند و بالعكس. بنابراين دانستن اين نكته بسيار كمك كننده است. بهتر است به هنگام عصبانيت، سعي كنيم احساس كودك درون را تاييد كنيم و به او فرصت دهيم آرام بگيرد، سپس رفتار منطقي در پيش بگيريم.

سكوت در مقابل پرخاشگري

وي درباره سكوت همسران در مقابل پرخاشگري يكديگر مي گويد: نمي توان اين نوع سكوت را هميشه توصيه كرد زيرا ممكن است طرف مقابل سكوت را ناشي از ترس فرض كند و اين رفتار را ادامه بدهد. سكوت در مقابل زورگويي، پرخاشگري بي دليل و رفتارهاي غيرمنطقي همسر توصيه نمي شود زيرا به حل مشكل كمك نمي كند.در چنين مواردي توصيه مي شود همسر پرخاشگر پس از تكرار چندباره رفتار خود دعوت به گفت وگو شود تا درباره رفتار، احساس و انتظاراتش و تاثيري كه آن رفتاربر اطرافيان داشته است، توضيح دهد.رها كردن موضوع، ناديده گرفتن پرخاشگري و همواره سكوت كردن در چنين مواردي در درازمدت به روابط بين فردي لطمه مي زند.زوجي كه استقلال كافي دارد، حرفش شنيده مي شود و در بيشتر رفتارها و كارهايش موفق است، مي تواند صبوري بيشتري در مقابل همسر پرخاشگر از خود نشان دهد و به او فرصت دهد تا بتواند با تعارضاتش كنار بيايد. در چنين مواردي ادامه سكوت اشكالي ندارد. اما مواقعي كه يكي از همسران همواره مورد ظلم قرار مي گيرد، حقوقش پايمال مي شود، امكان لذت بردن از زندگي را به دليل رفتار همسرش از دست داده است، نبايد در مقابل رفتارهاي تكرارشونده و پرخاشگرانه همسر سكوت اختيار كند. حتما ماجراهاي زندگي هاي مشترك را شنيده ايد كه به يكباره با طغيان زن فروپاشيده است. در چنين مواردي معمولا زن كه سال ها صبوري به خرج داده به يكباره طغيان مي كند و همه چيز را زير پا مي گذارد. در واقع سكوت او طي سال هاي زندگي مشترك باعث شده است كه سرانجام به چنين اقدامي دست بزند.نكته اين جاست كه زوج ها بايد به حدي از بلوغ رسيده باشند كه بدانند چه زماني سكوت به زندگي مشتركشان كمك مي كند و چه زمان گفت وگو . البته مهارت هاي آن را نيز ياد گرفته باشند. شايد بد نباشد اشاره كوتاهي هم به برخي مهارت هاي گفت وگويي سازنده زوج داشته باشيم زيرا در برخي موارد سكوت اختيار كردن به دليل ناآگاهي از اين مهارت هاست.در يك گفت وگوي سازنده زن و شوهر قادرند حرف خود را به روشني، وضوح و سادگي هرچه تمام تر مطرح كنند و از ايجاد ابهام پرهيز مي كنند.همچنين ارتباط مستقيم و چهره به چهره برقرار و به نشانه هاي غيركلامي همديگر توجه مي كنند. پاسخ آن ها به يكديگر مخرب نيست بلكه براي حل مشكل و رفع چالش سرنخ هاي عاطفي كلامي و غيركلامي يكديگر را درمي يابند، پاسخ مي دهند و با پاسخ دهي به نيازهاي عاطفي يكديگر گفت وگو و تعاملي سازنده و موثر برقرار مي كنند.

شنبه|ا|1|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]