آيين هاي عزاداري بستري براي ارتقاي بينش عمومي نسبت به عاشورا

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: آيين هاي عزاداري بستري براي ارتقاي بينش عمومي نسبت به عاشورا
مرتضوي هر ساله با فرا رسيدن ماه محرم مراسم عزاداري سيد و سالار شهيدان در سراسر كشور توسط خيل عاشقان حضرت ابا عبدا... الحسين(ع) به ويژه هيئت هاي مذهبي برگزار مي شود اما اين كه در اين عزاداري ها تا چه حد به تبيين اهداف قيام امام حسين(ع) پرداخته مي شود و تا چه اندازه اين عزاداري ها مطابق موازين شرعي است، نكته مهمي است كه بايد به آن پرداخته شود.از آن جايي كه هيئت هاي مذهبي، مداحان و روحانيون تأثير به سزايي در گسترش و انتقال فرهنگ عاشورا و ترويج اهداف اصلي قيام امام حسين(ع) به جامعه به ويژه نسل جوان دارند، توجه و نظارت بر نحوه عزاداري ها به منظور جلوگيري از رواج خرافات از جمله كارهايي است كه مسئولان بايد به آن توجه داشته باشند.يكي از فرهنگيان با بيان اين كه در گذشته محتواي نوحه ها عميق و عاشورايي و برگرفته از دادخواهي حق مظلوم از ظالم بود، بيان مي كند: در حال حاضر محتواي نامناسب برخي نوحه ها، موجب تغيير و انحراف در شكل عزاداري ها شده است.كريم زاده تصريح مي كند: ماه محرم و ايام عاشورا بهترين فرصت براي تقويت روحيه ايثار و فداكاري است، لذا برگزاري صحيح مراسم عزاداري امري ضروري است.يكي از شهروندان در خصوص آيين سوگواري در ماه محرم مي گويد: متأسفانه برخي مراسم و آيين هاي سوگواري در اين ماه از شكل واقعي خود فاصله گرفته است.ابراهيمي مي افزايد: چشم و هم چشمي هاي موجود در نحوه برگزاري مراسم، استفاده از آلات موسيقي مرتبط با عزاداري اصل مراسم و هدف اصلي از برگزاري مراسم را تحت تأثير خود قرار داده است.وي تصريح مي كند: برگزاري مراسم به شكل واحد در يك نقطه علاوه بر تأثير معنوي از بسته شدن و ايجاد ترافيك در خيابان ها جلوگيري مي كند.يكي ديگر از شهروندان اظهار مي دارد: در مراسم عزاداري بايد فلسفه قيام امام حسين(ع) بررسي و بيان شود.رضايي مي افزايد: آشنايي با شيوه زندگي امام حسين(ع) و تبيين مسئله امر به معروف و نهي از منكر از ديگر مسائلي است كه در مراسم سوگواري بايد به آن پرداخته شود.نقيبيان يكي ديگر از شهرونداني است كه استفاده از آلات موسيقي غير مجاز را از جمله آسيب هاي وارده به آيين سوگواري ماه محرم مي داند و مي افزايد: آشنايي مداحان با شيوه هاي صحيح مداحي گامي مؤثر در جلوگيري از تحريف هاي وارد شده به عزاداري ها و زنده نگه داشتن نهضت عاشوراست.يكي از مداحان با بيان اين كه استفاده از احاديث، اشعار و مقتل هاي مستند و حفظ ظاهر و شئونات اسلامي از جمله ويژگي هاي يك مداح خوب است، مي گويد: پرهيز از غلو و تك روي، پيروي از دستورات مراجع عظام در خصوص نحوه برگزاري عزاداري و تربيت نيروهاي جوان و ميدان دادن به آن ها براي ورود به عرصه خدمت به اهل بيت از ديگر ويژگي هاي يك مداح خوب است.قاسم مهرنيا درخصوص منابع مورد استفاده در مداحي بيان مي كند: در زمينه مداحي كتاب هاي بسياري از سوي اداره كل تبليغات فرهنگ و ارشاد اسلامي در اختيار مداحان قرار گرفته است.وي خطاب به مداحان جوان و تازه كار مي گويد: دنباله رو نوارهاي مداحي نباشيد و به منابع مستند موجود هم چون كتاب لهوف مراجعه و از روحانيان و مراجع عظام براي شيوه صحيح مداحي پيروي كنيد.عليزاده از ديگر مداحاني است كه در خصوص ويژگي هاي مداح خوب اظهار مي دارد: داشتن خلوص نيت، پرهيز از تكبر و غرور و موقعيت شناس بودن از ويژگي هاي مداح خوب است.وي تصريح مي كند: يك مداح بايد متناسب مجلس و افراد و اقشار حاضر در آن جلسه به مداحي بپردازد. وي وقت شناسي، پرهيز از خواندن اشعاري كه سنديت ندارد، گزينش اشعار و توجه و پرداختن به مسائل روز را از ديگر ويژگي هاي مداح خوب مي داند.وي مي افزايد: استفاده از كتاب لهوف سيد بن كاووس كه ترجمه فارسي آن نيز در اختيار مداحان قرار گرفته است، تا حدودي از ورود تحريفات جلوگيري مي كند.وي سوگند نامه عاشورا و منتهي الآمال را از جمله كتاب هاي جامع موجود مي داند و مي گويد: در اين منابع تمام وقايع و زندگي آن بزرگوار ثبت شده است كه مي تواند مورد استفاده مداحان قرار بگيرد.وي درباره يك مداحي خوب و تأثير گذار نيز بيان مي كند: بيان فلسفه قيام عاشورا و نماز ظهر عاشورا و هدايت و راهنمايي قشر جوان و ذكر احاديث و نصايح از جمله عوامل مؤثر در يك مداحي خوب و تأثير گذار است.يكي ديگر از مداحان، بيان اهداف قيام امام حسين(ع) در قالب اشعار زيبا، ولايتي و ذاكر بي ريا بودن را از ويژگي هاي يك مداح خوب مي داند و مي گويد: آيين هاي سوگواري بايد به شكل سنتي و با همان ويژگي هاي منحصر به فرد برگزار شود.ولي ا... قاسم پور استفاده از كتاب هاي الميزان، ديوان حسان، منتهي الآمال، جلوه هاي رسالت، مفاتيح الجنان و اشعار شاعراني چون شفق و كتاب وديعة الرسول را از جمله منابع موجود براي سوگواري در اين ماه مي داند.وي با بيان اين كه رسالت مداحان هدايت جامعه است، مي افزايد: بايد نوحه و مرثيه با حالتي حزن آلود خوانده تا شنونده محزون شود و سبك هايي در نوحه ها به كار رود كه قداست و حرمت اهل بيت(ع) حفظ شود.ايماني از ديگر مداحاني است كه در خط فرهنگ عاشورا بودن را از ويژگي هاي يك مداحي خوب و تأثيرگذار مي داند و تصريح مي كند: مداحي بايد در شأن اهل بيت باشد.وي مي گويد: پرهيز از خوانندگي به جاي مداحي، استفاده از كلمات و مقاتل معتبر و مستند از جمله خصوصيات يك مداح خوب است.وي در خصوص استفاده برخي مداحان از احاديث و اشعار غير مستند و غلوآميز بيان مي كند: اطلاع رساني از طريق استادان و برگزاري كلاس هاي مختلف آموزشي گامي مؤثر در هدايت و ارشاد مداحان خواهد بود.مسئول يك هيئت مذهبي با بيان اين كه شيوه عزاداري ها تأثير به سزايي در آگاهي مردم از فلسفه قيام عاشورا و جلوگيري از نفوذ خرافات دارد، تصريح مي كند: رعايت اصول عزاداري مبتني بر ارزش هاي اسلامي گامي مؤثر در گسترش و انتقال پيام عاشورا به مردم جهان است.رضايي با اشاره به اين كه امروز هدف دشمنان اسلام از بين بردن اعتقادات مردم براي برپايي آيين هاي سوگواري به ويژه سوگواري در ماه محرم است، مي افزايد: هيئت هاي مذهبي تأثير به سزايي در جلوگيري از اين هجمه فرهنگي دارند.يكي ديگر از مسئولان هيئت هاي مذهبي با بيان اين كه در طول تاريخ ايران هر گاه كشور از سوي دشمنان مورد تهديد واقع شد، هيئت هاي مذهبي با رهبري روحانيت مانع از نفوذ و تهاجم بيگانگان مي شدند، مي گويد: عاشوراي سال 57 كه مصادف با پيروزي انقلاب اسلامي بود، بيانگر تأثير و رسالت مهم و سنگين هيئت هاي مذهبي است.مظاهري بيان مي كند: هيئت هاي مذهبي در طول سال و در مناسبت هاي مختلف نيز با دعوت از استادان حوزه و دانشگاه به اجراي مراسم مختلف مي پردازند و آموزش هاي لازم را نيز در زمينه عزاداري مي بينند.عبداللهي يكي ديگر از مسئولان هيئت هاي مذهبي با بيان اين كه هيئت هاي مذهبي به عنوان يكي از ابزارهاي فرهنگي تأثير به سزايي در حفظ، توسعه و گسترش فرهنگ عاشورا دارند، تصريح مي كند: هيئت هاي مذهبي با عزاداري ها به شيوه درست و اسلامي علاوه بر شناساندن فرهنگ عاشورا و مؤلفه هاي آن به نسل جوان از گسترش هر نوع خرافه جلوگيري كنند.يك روحاني با بيان اين كه بزرگ ترين هدف قيام امام حسين(ع) امر به معروف و نهي از منكر بود، مي گويد: بنابراين برگزاري مراسم عزاداري اين ايام بايد به گونه اي باشد كه پيام استقامت، شجاعت و مقاومت آن حضرت(ع) به نسل هاي بعدي منتقل شود.حجت الاسلام احمدي با تأكيد بر تأثير روحانيت در آگاه سازي جامعه تصريح مي كند: با توجه به گسترش خرافات در برخي محافل، فعاليت و نظارت روحانيان بر اين مراسم در ايام محرم بسيار مهم است. بايد در اين مراسم اهداف والاي امام حسين(ع) سرور و سالار شهيدان براي مردم تبيين شود. وي با اشاره به اين كه يكي از وظايف اصلي مداحان بايد مقابله با انحرافات و بدعت گذاري ها در عزاداري هاي اباعبدا... الحسين(ع) باشد، بيان مي كند: هيئت هاي مذهبي نيز بايد براي آسيب شناسي آيين هاي عزاداري خود و مقابله با بدعت گذاري ها از سي دي ها و جزوه هاي متنوع آموزشي استفاده كنند.وي با توجه به اين كه هيئت هاي مذهبي يكي از نمادهاي سنتي كشور است كه در بافت جامعه به طور طبيعي جا افتاده است، مي گويد: هيئت هاي مذهبي با فكر و اعتقاد توده مردم در ارتباط هستند و تحكيم و ترويج اعتقادات مذهبي توسط آن ها انجام مي شود كه در گسترش فرهنگ عاشورا مؤثر است.وي مي افزايد: هيئت هاي مذهبي هم چنين در بهسازي و توسعه فضاهاي فرهنگي-ديني و ايجاد محيطي پويا براي پرورش استعدادهاي بالقوه تاثيرگذارند.وي رسالت اصلي هيئت هاي مذهبي را ترويج اهداف اصلي قيام امام حسين(ع) در جامعه عنوان مي كند و مي افزايد: درج كلمات و سخنان گهربار از امام حسين(ع) در مكان هاي عزاداري و تشكل هاي ديني تأثير گذارترين راه در اشاعه و ترويج امر به معروف و نهي از منكر است.يك مدرس دانشگاه در خصوص دلايل كم رنگ شدن انتقال پيام هاي معنوي عاشورا در برخي مجالس مذهبي و عزاداري هاي امروزي مي گويد: در جامعه امروزي مداحان به يك گروه اجتماعي تبديل شده اند كه تأثيرات زيادي نيز در جامعه مي گذارند.ناصري با بيان اين كه اين گروه اجتماعي به 2 دسته مداحان بالقوه و با ايمان كه به مسائل معنوي عاشورا توجه دارند و مداحاني با سطح اطلاعات اندك كه نوحه هايي به سبك و سياق غربي ارائه مي كنند تقسيم مي شوند، تصريح مي كند: دسته دوم از مداحان، عاملي براي ايجاد تغييرات در شيوه هاي عزاداري به شكل سنتي هستند.وي درباره راهكارهاي جلوگيري از بروز تغيير و انحراف در شيوه هاي عزاداري هاي اصيل با تأكيد بر تأثير مراكز فرهنگي هم چون جامعه واعظان و تبليغات اسلامي مي گويد: اين مراكز با همكاري حوزه هاي علميه مي توانند از ظهور و بروز انحرافات در عزاداري ها جلوگيري كنند.وي مي افزايد: رسانه ها و فرهنگيان نيز از طريق نقد و بررسي انواع عزاداري ها و تبيين واقعيت هاي حماسه عاشورا تاثير بسزايي در جلوگيري از بروز انحرافات در عزاداري ها دارند.وي با اشاره به اين كه عزاداري هاي اهل بيت(ع) در فرهنگ تشيع و نزد بزرگان ديني ريشه تاريخي دارد، بيان مي كند: عزاداري اهل بيت(ع) در دوران آل بويه در ايران به صورت علني برپا مي شد كه شيوه آن به شكل سنتي و با سينه زني و نوحه سرايي همراه بود.وي مراسم عزاداري را بستري ارزشمند براي ارتقاي دانش و بينش عمومي درباره نهضت عاشورا و اهداف والاي امام حسين(ع) مي داند و مي افزايد: اين امر با بهره گيري از سخنرانان آگاه و مطلع كه توانايي تبيين دقيق و صحيح فلسفه قيام عاشورا را دارند، ميسر مي شود.مدير كل تبليغات اسلامي خراسان شمالي نيز با اشاره به اين كه در عزاداري ها، با اجراي آداب و رسوم خاص مردم منطقه به شرط مغايرت نداشتن با ارزش هاي ديني مخالفتي نداريم، تصريح مي كند: به منظور جلوگيري از رواج خرافه پرستي ستاد ساماندهي شئون فرهنگي مناسبت هاي مذهبي تشكيل شده است كه بر همه برنامه ها و مراسم ديني اعم از عزاداري و جشن نظارت مي كند.حجت الاسلام نورا... ولي نژاد احياي مناسبت هاي ملي و مذهبي، احصا و شمارش خرافات و ارائه راه كار براي زدودن آن را از جمله اهداف تشكيل اين ستاد مي داند و بيان مي كند: هماهنگ سازي بين مسئولان و مديران دستگاه ها براي پشتيباني بهتر از برنامه ها، استفاده از صاحب نظران خارج از استان هم چون صاحب نظران حوزه علميه و ...، اجراي برنامه ها با حضور بيشتر مردم در مناسبت هاي مختلف و... از ديگر اهداف شكل گيري اين ستاد است.وي با بيان اين كه اين ستاد با مسئوليت اداره كل تبليغات اسلامي تشكيل شده است، تصريح مي كند: سال گذشته عكس ها و شمايلي منتسب به امام حسين(ع) و ابزار و آلات موسيقي كه براي مداحي به كار مي رفت، با نظر مراجع تقليد توسط اين ستاد جمع آوري شد.وي تصريح مي كند: اين ستاد در 3 بخش آسيب شناسي تحقيق و پژوهش و نظارت فعاليت مي كند.حجت الاسلام ولي نژاد در خصوص نظارت بر متون ارائه شده در عزاداري ها مي گويد: اين كار در سطح كشور شروع شده است.وي مي افزايد: جلوگيري از چاپ كتاب ها و نشريات داراي متون غير مستند و چاپ عكس هاي مربوط به اهل بيت(ع) از جمله كارهاي انجام شده در كشور است.به گفته وي ساماندهي 400 مداح در استان، تعيين كميته صلاحيت براي آن ها و برگزاري دوره هاي آموزشي و ارائه منابع مستند به مداحان و تشكيل ستاد ساماندهي شئون فرهنگي از جمله فعاليت هاي انجام شده در استان به منظور نظارت بر متون ارائه شده است.وي در خصوص حمايت از تعزيه خواني و گسترش آن مي گويد: براي اجراي تعزيه خواني به شكل منطقي، معقول و مستند مانعي وجود ندارد.
يکشنبه 8 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 363]