گزارش فارس از بزرگداشت «قيصر امين‌پور»؛ او را به نام كوچكش خواندند

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گزارش فارس از بزرگداشت «قيصر امين‌پور»؛ او را به نام كوچكش خواندند
خبرگزاري فارس: مشفق كاشاني، سهيل محمودي، سعيد بيابانكي، مرتضي كاخي، افشين علاء، فريدون عموزاده خليلي، محمدكاظم كاظمي و ناصر فيض، در مراسم اولين سالگرد درگذشت قيصر امين‌پور در خانه شاعران، از اين شاعر محبوب سخن گفتند.

به گزارش خبرنگار فارس، مراسم نخستين سالگرد درگذشت «قيصر امين‌پور» عصر پنج‌شنبه در خانه شاعران با حضور مشفق‌ كاشاني، فاطمه راكعي، احمد مسجد‌جامعي، ساعد باقري، سهيل محمودي، علي موسوي گرمارودي، بيوك ملكي، سعيد بيابانكي، مرتضي كاخي، محمدرضا عبدالملكيان و جمعي از دوستداران مرحوم قيصر امين‌پور برگزار شد.
«مشفق كاشاني» شاعر پيشكسوت در اين مراسم اظهار داشت: بزرگداشت گرفتن براي نخبگان و فرهيختگان بحثي است پسنديده هر چند كه زنده‌ياد قيصر امين‌پور در دل همگان جاي دارد و نقش او هرگز از اذهان دوستدارنش محو نخواهد شد، اما برگزاري اين مراسم كوششي است براي معرفي مجدد شخصيت بزرگ او.
وي ادامه داد: سروده‌هاي او كه از طبع زلالش تراوش مي‌كرد معرف روان تابناك اين شاعر است. قيصر شاعري بود كه از نظر شخصيتي‌ تمام وجودش صدق و اخلاص بود. آناني كه او را مي‌شناختند به بزرگواري شخصيت والاي او ايمان داشتند. شادروان قيصر به يمن روان پاك از نابساماني‌ها و آشفته بازار دنيا رنج بسيار مي‌برد، گويي كه مرگ براي او موهبتي بود و سرانجام هم ديديم كه تخته بند تن در شكست و قيصر به جهان ابديت رفت.
مشفق كاشاني پس از اين سخنان به قرائت شعري در رثاي قيصر پرداخت.
«سهيل محمودي» شاعر كه اجراي برنامه را نيز برعهده داشت گفت: اين روزها مطبوعات دو مسئله را در حوزه ادبيات خيلي مطرح مي‌كنند. يكي مسئله بحران شعر و يكي مسئله بحران مخاطب، اما قيصر با سروده‌ها و برد كلامي كه داشت ثابت كرد كه بحران مخاطب تا اين حدي كه مطبوعات مي‌گويند نيست بلكه ما با بحران شاعر روبرو هستيم. اگر شاعر در جاي خودش باشد مخاطب هم مِي‌‌آيد.
وي تصريح كرد: نكته ديگري كه قيصر از آن دوري مي‌جست مسئله فاصله بين نسل‌ها (شكاف نسل‌ها) بود. شاهديم كه اگر شاعري از لحاظ سني بالا برود و تحصيلات آكادميك هم داشته باشد ديگر خيلي رابطه خوبي با نسل‌هاي بعد از خود و يا حتي هم‌نسلانش نخواهد داشت، اما قيصر هم شعرش با نسل بعد از خودش ارتباط گرفت و هم خودش با نسل بعد از خودش ارتباط خوبي داشت.
وي با اشاره به اهميت كتاب سنت و نوآوري در شعر معاصر كه رساله دكتري امين‌پور بود، ادامه داد:‌ روزي شفيعي‌كدكني گفته بود كه رساله قيصر امين‌پور پس از رساله محمد معين مهمترين رساله‌اي است كه در دانشگاه تهران مورد دفاع قرار مي‌گيرد، ولي قيصر در پاسخ رساله صور خيال در شعر فارسي اثر شفيعي كدكني را حائز اين رتبه دانسته بود.
«سعيد بيابانكي» شاعر نيز در اين مراسم به خوانش شعري با مطلع «پنداشتم كه باغ گلي پر پر است او / ديدم كه نه برادر من قيصر است او» در رثاي قيصر پرداخت.
«مرتضي كاخي» پژوهشگر ادبي و منتقد در اين مراسم اظهار داشت: من در اين ساليان راجع به دو نفر خيلي سخنراني كرده‌ام. يكي براي «مهدي اخوان‌ثالث» و ديگري هم براي «قيصر امين‌پور». من نسبت به ظرفيت خودم در رثاي اين دو مرد مطالب زيادي گفته‌ام و نوشته‌ام و ترس من از اين است كه امروز كلمه‌اي بگويم كه قبلا هم گفته باشم.
وي ادامه داد: در اين جلسه كه براي گراميداشت ياد قيصر امين‌پور ترتيب يافته ترجيح مي‌دهم بطور خلاصه به شرح دوستي و آشنايي خودم با قيصر بپردازم. زماني كه دوست و استاد قيصر، شفيعي‌كدكني در ژاپن بسر مي‌برد با من تماس گرفت و گفت كه قيصر تصادف كرده است برو و پيدايش كن و حتما از طرف من با او احوالپرسي كن و به او بگو كه من از اينجا دغدغه احوالش را دارم. به شفيعي گفتم كه من تا حالا او را نديده‌ام و فقط او را از طريق شعرش مي‌شناسم شفيعي پاسخ داد برو چون او مدت‌هاست كه مي‌خواهد تو را ببيند. خلاصه من رفتم و او را ديدم حدود 20 دقيقه در كنار تختش ايستادم ولي يك كلمه هم حرف نزديم فقط لبخندي رد و بدل مي‌شد.
«كاخي» در ادامه صحبتش درباره جايگاه شعري قيصر بيان داشت: من به‌عنوان يك فارسي زبان و علاقمند به شعر فارسي دلم سخت مي‌سوزد كه قيصر تازه در راه كمال و استكمال افتاده بود ولي مهلت نكرد كه بيش از اين هنرنمايي كند. من عقيده ندارم كسي كه زبان فارسي را از ريشه نشناسد تنها با قريحه بتواند شعر بگويد. قيصر از كساني بود كه به اين زبان رسيده بود و به صورت آكادميك هم آن را دريافته بود.
اين پژوهشگر ادبي گفت: قيصر حساب و كتابش روشن بود. اين مرد يك انسان زلال، بي‌شائبه، شجاع، رنج كشيده و دوستدار رنج‌كشيده‌ها و مظلومان و مدافع آنها بود. نجابت و مهرباني او زبان‌زد بود. قيصر بين خير و زيبايي كه دو چيز به ظاهر متضاد هستند چنان رابطه‌اي برقرار كرده بود كه كمتر كسي مي‌توانست از او ايراد بگيرد.
«كاخي» در ادامه اظهاراتش بيان داشت: قيصر در مقاله‌اي درباره شعر اخوان‌ثالث نوشته بود كه «زيبايي زيباست، از آن زيباتر زيبا ديدن است و از آن زيباتر ديدن زيبايي‌ است» و نوشته بود «مي‌ترسم به جايي برسم كه بگويم انكار زيبايي مثل انكار خداست و اگر اين را بگويم باعث انكار خودم از طرف ديگران مي‌شوم.»
«افشين علاء» شاعر و دوست امين‌پور نيز در اين مراسم گفت: مرگ قيصر امين‌پور با مرگ مادر من همزمان بود. باور كنيد كه در زندگي هيچ‌كس را به اندازه اين دو نفر دوست نداشتم. مادر را به‌خاطر مادر بودنش و قيصر را به عنوان كسي كه بعد از مادر دست مرا گرفت. در نزد او من نه فقط مشق شعر بلكه مشق زندگي كردم.
«علاء» ادامه داد: قيصر آدمي نبود كه به فسق مباهات كند. وقتي قيصر را پيدا كردم احساس مي‌كردم آن من گمشده در قيصر مجسم بود.
«فريدون عموزاده‌خليلي» در اين مراسم تصريح كرد: من تقريبا 10 سال با قيصر هم‌اتاق بودم. چه در حوزه هنري چه در خوابگاه دانشگاه و بعد از انتشار سروش نوجوان هم در تنها اتاق اين مجله با يكديگر هم‌اتاق بوديم. در خوابگاه دانشگاه كه بوديم من قصه مي‌خواندم او نقد مي‌كرد و او شعر مي‌خواند و من گوش مي‌كردم.
اين نويسنده بيان داشت: هيچ‌و‌قت بغض و گريه قيصر را نديدم، اگرچه وجودش با اندوهي دائمي آميخته بود به‌جز روزي در خوابگاه منظومه ظهر روز دهم را مي‌خواند و به بخشي از شعر كه رسيد بي‌اختيار زير گريه زد، از آن جهت كه دلش نمي‌خواست هيچكس از مكنونات دروني‌اش آگاه شود خيلي سريع حالت خودش را عوض كرد و گفت:‌ فريدون، الكي بود!
دراين مراسم حسين يوسف‌زماني نوازنده و آهنگساز به نواختن ويولن پرداخت و شاعراني چون راضيه بهرامي، بهروز ياسمي، مريم رزاقي، سيد صابر موسوي و ... به خوانش شعر در رثاي قيصر پرداختند.
«فاطمه راكعي» مدير عامل خانه شاعران ايران نيز در اين مراسم بيان داشت: تنها كاري كه ما براي قيصر مي‌توانيم بكنيم اين است كه راهش را در همه ابعاد شخصيتش ادامه دهيم، ادامه راه قيصر در شعر كار دشواري است. آخرين پنجشنبه‌اي كه از بيمارستان به خانه شاعران آمده بود برخلاف هميشه كمي ديركرد بلافاصله پيش از اين‌كه ما بخواهيم علت دير آمدنش را بپر سيم گفت هفته پيش دو بار در بيمارستان بستري شدم.
راكعي ادامه داد: به محض اين‌كه نشست يكي از كارمندان خانه شاعران آمد و گفت كه تلفن با شما كار دارد، شخصي است كه از شهرستان تماس گرفته و مي‌خواهد مفهوم بيتي از حافظ را از شما بپرسد. قيصر درنگ نكرد و با اين‌كه حال خوبي نداشت، پاي تلفن رفت و حدود يك ربع با آن شخص در اين‌باره صحبت كرد.
«حسام‌الدين سراج» نيز در اين مراسم به اجراي موسيقي زنده با دستمايه قرار دادن غزلي از قيصر امين‌پور پرداخت.
«ناصر فيض» شاعر و طنز‌پرداز نيز يادداشتي را كه درباره طنز در اشعار قيصر امين‌پور نوشته بود قرائت كرد. فيض گفت: در هيچ جاي شعر قيصر طنز جايي براي شوخي و مضحكه ندارد. قيصر از بيان هنري تضادها عصاره طنز مي‌ساخت و از طنز براي تاثيرگذاري گسترده‌تر كلامش استفاده مي‌كرد و كمتر به فكر طنازي‌هاي مرسوم بود. طنز در شعر قيصر از سالم‌ترين گونه‌هاي طنز است.
«محمد‌كاظم كاظمي» شاعر افغاني مقيم ايران پيرامون جامعيت و تعادل در شعر و شخصيت قيصر امين‌پور اظهار داشت: مسئله جامعيت و تعادل در شعر قيصر امين‌پور يكي از رموز پايدار در دوره شعر و شاعري اوست. ما با شاعري روبرو هستيم كه در طول سه دهه از شاعران محبوب و تاثيرگذار به حساب مي‌آيد و اين را از چاپ متعدد آثارش مي‌توان دريافت. حقيت امر اين است كه كساني كه شعر اين سه دهه را بررسي كرده‌اند دريافته‌اند كه بسياري از شاعران خيلي آني مطرح شده‌اند و خيلي آني هم افول كرده‌اند اما قيصر از آنهايي است كه سه دهه پاييده است.
وي ادامه داد: در طول تاريخ شعر فارسي نيز اين اتفاق زياد افتاده است. در تاريخ شعر دري با شاعراني روبرو مي‌شويم كه حتي اسم‌شان را هم نشنيده‌ايم ولي آن‌ها در زمان خودشان و در دوره‌اي مشخص از موفق‌ترين و درخشانترين شعرا بودند. دليل اين دوره‌اي بودن شاعران اين است كه اين گروه از شاعران در شعرشان تعادل و جامعيت ندارند. جامعيت يعني اين‌كه تمام ابعاد شعر و شاعري را در نظر قرار دهند.
«كاظمي» گفت: از لحاظ محتوايي شاعري كه مضامين متفاوت در شعرش پيدا نمي‌شود شعرش مخاطب محدود خواهد داشت. از لحاظ آرايه و ويژگي‌هاي ادبي هم آن شاعري كه فقط يك سري ويژگي محدود را در شعرش بيازمايد مخاطبانش محدود مي‌شود در شعر فارسي شاعري مثل حافظ حضوري نسبتا پايا و مستدام دارد نه شعرش افول مي‌كند و نه در عين حال فراموش مي‌شود چون از همه عناصر شعري شاعران مختلف بهره‌مند شده است.
اين منتقد ادبي اظهار داشت: اين حافظ وارگي و جامعيت كه در شعر قيصر وجود دارد و اين دليل ماندگاري شعر او در اين سه دهه است. نه تنها در شعر قيصر بلكه در زندگيش نيز اين تعادل را احساس مي‌كنيم. مسائل سي‌ساله جامعه ايراني در شعر قيصر متبلور شده است. بيشتر مضامين اجتماعي و شعري و فردي در كارهاي او وجود دارد. بيشتر مخاطبان آن‌چه را در لحاظات مختلف از شعر انتظار دارند در شعر قيصر مي‌توانند پيدا مي‌كنند.
وي در ادامه بيان داشت: در شعر امين‌پور قالب‌هاي زنده عصرش حضور دارند. رباعي، دوبيتي، غزل، قصيده، مثنوي و شعر نيمايي توسط قيصر به‌طور موفق آزموده شده‌اند. از لحاظ فنون سخن يعني آرايه‌هاي ادبي شعر او را جامع مي‌بينيم. تعادل در كنار جامعيت از مسائل مهم شعر اوست كه هرگز به افراط نمي‌رسد.
اين شاعر اظهار داشت: گاها صاحب سبك شدن يك شاعر باعث اين مي‌شود كه او ديگر از آموزه‌هاي ديگران استفاده نكند، اما امين‌پور صاحب سبك نيست چون شاعر صاحب سبك ويژگي‌هاي خاص خود را دارد. با اين‌كه قيصر را صاحب سبك نمي‌دانم اما از گمان من ويژگي‌هاي شعري در حد تعادل در شعر او به كار رفته است.
كتاب «ناگهان او را به نام كوچكش خواندند» كه مجموعه سروده‌هاي شعرا در رثاي قيصر است به‌علاوه سي‌دي‌هاي كلاس آموزش ادبيات معاصر قيصر در خانه شاعران در نمايشگاهي در حاشيه اين برنامه به علاقمندان عرضه شد.
انتهاي پيام/
شنبه 4 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]