دیدگاه تعدادی از اندیشمندان جهان درباره شخصیت مولانا

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق:

من معتقدم که مولانا آموزگاری است که در نهایت درایت و هوشمندی، درس.ها و تجربه.هایش را به رایگان به دیگران می.بخشد. باید اعتراف کنم که به سبب علاقه وافرم به مولانا، در نگارش بیشتر داستان.هایم ازجمله «کیمیاگر...
مولانا، اسطوره آزاداندیشی در ادبیات جهان
هشتم مهرماه نام جلال الدین محمد مولوی را بر پیشانی دارد. این روز بهانه ای است تا اندکی از شخصیت ادبی، عرفانی و اندیشه ای او سخن بگوییم و در این نوشتار که ترجمه ای است از منابع مختلف، تعدادی از اندیشمندان جهان از مولانا این نام آورترین شاعر و اندیشمند ایرانی در روزگار کنونی، سخن گفته اند.
پروفسور اریک جئو فاری (مولاناشناس سرشناس آمریکایی):
در سال.های اخیر اشعار، اندیشه و دیدگاه.های مولانا در غرب، به شدت گسترش یافته و محبوبیت فراوانی کسب کرده است. شاعری که همچون آفتاب روشن، درخشان و تمام ناشدنی است. بی تردید نمی.توان سروده.های او را، به زمان خاصی محدود کرد. زیرا مولانا و اندیشه.های وی بازتابی از شرایط روزگار معاصر است. او در نهایت آزادگی تلاش دارد تا خودآگاهی را در سرشت خوانندگانش تقویت کرده و به نگاه و نگرش آن.ها به زندگی و هستی، سمت و سو دهد. سروده.های آهنگین و موسیقایی وی آکنده از حیرت، شگفتی و پرسش.های فلسفی است. پرسش.هایی که به زیباترین و دل انگیزترین وجه، انسان را از دلبستگی.ها می.رهاند و به تردیدهای تشویش آلود فلسفی وی ، معنا می.بخشد. بی.شک مولانا در بیشتر سروده.های بی بدیلش، ستایش خرد را در خدمت مدنیت و خودباوری قرار می.دهد.
آلن داگلاس (استاد دانشگاه جورجیای آمریکا):
مولانا علاوه بر این که بر علوم اسلامی .تسلط و چیرگی خاصی دارد، در ارائه و بیان عقایدی که تا حد زیادی با ایده.های هستی شناسانه غرب همخوانی دارد بی همتاست. به نوعی می.توان او را شاعر، حکیم و فیلسوفی دانست که نماد آزاداندیشی دینی است. زیرا در سروده.هایش پیوسته تلاش دارد تا خود و دیگران را از قید قوانین خشک، تحجرآمیز و انعطاف ناپذیر دنیوی برهاند.
وی در مقام یک شاعر و ادیب، مروج ارزش.هایی رنگ باخته چون دوستی، محبت، عشق، وفاداری، حقیقت و پیمان داری است. به همین سبب می.توان مدعی شد سروده.های مولانا با برخی از بهترین اشعار غربی هماوردی می.کند و حتی گاه از آن.ها پیشی می.گیرد. این شاعر و حکیم نامدار انگار از پیش با زندگی و فلسفه غربیان آشنایی داشته است. به همین سبب نیز در مغرب زمین در مقایسه با دیگر شاعران پارسی گو، از محبوبیت و شهرت بسزایی برخوردار است. وی در بیشتر سروده.هایش با زبان و بیانی سرشار از عشق و آزادگی، ارزش.های فلسفی و اخلاقی زندگی را ترنم کرده است.
ایرما گاراپین (استاد دانشگاه آخن آلمان):
آلمانی.ها دلبستگی و علاقه فراوانی به مولانا، سروده.ها و اندیشه.های وی دارند. او شاعر صلح و دوستی است. زیرا در بیشتر اشعارش، انسان.ها را به مدارا، گفت و گو، عشق و معنویت فرامی.خواند.
او در سروده.هایش که سرشار از نوعی حس دلنشین است خواننده اش را، به سفری احساسی و عرفانی دعوت می.کند. سفری برای ابراز عشق، صلح و دوستی. شاید به همین سبب است که مثنوی وی در سال.های اخیر، جزو پرفروش ترین کتاب.ها، در آلمان بوده است. مولانا شاعر، عارف، فیلسوف و اندیشه پردازی است که نزد بیشتر اندیشمندان، فرهیختگان و عموم مردم آلمان، جایگاهی بس والا دارد.
سروده.ها و بیان ادبی وی آن چنان بی آلایش، ساده، به دور ازتکلف و بی پیرایه است که همگان را شیفته حکایت.های موزون، دلنشین و تاثیرگذارش کرده است.
رابرت بیلای (شاعر و منتقد ادبی مشهور آمریکایی):
مولانا در جهان اسلام به همان اندازه محبوب، مشهور و یگانه است که «ویلیام شکسپیر» در جهان ادبیات انگلیسی. بی تردید هر خواننده غربی با خواندن سروده.های وی شیفته حلاوت، عمق اندیشه سرشار از عرفان و معنویت مولانا می.شود. در حقیقت اشعار مولانا نوعی افکار عرفانی، دینی و فلسفی است که با کشش و دلربایی خاصی، خواننده اش را به شور، وجد، هیجان و نشاط می.آورد و به او فرصت اندیشیدن درباره زندگی و هستی را می.دهد. اگر امروز جهان غرب تا بدین حد شیفته مولانا، سروده.ها، افکار عرفانی و نگرش هستی شناسانه وی شده، به این خاطر است که نحوه بیان او به نحو شگفت انگیزی موشکافانه، منطق پذیر، سرشار از قریحه و آزاداندیشانه است.
شاعران ایرانی دیگری ازجمله حافظ و سعدی که شهرت جهانی فراوانی هم دارند، از دوستی، عشق، وارستگی و ایمان سخن گفته اند. اما بی شک هیچ یک از آنان جایگاهی هم شأن و هم تراز مولانا ندارند.
بیل مایرز (شاعر، منتقد ادبی و روزنامه نگار آمریکایی):
چنین به نظر می.رسد که فهم مفاهیم و آموزه.های اسلامی.، بدون شناخت مولانا و سروده.هایش به سختی امکان پذیر است. به همین سبب است که نمی.توان منکر رنگ و بوی جاودانگی سروده.های مولانا شد. آرامش، جذبه، شیفتگی، خودآگاهی و عشق، در تک تک ابیات او موج می.زند. اشعار او را نمی.توان فقط از یک وجه، مورد تفسیر قرار داد.
زیرا در عین پیوستگی ظاهری، سروده.هایی چند لایه اند. اشعاری که معنویت، اخلاق، وجد، سرور و آزادگی را با هم دارند. مولانا در عین اندوه و درد، از شادی و شور و سرزندگی سخن می.گوید.
همان گونه از موهبت ایمان می.گوید که از لذت دلدادگی و شیفتگی . بیان نکته سنج، ظریف، بی همتا، آهنگین، سلیس و منحصر به فرد، سروده.های به دور از تکلف و پیچیدگی مولانا را زبانزد جهانیان کرده است.
اکنون بیشتر خوانندگان اشعار و حکایات وی، خود را در دنیای مولانا شریک می.دانند. انگار که سال.هاست مولانا در میان آن.ها بوده و با آنان زندگی می.کرده است.
ارنست رنان (پژوهشگر ادبی کانادایی):
بی شک مولانا در نهایت ایجاز و با بیانی ساده و بی آرایه، فلسفه زندگی و هستی را، در سروده.هایش به بهترین وجه ممکن بازتاب می.دهد. به گونه ای که گستره وسیعی، برای جولان فکری خوانندگانش فراهم می.آورد.
او هیچ نیازی نمی.بیند که اشعارش را، با ایهام، اشاره، پرده پوشی و کنایه به مخاطب عرضه کند. عطر افکار فلسفی و عرفانی مولانا در قالب مثنوی.ها و حکایت.های صریح و بی پیرایه، در سراسر جهان پراکنده شده است. او شاعری است که همانند هیچ کس، جز خودش نیست.مولانا در نگرش، ایده پردازی و فلسفه اش، به حقایقی اشاره می.کند که کمتر شاعری در غرب به آن.ها توجه کرده است. وی در قالب مفاهیمی.چون وجد، سرور، شک، حیرت، مرگ، دوستی، صلح، آرامش و گریز از علایق دنیوی، در سروده.هایش به نحو تاثیرگذاری به بازتاب پریشانی.ها، رنج.ها، اضطراب.ها، ترس.ها و ناامیدی نسل امروز می.پردازد. در حقیقت سخنانش ترانه.هایی تکان دهنده است. سروده.هایی که انسان گمگشته کنونی را از حیرت و سرگردانی می.رهاند.
ویلیام ساروت (مدیر انتشارات آکسفورد انگلستان):
پس از گذشت قرن.ها هنوز هم سروده.های دلنشین، جذاب و تاثیرگذار مولانا، نزد شاعران روشنفکر غرب و اروپا زمزمه می.شود. سروده.هایی که به سبب چیرگی و تسلط وی بر ادبیات، عرفان، اخلاق، معنویت و فلسفه، هرگز طراوت و تازگی خود را از دست نمی.دهند. بی تردید نمی.توان نقش و تاثیر مولانای پارسی زبان را در جهان علم، فلسفه و ادبیات نادیده پنداشت. سروده.ها، اندیشه.ها و تفکرات فلسفی مولانا، او را به عنوان اسطوره آزاداندیشی در ادبیات جهان، جاودانه و ماندگار ساخته است. از طرفی سادگی، سلاست، سلامت و صراحت، به سروده.های وی نزد جهانیان، محبوبیتی دوچندان بخشیده است.
کلمن بارکز (شاعر و مترجم آمریکایی اشعار مولوی):
مولانا یک آموزگار و مرشد است که سروده.هایش همچون بارقه ای، اکنون سراسر جهان را درنوردیده است. او نه تنها یک شاعر که حکیم، عارف و فیلسوفی دریادل و بی پرواست. نگاه و نگرش او به جهان پررمز و راز، از وی چهره ای بی همتا ساخته است که بر شهرت و محبوبیت او در غرب می.افزاید.وی با توجه به آرایه.های ادبی زیباترین ترانه.ها و غزلیات را سروده است که تاثیری بی مثال، بر خواننده اش می.گذارد. مولانا از آن گونه آموزگاران است که با هرکس، به اقتضای ظرفیتش سخن می.گوید. «رابرت بیلای» مجموعه ای از اشعار او را به من داد و به من گفت: «این سروده.ها در این قفس پرپر می.زنند. آزادشان کن.» من هم هفده سال وقت گذاشتم و با دقت و ظرافت، به ترجمه آن.ها پرداختم. نقش مولانا در ادبیات، همچون «شکسپیر» است.
مولانا نماد آزادی اندیشه، خیال و قدرت خلاقیت است. برخلاف نظر برخی غربیان تمامی.سروده.های مولانا، درباره جذبه و حیرت نیست. برخی از آن.ها به شرایط اجتماعی بشر در روزگار معاصر هم اشاره دارد. به گمان من وجد و سرور، ماهیت اصلی سروده.های مولانا را شکل می.دهد. زندگی و وارستگی در نظر وی، دلپذیر و موهبتی بی بدیل است. بیشتر مخاطبان مولانا آدم.هایی هستند که دوست دارند در نوعی حالت حیرت و جذبه به سر ببرند. سروده.های عرفانی مولانا این شایستگی را دارد که جای خالی معنویت و اخلاق را در غرب پر کند. امروزه مولانا در جهان، به عنوان بنیان گذار فلسفه هستی و زندگی شناخته می.شود.
رابرت براون (استاد دانشگاه U.C.L.A آمریکا):
سروده.های مولانا، سرشار از خلاقیت است. جذابیت و تاثیرات معنوی و مذهبی اشعار وی، بیشتر خوانندگان آمریکایی را شیفته خودساخته است.
نگرش و دیدگاه فلسفی- عرفانی و اشعار سرشار از حیرت، شور و جذبه وی، همچون دریچه امیدی است که افقی جدید را فراروی غربیان تشنه حقیقت گشوده است. سروده.های مولانا را نمی.توان به سادگی تفسیر کرد و به شیوه روزمرگی به آن.ها نگریست.برای درک و فهم ایده و تفکر مولانا، باید به سلاح عرفان و اخلاق مجهز شد. در بیشتر سروده.هایش می.توان دعوت او را، به آرامش و صلح سراغ گرفت. بی شک فلسفه زندگی -آن هم زندگی سرشار از عشق- در اشعار مولانا موج می.زند.
دکتر استفانو پالو (مولوی شناس و استاد دانشگاه ونیز):
سروده.های مولانا، فرازمانی و فرامکانی است. اندیشه.های انسان دوستانه و فلسفه انسان گرایانه وی، رمز اصلی ماندگاری سخنان او در میان دوستدارانش، در سراسر جهان است.مولانا در بیشتر سروده.ها و حکایت.هایش انسان.ها را به صلح، گفت وگو، دوستی، مسالمت و آرامش فرامی.خواند. از نظر وی جهان صحنه خویشتن داری، قناعت و انسان دوستی است.
به همین سبب اندیشه و سخن مولانا بر دل هر خواننده ای از هر سرزمین و با هر فرهنگی خوش می.نشیند. زیرا در سروده.های وی نشانه.هایی فراگیر از فضیلت.های اخلاقی و انسانی آشکار است.
بی شک می.توان برداشت.های متفاوتی از اشعارش داشت. برداشت.هایی اخلاقی، فلسفی، اجتماعی و عرفانی. حکایات او سرشار از تخیل، رویا، درد، حسرت، شادی و امید است. مولانا به انسان، هستی و روزگار نگاهی خوش بینانه دارد. انسان در هر جای جهان، با خواندن اشعار مولانا دوست دارد با دل کندن از دلبستگی.ها، به نوعی وارستگی برسد که با خود آگاهی همراه باشد.
پائولو کوئیلو (نویسنده سرشناس برزیلی):
من معتقدم که مولانا آموزگاری است که در نهایت درایت و هوشمندی، درس.ها و تجربه.هایش را به رایگان به دیگران می.بخشد. باید اعتراف کنم که به سبب علاقه وافرم به مولانا، در نگارش بیشتر داستان.هایم ازجمله «کیمیاگر، که تحت تاثیر سخنان، سروده.ها، حکایات و آموزه.های این بزرگ مرد عارف مسلک بوده ام استفاده کرده ام؟
مولانا تنها یک شاعر، حکیم و فیلسوف نیست. و ی چون گنجی است که انگار قرار نیست تمام شود. امروزه محبوبیت مولانا در میان خوانندگان آثار ادبی غرب، به چنان درجه ای رسیده است که برای شناخت خویش، زندگی و نجات از بحران سرگردانی و پریشانی روزگار معاصر و رسیدن به صلح و آرامش روحی، تنها به سروده.های او پناه می.برند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]