چشم انتظار بهار روابط ايران و اروپا

واضح آرشیو وب فارسی:ايران دیپلماسی: چشم انتظار بهار روابط ايران و اروپا
سيد داوود صالحي، سفير سابق ايران در اسپانيا درگفتاري براي ديپلماسي ايراني با اشاره به مذاكرات آتي ايران و غرب معتقد است اروپا بايد با ايران به عنوان يك قدرت منطقه اي به مذاكره بنشيند و ما نيز تلاش كنيم از توان خود براي تامين امنيت منطقه استفاده كنيم و پيام صلح و دوستي و آرامش براي دنيا ارسال كنيم

ديپلماسي ايراني: در هفته هاي اخير تحركات جديدي براي آغاز دور تازه اي از مذاكرات ايران و گروه 1+5 (آمريكا، روسيه، بريتانيا، فرانسه، چين به اضافه آلمان) شكل گرفته است. نامه آقاي سعيد جليلي، مذاكره كننده ارشد هسته اي كشورمان به خانم كاترين اشتون، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، براي پيشنهاد براي انجام دور جديدي از مذاكرات هسته اي با گروه ۵+۱ و استقبال سخنگوي سياست خارجي اتحاديه اروپا براي انجام مذاكرات با ايران نشان دهنده تمايل دو طرف براي احياي مذاكرات است. در سفر اخير آقاي داوود اوغلو، وزير خارجه تركيه نيز مجددا بر احياي مذاكرات ايران و 1+5 تاكيد شد و ايران آمادگي خود را اعلام كرد. مذاكراتي كه آخرين دور آن در ماه ژانويه سال پيش در شهر استانبول در تركيه برگزار شد و به دليل برخي سنگ اندازي ها متوقف شد. ايران و گروه ۱+۵ تاكنون چند دور مذاكرات برگزار كرده‌اند كه تاكنون به نتيجه مطلوب نينجاميده است و دو طرف نتوانسته اند به تفاهمي با ثبات و رابطه اي بر مبناي احترام متقابل و در راستاي منافع دو جانبه دست يابند. با توجه به اراده طرفين مذاكره كننده در استمرار مذاكرات هسته اي، براي بررسي رويكرد اتحاديه اروپا نسبت به ايران بايد به موارد زير توجه كرد:

واقعيت ها

1.شرايط كنوني براي اتحاديه داراي پيچيدگي هاي خاصي است. در وهله اول بحران مالي جهاني به خصوص در اروپا اين اتحاديه را با دشواري هاي خاصي مواجه كرده است. علاوه بر اين اعتراضات مردمي در خاورميانه و شمال افريقا و تحولات منتج از آن شرايط خاصي را ايجاد كرده است. در كنار اين مسائل پرونده هسته ايران و بلند پروازي هاي بعضي از اعضاي اين اتحاديه شرايط مخاطره آميزي را براي اتحاديه اروپا ايجاد كرده است.

2.در اين شرايط اتحاديه اروپا نسبت به فعاليت هاي ايران نگراني هايي دارد. جايگاه راهبردي ايران در منطقه به طور اعم و برنامه هاي هسته اي و موشكي كشورمان به طور اخص در صدر موضوعات مورد توجه اتحاديه اروپا قرار دارد.

3. با توجه به اين نگراني ها و جايگاه ايران، چندين سال است كه اتحاديه اروپا به دلايل راهبردي در موضوع پرونده هسته اي كشورمان نقش فعالي را به عهده گرفته است. به نظر مي رسد بخشي از اين فعاليت از اين رو است كه اروپا تلاش مي كند نقش خود را در تحولات جهاني حفظ كند. به اين جهت اروپا نسبت به فعاليت هاي هسته ايران حساسيت ويژه اي نشاني مي دهد چرا كه ايران را از نظر ژئوپليتيكي و سوق الجيشي بسيار مهم مي دانند. بنابراين در سالهاي گذشته هم خاوير سولانا و هم كاترين اشتون با اصرار بر درستي رويكرد خود در مسئله هسته اي ايران تلاش مي كنند بر اعتبار و جايگاه اتحاديه اروپا بيفزايند و جايگاه با ثباتي را در تحولات بين المللي به دست بياورند. لذا از دست ندادن جمهوري اسلامي ايران براي اروپا يك هدف راهبردي محسوب مي شود.

اولويت ها

1. جلوگيري از بغرنج تر شدن وضعيت اولين اولويت اتحاديه اروپا محسوب مي شود. با توجه به تجربيات قبلي نظير عراق، اتحاديه اروپا مي داند كه بايد تمام تلاش خود را به خرج دهد تا از هر گونه رويارويي جدي بين دو طرف به خصوص از سوي اسرائيل و آمريكا جلوگيري كند.

2. اولويت ديگر اتحاديه اروپا در اين موضوع جلوگيري از كاهش نقش اروپا درتحولات بين المللي است. اروپا تلاش مي كند با توجه به رقابت هايي كه در شوراي امنيت بين چين و روسيه و ايالات متحده وجود دارد با دردست گرفتن پرونده ايران و هدايت مذاكرات با ايران به افزايش جايگاه خود در نظام بين الملل دست يابد.

3. هماهنگي اتحاديه اروپا و آمريكا اولويت ديگري است كه در اين اتحاديه در رويكرد خود نسبت به ايران در نظر مي گيرد. از اين رو ديده مي شود كه در مورد تحريم ايران اتحاديه اروپا در هماهنگي كامل با ايالات متحده حركت مي كند.

تحليل ها

در زمينه تحليل هايي كه در رابطه با مذاكره با ايران وجود دارد، اتحاديه اروپا به عوامل موثر بر تغيير مواضع ايران بسيار توجه مي كند. بحران مالي اروپا و انتخابات آتي رياست جمهوري آمريكا نيز از ديگر مسائلي است در تحليل هاي اروپا تاثير گذارند. اتحاديه اروپا اميدوار است كه سه عامل ذيل موضع جمهوري اسلامي ايران را در جهت منافع اين اتحاديه تغيير دهد.

1.چگونگي تدوين سياست هاي جديد آمريكا هماهنگ با اروپا: اروپا اميدوار است كه انتخابات آينده رياست جمهوري آمريكا به نحوي رقم بخورد كه اين كشور بيش از پيش سياست هاي خود را به خصوص در قبال ايران با هماهنگي با اين اتحاديه تعيين كند.

2.افزايش كارامدي تحريم ها: اتحاديه اروپا اميدوار است كه با افزايش تحريم هاي اقتصادي به خصوص تحريم هاي بانكي و نفتي بتواند ايران را وادار كند كه مواضع خود را تغيير دهد و همسو با منافع اين اتحاديه حركت كند. آنها همچنين اميدوار بودند كه به واسطه كاهش قيمت نفت بتوانند فشارهاي اقتصادي بر جمهوري اسلامي ايران را افزايش دهند. اما با توجه به مانور نظامي ايران در خليج فارس و مطرح شدن بحث مسدود شدن تنگه هرمز، اين مسئله مورد توجه قرار گر فت كه اگر بحراني در منقطه ايجاد شود قيمت نفت به طرز بي سابقه اي بالا خواهد رفت و ديگران نيز از اين وضعيت منفعت نخواهند برد.

3.مسائل داخلي ايران: اتحاديه اروپا به دقت مسائل داخلي ايران را زير نظر دارند و اميدوارند كه اين تحولات به نحوي رقم بخورد كه آنها بتوانند هرچه بيشتر مواضع ايران را در راستاي منافع خود تغيير دهند. در اين زمينه چالش هاي سياسي داخلي و به خصوص انتخابات آينده مجلس شوراي اسلامي و رياست جمهوري اهميت دارند.

چشم اندازها

ناگفته پيداست كه نياز اتحاديه اروپا به انرژي خصوصا با توجه به بحران كنوني انرژي بيش از گذشته براي اين اتحاديه اهميت دارد. كشورهايي نظير اسپانيا و يونان كه با بحران بي سابقه اقتصادي خصوصا بيكاري و بدهي ها مواجه هستند و از سوي ديگر ايران جزو اصلي ترين تامين كنندگان نفت اين كشورها محسوب مي شوند نمي توانند به سادگي از نفت ايران چشم پوشي كنند. به نظر مي رسد وعده هايي كه برخي از كشورهاي عربي به خصوص عربستان در هفته هاي گذشته به غرب براي افزايش توليد نفت و جايگزين كردن نفت خود با نفت ايران داده اند چندان قابل اعتماد نباشد و چنانچه برخي از اقتصاد دانان اشاره مي كنند تحريم نفت ايران مي تواند نوعي انتحار اقتصادي براي اروپا محسوب شود.

نياز صنايع اروپا به نفت اين نگراني را براي كشورهاي اين اتحاديه ايجاد كرده است كه اگر ايران به عنوان دومين توليد كننده گاز و چهارمين توليد كننده نفت جهان مورد تحريم قرار گيرد و يا تنگه هرمز به عنوان شاهراه انرژي جهان به هر دليل بسته شود آنها در تامين انرژي مورد نياز خود با مشكلات جدي مواجه خواهند شد. اين مسئله اي است كه ما بايد در مذاكرات خود به آن توجه كنيم و تلاش كنيم از آن به عنوان برگ برنده اي استفاده ببريم. ايران بايد نشان دهد به عنوان كشوري قدرتمند در منطقه مي تواند به تامين امنيت منطقه و به خصوص امنيت انرژي كمك كند. ايران در دويست سال گذشته هيچ كشوري را مورد تهاجم قرار نداده است. از اين رو مقامات كشورمان با تكيه بر اين سابقه صلح طلبي با جلوگيري از هرگونه تنش زايي تلاش كنند ايران مي تواند شرايطي را ايجاد كند كه به نفع توليد كنده و مصرف كننده باشد.

بنابراين اروپا، نبايد با توجه به شيطنت ها و وعده هاي كشورهاي عربي، موقعيت اقتصادي و سياسي خود را به خطر اندازد. اروپا چاره اي ندارد جز اين كه از قدرت بالقوه و بالفعل انرژي ايران و قدرت معنوي و فر هنگي ايران در منطقه براي آرامش و صلح منطقه و بين اللملي استفاده كند.

به عنوان كسي كه زماني در جريان مذاكرات با آقاي سولانا بوده ام و علاقه مند به حل مشكلات مابين ايران و اروپا هستم به خانم اشتون توصيه مي كنم كه از تجربيات سولانا استفاده كند و تلاش كند كه سمت و سوي مذاكرات را به سمت رفع سوء تفاهمات و اعتماد سازي پيش ببرد. اروپا بايد در اين مذاكرات با درايت و در نظر گرفتن منافع خود امنيت جهاني از يكجانبه گرايي فاصله بگيرند. اعتماد سازي متقابل است كه مي تواند زمينه ساز گفتگوهاي سازنده و توافقات درازمدت و باثبات باشد. ايران با دعوت از بازرسين جامعه بين المللي به خصوص آژانس بين المللي انرژي اتمي و نصب دوربين ها در مراكز هسته اي در جهت اعتماد حركت كرده است. حال نوبت اروپا است كه در اين مسير گام بردارد. اگر اروپا خواهان جلوگيري از اتقافات ناگورا در منطقه و به تبع آن تشديد بحران اقتصادي و همچنين نارضايتي مردم اروپا است بايد با ايران به عنوان يك قدرت منطقه اي به مذاكره بنشيند. ما نيز بايد اين مذاكرات را به فال نيك گرفته و تلاش كنيم از توان خود براي تامين امنيت منطقه استفاده كنيم و پيام صلح و دوستي و آرامش براي دنيا ارسال كنيم. اميدواريم كه زمستان روابط ايران و اروپا هرچه زودتر به پايان برسد و فشارهاي اقتصادي و مشكلاتي كه براي ملت ها ايجاد مي شود كنار رود و شاهد بهار شكوفايي در روابط ايران و اتحاديه اروپا باشيم. از خداوند منان خواهانيم كه مذاكرات آتي ايران با 1+5 در تركيه با موفقيت بيشتري صورت گيرد و نتايج آن براي امنيت منطقه و صلح جهاني مقيد فايده قرارگيرد.

سه|ا|شنبه|ا|20|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايران دیپلماسی]

[مشاهده در: www.irdiplomacy.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 215]