سياست - گزينه‌هاي ديپلماتيك تازه براي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سياست - گزينه‌هاي ديپلماتيك تازه براي ايران
سياست - گزينه‌هاي ديپلماتيك تازه براي ايران

آزاده كاظمي: يكي از ملموس‌ترين نتايج تنش‌هاي اخير ميان ايالات متحده آمريكا و روسيه به حال تعليق درآمدن تلاش‌ها به منظور تصويب چهارمين قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران بوده است. اين در حالي است كه وزيران خارجه پنج عضو دائم شوراي امنيت (آمريكا، روسيه، انگليس، فرانسه، چين) و آلمان هفته آينده در مقر سازمان ملل در نيويورك گرد هم مي‌آيند و نشست ويژه‌اي را در مورد گسترش دامنه تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي برگزار خواهند كرد. از سوي ديگر انتشار برخي گزارش‌ها مبني بر تصميم روسيه براي متوقف ساختن همكاري‌هاي بين‌المللي، اين نگراني را در سازمان ملل پديد آورده است كه روسيه به طور قابل ملاحظه‌اي نقش موثر خود در چارچوب گروه شش را كمرنگ خواهد كرد. در همين حال يك ديپلمات نزديك به روند گفت‌وگوهاي گروه شش نظر خود را اين‌گونه بيان مي‌كند كه با توجه به اوج گرفتن تنش‌ها بين روسيه، آمريكا و اعضاي ناتو، شانس حمايت مسكو از ابتكارها يا تحريم‌هاي جديد عليه جمهوري اسلامي تقريبا حذف شده است. اين در حالي است كه نماينده روسيه در ناتو هشدار داد، ادامه اقدام‌هاي آمريكا و ساير اعضاي ناتو در قبال روسيه مي‌تواند بر مواضع كرملين در مورد مسئله هسته‌اي ايران تاثير بگذارد. با اين حال وي خاطرنشان كرد كه مسكو هنوز در اين زمينه تصميمي اتخاذ نكرده است. روزنامه گازتيا به نقل از ديميتري راگوزين، گزارش داد: تاكنون مواضع كشورهاي عضو پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) درباره حوادث اخير در اوستياي جنوبي تاثيري بر همكاري روسيه با ناتو از جمله مسئله هسته‌اي ايران نداشته است. همچنين خبرگزاري نووستي نيز به نقل از راگوزين تصريح كرد كه كرملين هنوز در مورد تغيير موضع در قبال مسئله هسته‌اي ايران به تصميم نهايي نرسيده است. روسيه اصلي‌ترين شريك هسته‌اي ايران است كه پروژه نيروگاه هسته‌اي بوشهر را در دست احداث دارد و طي سال‌هاي اخير همواره به دليل نوع روابط خود با تهران از سوي مقام‌هاي كاخ سفيد ملامت شده است. چندي پيش زماني كه در آخرين روز رياست‌جمهوري ولاديمير پوتين، قرارداد هسته‌اي بين روسيه و آمريكا منعقد شد، گمان آن مي‌رفت كه از اين پس مسكو متحد نزديك‌تري براي واشنگتن به شمار آيد. اما تحولات اخير در اوستيا ثابت كرد كه منافع روسيه همچنان حرف اول را مي‌زند و كرملين از ابزار متنوعي كه در دست دارد از جمله مسئله هسته‌اي ايران براي تحت فشار قرار دادن متحدانش به منظور حفاظت از منافع خود استفاده مي‌كند. هر چند سرگئي ايوانف، معاون پوتين كه هم‌اكنون رداي نخست‌وزيري روسيه را به تن كرده است، هفته گذشته به طور تلويحي غرب را به وتو كردن قطعنامه شوراي امنيت عليه ايران تهديد كرد. البته وي در عين حال خاطرنشان كرد كه روسيه تاكنون به هيچ يك از قطعنامه‌هاي شوراي امنيت عليه ايران راي منفي نداده است. اما راگوزين در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص امكان تغيير موضع مسكو در قبال ايران گفت: در حال حاضر ترديدي در مورد همكاري روسيه و غرب براي حل و فصل مسئله هسته‌اي ايران وجود ندارد. از سوي ديگر ديمتري مدودف رئيس‌جمهور روسيه در ملاقات اخير با بشار اسد همتاي سوري خود به لزوم يافتن راهكار ديپلماتيك و مسالمت‌آميز براي حل مناقشه هسته‌اي جمهوري اسلامي تاكيد كرد. در همين حال نشريه اينترنتي اورايسا با اشاره به حمله نظاميان گرجستان به اوستياي جنوبي (هشتم آگوست) و قرباني شدن 1600 نفر از مردم منطقه، مي‌نويسد: تنش‌هاي اخير فرصت‌هاي ديپلماتيك تازه‌اي براي ايران فراهم آورده است. البته در حال حاضر مقام‌هاي تهران موضع محتاطانه‌اي را در قبال اين شرايط اتخاذ كرده‌اند اما در عين حال مي‌كوشند با بازنگهداشتن همه گزينه‌ها از موج تازه درگيري‌ها بين ايالات متحده و روسيه بهره‌برداري كنند. به عقيده بسياري از تحليلگران شكست روابط مسكو ـ واشنگتن، يك نتيجه فوري دارد و آن منافعي است كه برنامه هسته‌اي ايران به ارمغان مي‌آورد. گروهي از تحليلگران نيز با اشاره به احتمال استفاده مسكو از راي وتوي خود عليه چهارمين قطعنامه شوراي امنيت، مي‌گويند: با وجود آنكه مقام‌هاي ايراني اميدوارند شاهد وتوي روسيه يا هر گونه تلاش ديگري به منظور مقابله با تصويب قطعنامه جديد باشند اما در اين مورد روي مسكو حساب باز نمي‌كنند. به اعتقاد تحليلگران ايراني روسيه در تاريخچه روابط خود با ايران، متحد قابل اطميناني نبوده است. همچنين برخي نيز بر اين باورند كه موضع مسكو در قبال مسئله هسته‌اي ايران الزاما در ارتباط مستقيم با روابط روسيه ـ آمريكا قرار ندارد. به بيان ديگر، با وجود آنكه كرملين از به نمايش گذاردن ابزار قدرت خود كوتاهي نمي‌كند اما در عين حال رهبران روسيه همچنان همكاري با متحدان خود در شوراي امنيت را به نفع كشورشان مي‌دانند. نشريه اينترنتي اوراسيا در بخش ديگر از گزارش خود مي‌نويسد: به هر ترتيب، روسيه دوست قابل اعتمادي براي ايران نيست. در اين مورد نيز نمونه‌هاي واضحي وجود دارد كه از جمله آنها مي‌توان به مسئله تقسيم درياي خزر اشاره كرد كه در اين حيطه كرملين بيشتر همانند دشمن ايران عمل مي‌كند. اين در حالي است كه ايران به حمايت ديپلماتيك، فروش سلاح و كمك تكنولوژيكي روسيه نياز دارد اما در عين حال در مورد متعهد بودن روسيه به روابط دو جانبه دچار ترديد است. سكوت تهران در مورد حوادث گرجستان در حالي است كه سوريه كه روابط دورتري را با مسكو تجربه مي‌كند، صراحتا از اقدام نظامي روسيه در گرجستان حمايت كرد. به همين دليل حسن قشقاوي سخنگوي وزارت امور خارجه ايران در كنفرانس خبري خود كه در فاصله كوتاهي پس از درگيري در گرجستان برگزار شد، تنها به ذكر اين نكته اكتفا كرد كه تهران اين تحولات را زير نظر دارد و اميدوار است مسئله به طور مسالمت‌آميز حل شود. به اعتقاد برخي كارشناسان در حال حاضر ساختار سياست خارجي ايران سياست صبر را پيشه كرده است. به گفته آنها ايران صبر مي‌كند تا ببيند آيا نتيجه درگيري آمريكا ـ روسيه راه ديپلماتيك جديدي براي تهران مي‌گشايد يا خير. از سوي ديگر تحليلگران آمريكايي نيز مي‌گويند برآورد استراتژيك ايران از شرايط جاري اين است كه مسكو و واشنگتن به سوي دوره‌اي خصومت گام بر مي‌دارند. اين در حالي است كه به اعتقاد مقام‌هاي تهران، ايجاد فرصت‌هاي جديد به ابزار نياز دارد و تنها راه به‌دست آوردن آن اين است كه از روسيه در مقابل آمريكا و اتحاديه اروپا استفاده شود.
يکشنبه 3 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]