يكبار براي هميشه؛ اثري كه در كارنامه سيروس الوند تكرار نشد

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: "يكبار براي هميشه"؛ اثري كه در كارنامه سيروس الوند تكرار نشد
تهران - فيلمسازان سينماي ايران در سه دهه اخير به شهادت آثارشان علاقه بسيار به سينماي اجتماعي نشان داده و بدون اغراق برخي درخشان ترين فيلم هاي ايراني در اين گونه جاي مي گيرند كه "يكبار براي هميشه" يكي از آنها محسوب مي شود.

سينماگران كشور با بالا رفتن سن، اغلب به توليد آثاري اجتماعي گرايش پيدا مي كنند كه سيروس الوند يكي از شاخص ترين آنها محسوب مي شود كه بخش اعظم ساخته هايش تمي اين چنيني دارد.

اما "يكبار براي هميشه" را مي توان به جرات بهترين ساخته سينمايي الوند به حساب آورد كه عمده قدرت خود را از فيلمنامه درخشان خود گرفته است.

الوند كه در سال هاي ابتدايي دهه پنجاه به عنوان فيلمنامه نويس وارد عرصه سينما شد، در "يكبار براي هميشه" دست روي وقايع روز جامعه گذاشته و بحث مهاجرت به ژاپن را كه در آن سالها ميان جوان ها بسيار داغ بود، در مركز قصه قرار داده و درام خود را اينگونه پيش برده است.

الوند ماجراي ساده و بارها تكرار شده زن و شوهري از طبقه پايين جامعه را اين بار با ريزه كاري هاي بسيار پيش برده و كليشه ها را كاملا در خدمت داستان قرار داده است.

براي مثال مي توان به جنگ زده بودن "محمود" و "زهرا" اشاره كرد كه به تنهايي هايشان رنگ و بوي ديگري بخشيده و آن را از نمونه هاي مشابه خود متمايز ساخته است.

نكته ديگر باورپذيري ارتباط ميان اين دو است كه برخلاف كليشه ها از كار درآمده و براي تماشاگر كاملا ملموس جلوه مي كند.

وي با انتخاب شغل نقاش ساختمان براي "محمود"، به شكل ظريفي از استعاره بهره گرفته و آن را به زندگي آشفته و بي رنگ و روي "محمود" و "زهرا" پيوند زده است.

شخصيت "محمود" با همه مصائب و گرفتاري هايش براي مخاطب دوست داشتني و قابل لمس است كه همين نكته كليدي پايه محكمي براي موفقيت فيلم شده است.

در نقطه مقابل "زهرا" كه تا حدودي از كليشه هاي قديمي صدمه خورده، نقش كمرنگ تري نسبت به "محمود" در پيشرفت قصه داشته و فقط در بخش هاي پاياني از كليشه زن مظلوم ستم ديده فاصله گرفته و كنشمند رفتار مي كند.

الوند فيلمنامه خود را تا سكانس آخر خوب پيش برده اما با يك پايان خوش كه چندان به داستان نمي چسبد، كيفيت كار خود را اندكي پايين آورده و مهمترين بخش فيلمنامه را ضعيف از كار درآورده است.

بسياري از منتقدان و نويسندگان سينمايي كه سيروس الوند نيز زماني در زمره آنها به حساب مي آمد در رابطه با او به يك نكته اذعان دارند و آن اين است كه ساخته هاي الوند به لحاظ تكنيكي در سطح استاندارد سينماي ايران قرار دارند.

"يكبار براي هميشه" را مي توان سرآمد همه آنها دانست چرا كه به لحاظ كارگرداني، ضعف چنداني در آن به چشم نمي خورد.

وي در دكوپاژ فيلمنامه نيز عالي عمل كرده و تك تك پلان ها حساب شده به نظر مي رسند.

براي مثال مي توان به سكانس رفتن اين دو به محل سقط جنين اشاره كرد كه تعليق مناسبي در آن جريان دارد و الوند با قرار دادن مرد مصيبت زده اي كه همسرش را بواسطه عمل غير استاندارد از دست داده، كيفيت غريبي به فضاي اين بخش بخشيده است.

وي در انتخاب بازيگرانش هم هوشيارانه كار كرده و از اين رهگذر كيفيت ويژه اي به تصاوير اثر خود بخشيده است.

فيلم هايي از جنس "يكبار براي هميشه" كه شخصيت محور هستند، نياز مبرمي به بازيگران حرفه اي و باسابقه دارند كه در غير اين صورت لطمات جبران ناپذيري را تجربه خواهند كرد.

در "يكبار براي هميشه" خوشبختانه اين اتفاق رخ نداده و گروهي از بازيگران خوب سينماي ايران در اين فيلم گردهم آمده اند كه از نقش هاي اصلي تا فرعي را در بر مي گيرند.

"خسرو شكيبايي" كه در آن سال ها پس از ايفاي نقش "حميد هامون" به ستاره سينماي ايران تبديل شده بود، انتخاب فوق العاده اي براي نقش "محمود" بوده و كاملا با خصوصيات بيروني و دروني اين شخصيت همخواني دارد.

به جرات مي توان گفت كه شكيبايي به تنهايي نيمي از بار فيلم را به دوش كشيده و با بازي درخشانش جلوه خيره كننده اي به فيلم بخشيده كه "فاطمه معتمدآريا" آن را تكميل كرده است.

وي در نقشي كه از گزند كليشه ها در امان نبوده، بازي خوبي را ارائه كرده كه استحقاق دريافت سيمرغ بلورين جشنواره فجر را داشت.

در نقش هاي فرعي نيز "مرتضي احمدي" و "جهانگير فروهر" خوش درخشيده و بازي هاي درجه يك بازيگران نقش هاي اصلي را كامل كرده اند.

"يكبار براي هميشه" در كارنامه فيلمسازي با سابقه همچون سيروس الوند فيلم ماندگار و جذابي است كه متاسفانه همچون ستاره هالي فقط يك بار در آسمان سينماي الوند ظاهر شد.

فيلم ياد شده هنگام نمايش در جشنواره يازدهم فيلم فجر با واكنش هاي مثبت نويسندگان و منتقدان روبرو شد و از سوي مردم نيز مورد توجه قرار گرفت.

اما با وجود نامزد شدن در شش رشته، فقط دو سيمرغ بهترين كارگرداني و بهترين بازيگر نقش اول زن را به خود اختصاص داد.

فراهنگ ** 1983 ** م.ج ** 1071

انتهاي خبر / خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) / كد خبر 30763904

شنبه|ا|24|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]