فاجعه سينما ركس آبادان

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: بازنگري فاجعه سينما ركس آبادان

روز 28 مرداد سالروز آتش.سوزي در سينما ركس آبادان است. سال 1357در چنين روزي و درست در فرداي روزي كه سينما آرياي مشهد توسط عوامل رژيم شاه به آتش كشيده شد، سينماي ركس آبادان با بيش از 400 نفر از تماشاچيان آن در آتش سوخت و از آن جز تلي از خاكستر بر جاي نماند. مطبوعات داخلي و رسانه.هاي دولتي، اين آتش.سوزي را به انقلابيون نسبت دادند. 1 روزنامة «اطلاعات» در مورد اين حادثه نوشت:
«ساعت 22، در حالي كه 700 نفر مرد و زن و كودك سرگرم تماشاي فيلم «گوزنها» بودند، گروهي خرابكار و غير معتقد به اصول انساني، با همكاري سرايدار سينما، با مواد آتش.زا، سالن سينما را به آتش كشيدند. شعله.هاي آتش زبانه كشيد و حريق تمام سالن سينما را در برگرفت. مردان و زنان و كودكان تماشاچي با ديدن شعله.هاي آتش به طرف درهاي ورودي و خروجي هجوم بردند، اما با درهاي بسته مواجه شدند. در اين ميان، شعله.هاي آتش تمام سالن را دربرگرفت و تماشاچيان با ناله و ضجه در محاصرة كامل شعله.هاي آتش قرار گرفتند. 377 نفر از مردان و زنان و كودكان تماشاچي، زنده زنده و به طور فجيع و رقت.باري، در ميان شعله.هاي آتش سوختند. بلافاصله پس از شروع حريق، براي اطفاي آن از مأموران آتش.نشاني، شهرداري آبادان و شركت ملي نفت ايران كمك خواسته شد. مأموران آتش.نشاني موفق شدند در ساعت 2 بامداد آتش را مهار كنند. تلاش براي خارج ساختن اجساد 377 نفر از تماشاچياني كه در آتش سوخته و كشته شده.اند ادامه دارد.»
بلافاصله پس از آتش.سوزي سينما ركس شاپور نمازي (استاندار خوزستان) فرماندار، شهردار، رئيس شهرباني و مقامات مسؤول در محل اجتماع كردند. آنها كوشيدند كه مأموران آتش.نشاني و مسؤولان را راهنمايي و براي مهار آتش كار را بر آنان تسريع كنند، به ويژه سعي بر اين بود كه مجروحان را زودتر به بيمارستان برسانند.
آبادان آن شب حالت فوق.العاده.اي داشت و بسياري از مردم به خواب نرفتند. خانواده.هايي كه فرزندان و يا يكي از اعضاي ايشان به سينما ركس رفته بود، همه در اطراف سينما اجتماع كرده، زاري و شيون مي.كردند. سرايدار سينما كه در ايجاد اين آتش.سوزي با خرابكاران همكاري داشته است، در حالت مستي از سوي مأموران دستگير شد در شهر آبادان حالت فوق.العاده به وجودآمد و شهر در غم اين فاجعة بزرگ و عزاي ملي بسر مي.برد.
پس از وقوع آتش.سوزي در سينما ركس آبادان و اطلاع مردم از فاجعه.اي كه اتفاق افتاد، خانواده.هاي زنان و مردان و كودكاني كه در اين آتش سوزي.كشته شده.اند، به خيابانها ريختند.
به گفتة مقامهاي پليس آبادان، چند لحظه پس از شروع نمايش فيلم، چند ناشناس با استفاده از تاريكي شب، درهاي ورودي و خروجي سينما را بستند و داخل سالن سينما را با مواد آتش.زا آغشته كردند و سپس با افروختن كبريت، سينما را به آتش كشيدند و گريختند. آتش.سوزي كه با صداي دهشتناكي همراه بود، در اندك زماني سراسر سالن سينما را فرا گرفت و ستونهاي دود و آتش از هر سو به آسمان زبانه كشيد. علي نادري (صاحب سينما ركس آبادان) در گفت و گو با خبرنگار «اطلاعات»،. با اظهار تأسف از اين فاجعه، گفت: «سينما ركس كه حدود 20 سال پيش در خيابان شهرداري آبادان ساخته شده، بيش از شش ميليون تومان ارزش داشت و ظرفيت سالن آن نهصد صندلي بود. ساختمان سينما در برابر آتش.سوزي بيمه بوده است.»
سينما ركس آبادان در خيابان شهرداري و روي يك پاساژ قرا رگرفته بود در جريان آتش.سوزي دهها مغازة زير سالن سينما نيز آسيب ديد. خبرنگار «اطلاعات» اضافه كرد نوبت آخر فيلم «گوزنها» ساعت 9 شب بود و آتش.سوزي زماني روي داد كه حدود يك ساعت از نمايش فيلم مي.گذشت . 377 زن و كودك و مرد بدون هيچ هراس و بي.خبر از هرگونه فاجعة دلخراش، روي صندليهاي خود نشسته و سرگرم تماشاي صحنه.هاي پرجاذبة فيلم هنري «گوزنها» بودند، كه ناگهان صداي سهمگيني از هر چهار طرف سالن سينما برخاست، و در پي آن شعله.هاي آتش و ستونهاي دود و آتش به آسمان زبانه كشيد. هنگامي كه آتش.سوزي رخ داد، صاحب سينما (آقاي علي نادري) در قطار تهران ـ خرمشهر بود و به سوي آبادان مي.رفت. از هفتصد تماشاگر سينما ركس آبادان كه مشغول تماشاي فيلم بودند، در جريان آتش.سوزي، فقط يكصد نفر توانستند خود را از مهلكه نجات دهند و به بيرون فرار كنند و ششصد نفر ديگر در ميان جهنمي از آتش سوختند، كه از اين عده 377 نفر جان خود را از دست دادند. بيشتر كساني كه در اين فاجعه دلخراش جان دادند، يا زير دست و پا ماندند و بر اثردودزدگي خفه شدند و يا در ميان شعله.هاي آتش سوختند.
سعيدنيا(فرماندار)، تيمسار رزمي( رئيس شهرباني) و دكتر حسين يساري (مدير عامل جمعيت شير و خورشيد سرخ آبادان) در محل حادثه حضور يافتند و دهها امدادگر، پزشك، پرستار، بهيار و آمبولانس در محل مستقر شدند. صدها مأمور شهرباني، آتش.نشاني و امدادگر براي بيرون كشيدن انسانها كه در ميان شعله.هاي آتش گرفتار آمده بودند، تلاش زيادي كردند، اما به دليل پردامنه بودن حريق، كسي قادر نبود به شعله.ها نزديك بشود. پليس خيابانهاي اطراف سينما را زير نظر گرفت و جستجوي وسيعي براي شناسايي و دستگيري عاملين آتش.سوزي سينما از سوي پليس ادامه داشت. با تلاش مأموران آتش.نشاني آخرين شعله.هاي آتش ساعت 4 بامداد فرو نشست.» 2
ساواك در مورد اين فاجعه به ذكر تنها يك جمله در بولتن خبري نوبه.اي خود اكتفا كرد.
«چند تن از عناصر اخلالگر سينما ركس، شهر آبادان را به آتش كشيدند كه در نتيجه قريب 400 تن از تماشاچيان در آتش سوختند و جان خود را از دست دادند.» 3

به نقل از:
روزشمار انقلاب اسلامي، دفتر ادبيات انقلاب اسلامي، ج چهارم
پانوشت.ها:

همچنين بايد در نظر داشت كه رئيس پليس شهر آبادان، تيمسار رزمي، رئيس سابق پليس قم بود كه پس از سركوب تظاهرات قم ارتقاي مقام يافته، به آبادان منتقل شده بود.» (وحيدالزمان، پرفسور ـ «سيماي انقلاب ايران»)

1ـ «دولت، مسلمانان افراطي و ارتجاعي را مسؤول اين جنايت هولناك دانست، اما در واقع جاي ابهام بسيار وجود داشت، زيرا آتش نشاني شهري كه بزرگترين پالايشگاه جهان در آن قرار داشت 2 ساعت پس از وقوع حادثه در محل حاضر شد و .آن هم در حالي كه وسايل نقليه.شان فاقد آب بود، و تنها شير آب آتش.نشاني نزديك به سينما نيز آب نداشت. از همه مهمتر، با توجه به نزديك بودن ادارة پليس (يعني در فاصلة 300 متري سينما) هيچ كس به مدت يك ساعت به محل حادثه نزديك نگرديد.

2ـ اطلاعات، ش 15691، 29/5/57، ص 4. 3ـ حوزة هنري سازمان تبليغات اسلامي، ساواك و روحانيت، ج 1، تهران، 1371، ص 266.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 233]