قره كليسا را بايد ديد

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: قره كليسا را بايد ديد
ـ پويا دبيرى مهر: نمى توانى به آذربايجان غربى سفر كنى،اما چشم بر جاذبه هاى گردشگرى آن ببندى.جاذبه هاى گردشگرى كه نه تنها بايد از سوى ما مورد تكريم قرار گيرد،بلكه بعضا،در آن طرف مرزها و از سوى خارجى ها آنچنان مورد توجه قرار مى گيرد كه حوصله مى كنند و با اشتياق هزاران كيلومتر راه را مى گذرانند و به اين استان مى آيند تا از اين جاذبه ها ديدن كنند. در جنوب ماكو و ۲۰ كيلومترى شمال شرقى چالدران و در كنار روستايى به نام قره كليسا،كليسايى تاريخى با همين نام وجود دارد. قره كليسا از بناهاى مذهبى متعلق به ارامنه بوده است.قره در زبان آذرى به معناى سياه است و وجه تسميه اين نام سياه بودن قسمتى از كليسا است. ظاهرا ساختمان اصلى كليسا تماما از سنگ هاى سياه ساخته شده كه پس از بازسازى قسمتى از سنگ ها به وسيله سنگ هاى سفيد جايگزين شده است. به احتمال زياد اين عمل به صورت عمدى انجام شده تا آيندگان از شكل و ظاهر اوليه كليسا مطلع باشند. تير ماه سال جارى،ايران پرونده ثبت جهانى قره كليسا را با آراى اعضا در كبك كانادا به ثبت جهانى رساند تا اين كليسا كه در برخى منابع به عنوان قديمى ترين كليساى جهان آورده شده است،در دنيا به عنوان يك اثر جهانى معرفى شود. بارويى سنگى با پنج برج كليسا و ملحقات آن را در بر گرفته است.تاريخچه اوليه بناى كليسا روشن نيست. اعتقاد بر اين است كه پس از شهادت تادئوس بناى اوليه بر روى مقبره وى احداث شده است. موسى خورمند مورخ سده پنجم ميلادى نقل كرده است: مزار تادئوس و ساندخ در دشت آرتاژ منطقه سياه چشمه كنونى واقع شده است. در قرن ۱۳ ميلادى در آثار بيشتر مورخان به اين كليسا اشاره شده است. در ديوار شمالى گنبد بر روى كتيبه اى به خط ارمنى به زمان بازسازى و تعمير كليسا اشاره شده است. بعد از زلزله ۱۳۱۹ ميلادى، راهب ارشد واكاريا آن را تعمير كرده و بخش سفيد كليسا در قرن ۱۹ در زمان عباس ميرزا توسط اسقف بزنونى به كليسا اضافه شده است.در بخش قديمى كليسا كه با سنگهاى سياه آذرين ساخته شده سنگ محراب، اتاقهاى جانبى محراب و گنبدى كوچك مشاهده مى شود.اتاقهاى چهارسوى اطراف محوطه كليسا محل كلاسهاى درس، حجره هاى طلاب علوم دينى و كتابخانه بوده و از فضاى جنوب غربى به عنوان آسياب عصار خانه، انبار مواد غذايى و نهارخورى استفاده مى شده است.رضا حيدرى باستان شناس سازمان ميراث فرهنگى استان آذربايجان غربى مى گويد: شكل كلى بنا برگرفته از كوه آرارات است. از آنجايى كه ايران مهد همزيستى مسالمت آميز كليه اقوام و دينها بوده پس از فشار دولت ارمنستان بر مبلغان دين مسيح اين گروه به ايران مهاجرت كرده و در اين منطقه ساكن مى شوند. در دوران وليعهد ساسانى كليسا گسترش يافته و به شكل كنونى در مى آيد.
وى علت وجود برج و بارو را ايجاد امنيت مى داند و ادامه داد: در معمارى ارمنى زاويه تابش نور بايد در روز يكشنبه داخل كليسا باشد. در ضلع رو به شرق نورگيرى به شكل صليب قرار گرفته كه الهامى از مهرپرستى ايرانيان است. نور پس از عبور از اين نورگير در روز يكشنبه وسط كليسا علامت صليب را ايجاد مى كند. حيدرى با اشاره به سنگهاى سياه و سفيد كه حاكى از قليان تفكر مذهبى است،اظهار داشت:در مسجد النبى نيز چنين سنگهايى مشاهده مى شود. اين كليسا تلفيقى از معمارى ايرانى-اسلامى و ارمنى است. بر روى طاقهاى آن حجاريهاى اسليمى عهد قاجاريه ديده مى شود. وى اين كليسا را قديمى ترين كليساى ارامنه جهان مى داند و مى افزايد: مصالح موجود در منطقه در ساخت مجموعه هاى تاريخى بسيار موثر بوده است. سنگهاى سياه مجموعه مشتمل بر بازالت آتشفشانى و سنگهاى سفيد شيست رسوبى است. در حال حاضر مسيحيان (گريگورى هاى) سراسر كشور براى اداى مراسم مذهبى در سالگرد طاطائوس مصادف با ۲۵ تير تا هفته اول مرداد -بر اساس تاريخ ميلادى- به اين منطقه عزيمت مى كنند. مراسم در طول روزهاى پنجشنبه، جمعه و شنبه اجرا مى شود. زائران و مسافران يك روز قبل براى حضور در مراسم و اطراق در چادرهايى كه از سوى شوراى خليفه گرى ارمنى بر پا شده و يا چادرهاى شخصى خود در فضاى باز اطراف كليسا مستقر مى شوند. اين مراسم اجبارى نبوده و هر كس تمايل دارد مى تواند به صورت فردى يا گروهى در كليسا حضور يابد.روز شنبه مراسم اصلى با حضور اسقف اعظم برگزار مى شود. ذبح گوسفندان توسط كسانى كه حاجت آنها برآورده شده، مراسم غسل تعميد، خواندن دعا و غيره از ديگر مراسمى است كه در اين سه روز در كليسا اجرا مى شود.قره كليسا در گوشه اى از ايرانمان است، غريب اما استوار، هزاران سال مانده است، قره كليسا را كه ببينى، مى توانى به بيشتر به اهميت ايران و تاريخ ايران پى ببرى. ايرانى كه به اعتقادات همه اديان احترام مى گذارد و از ميراث ماندگار آنها حمايت و حفاظت مى كند. وصف اين مجموعه تاريخى هر قدر هم ديد ما ظريف و دقيق باشد،اما به پاى ديدن آن نمى رسد. قره كليسا را بايد ديد.
يکشنبه 26 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]