واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: جامعه > دیدگاه ها - شهلا کاظمی پور زهرا تالانی- "ساختمان سنی جمعیت ایران به دلیل کاهش باروری در حال متحول شدن است و از جمعیت خیلی جوان به سمت جمعیت میانسال میرود و بعد از 20 یا 25 سال دیگر ممکن است جمعیتی سالخورده داشته باشیم."شهلا کاظمی پور معاون پژوهشی مرکز جمعیتشناسی آسیا و اقیانوسیه با بیان این مطلب می گوید که برای اینکه با رشد منفی جمعیت مواجه نشویم باید سیاستهای تشویقی اعمال شود. وی در عین حال تاکید می کند که سیاستهای تنظیم خانواده تنها مربوط به جلوگیری از باروری نمیشود زیرا پس از سخنان رئیسجمهور شبهاتی پیش آمده است که تنظیم خانواده باید متوقف شود. آمار نشان می دهد که ما به تازگی با کاهش میزان باروری به ویژه در شهرهای بزرگ مواجه هستیم. دلیل آن به عقیده شما چیست؟ تغییر رفتار باروری را میتوانید در زنان تازه متاهل اطرافتان ببینید. این زنان در بهترین حالت 2 فرزند به دنیا میآورند درحالیکه یکی دو نسل قبلتر در کمترین حالت بیشتر زنان 3فرزند بهدنیا میآوردند. در مرداد سال گذشته تحقیقی روی 2هزار و 934زن متاهل تهرانی که در فاصله سنی 15 تا 49سال قرار داشتند انجام شد.این تحقیق نشان داد بهطور متوسط زنان در طول زمان باروری خود 5/1بچه به دنیا میآورند و میانگین سن باروریشان هم از 25سال به 30سال رسیده است. از ویژگیهای زنان این تحقیق آن بود که بیش از 50درصد آنها بعد از 19 سالگی ازدواج کرده بودند. همچنین 98درصد از آنها باسواد، 64درصد دارای تحصیلات بالای دیپلم، 26درصد تحصیلات دانشگاهی و 16درصد شاغل بودند. در این پژوهش، محقق نگاهی نیز به تحقیقی که 10سال پیش وزارت بهداشت با همین مضمون انجام داده، کرده است. دلایل زیادی را برای این امر می توان نام برد که عمده آن تغییر و تحوّلات شاخصهای توسعه چون شهرنشینی، افزایش سواد و تحصیلات، افزایش سنّ ازدواج زنان و مشارکت بیشتر زنان در فعّالیتهای اقتصادی از جمله مهمترین عوامل زمینهساز کاهش باروری در ایران است. شما مدتی قبل بحثی در مورد توسعه فرهنگی در تحول باروری در ایران مطرح کردهاید. آیا این میتواند در ساختار جمعیت ایران تاثیرگذار باشد؟ بله ساختار جمعیت دقیقا متاثر از همین پدیده است. ساختمان سنی جمعیت ایران به دلیل کاهش باروری در حال متحول شدن است و از جمعیت خیلی جوان به سمت جمعیت میانسال میرود و بعد از 20 یا 25 سال دیگر ممکن است جمعیتی سالخورده داشته باشیم. هرم جمعیت ما الان چه شکلی است؟ هرم سنی جمعیت ما به صورت یک قطره آب است که از بالا میآید و باریک است و در وسط متورم میشود و قاعده آن در حال جمع شدن است. همانطور که می دانید قرار است کتاب تنظیم جمعیت در دانشگاهها تدریس نشود و کتاب آیین شکوه همسرداری جایگزین آن شود. آیا شما موافق این امر هستید؟ من نمی دانم این کتاب بر چه مبنایی قرار است تدوین شود باید توجه کرد که سیاستهای تنظیم خانواده تنها مربوط به جلوگیری از باروری نمیشود زیرا پس از سخنان رئیسجمهور شبهاتی پیش آمده است که تنظیم خانواده باید متوقف شود. در ایران اعتقاد عمومی به تنظیم خانواده به قدری قاطع است که سازمان ملل، ایران را الگوی کشورهای مسلمان سراسر جهان می داند. در ایران احکام مذهبی، آیات و روایات با واقعیّتهای موجود تطبیق داده می شود و تفسیری قابل انعطاف از کنترل جمعیّت ارایه میکند و اگر چه سقط جنین غیر قانونی است امّا همه نوع جلوگیری از بارداری مورد تشویق قرار گرفته و از حمایت مذهبی برخوردار است. همین روش نرخ رشد جمعیّت ایران طیّ یک دهه به کم تر از نصف، یعنی رقم 47/1 درصد رسید و این نتیجه ای است که هیچ کشور دیگری نتوانسته به چنین نتیجه درخشانی در مدّت زمانی چنین کوتاه دست یابد. با ادامه این شیوه آیا امکان دارد که ما در چند سال آینده با رشد جمعیت منفی مواجه باشیم؟ اگر قرار باشد در ایران رشد جمعیتی منفی نداشته باشیم باید سیاستهای تشویقی اعمال شود. این بدان معنا نیست که یک خانواده هفت فرزند داشته باشد بلکه به این معنا است که تعداد موالید بتواند جایگزین مرگ و میرها بشود. بنابراین بهبود وضعیت اقتصادی، افزایش آگاهیهای اجتماعی، تاکید بر پذیرش مسئولیت در والدین و تاکید بر تربیت فرزندان میتواند به تنظیم صحیح جمعیت کمک کنند. بنابراین همانطور که گفتید ما این روزها با دو واژه دیگر هم روبهرو هستیم. یکی بحران سالمندی و دیگری بحران هویت جوانی. این دو بحران را چطور ارزیابی میکنید؟ ما مساله سالمندی را همیشه داشتهایم. یک سالمند در گذشته از حمایتهای خانوادگی برخوردار بوده. ولی حالا چون شهرها بزرگ و خانوادهها هستهای شدهاند، این حرفها وجود ندارد. سالمندان ما کسانی هستند که تخصص و مهارت کافی ندارند و خیلیها هم نتوانستند شغلی داشته باشند تا از تامین اجتماعی بهره ببرند. پس بیشتر مشکل سالمندان ما مشکل اقتصادی است. سالمند ما اگر درآمد داشته باشد، مشکلش به نصف کاهش پیدا میکند. پس اگر ما بتوانیم مشکل اقتصادی سالمندان را یک جوری رفع کنیم و دولت سیستم تامین اجتماعی را همگانی کند و به سالمندان اولویت بدهد، آن وقت مشکلات آنها برطرف میشود. مساله سالمندی یعنی مساله فقر. فقر ممکن است هم متوجه سالمند باشد و هم متوجه خانوادهاش. حالا اعضای خانواده که توان کار دارند را ما جزو مسائل اجتماعی تلقی نمیکنیم. اما سالمندان به خاطر فقرشان و ناتوانی دچار مشکل هستند. این فقر گریبان زنان سرپرست خانوارها را هم گرفته است. البته آنهایی که درآمد ندارند نه همه آنها. 134/44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 500]