ريشه هاي دشمني گرجستان و روسيه

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: ريشه هاي دشمني گرجستان و روسيه
انقلاب مخملين نوعي دگرگوني بدون خونريزي است كه آن را براي اولين بار واسلاوهاول رئيس جمهور سابق چك كه در آن زمان رهبر مخالفان اين كشور بود، بر سر زبان ها انداخت. بعدها در گرجستان از آن به عنوان يك نماد مهم جهت اعتراض به حكومت شو آردنادزه استفاده شد. دراين كشور علاوه بر نماد فوق، از گل سرخ نيز استفاده شد كه بعدها «انقلاب سرخ» نيز ناميدند. زيرا ميخائيل ساكاشويلي درحالي كه شاخه گل سرخ ساقه بلندي در دست داشت، موفق شد وارد مجلس شود و ازآنجا حكومت شواردنادزه را سرنگون كند.
رويداد موسوم به انقلاب گل سرخ كه در سال 2003 ميلادي بسياري از معادلات منطقه اي را در قفقاز جنوبي به هم ريخت و فصلي نوين در حيات سياسي گرجي ها پديد آورد با سه نام گره خورده است: زوراب ژوانيا، ميخائيل ساآكاشويلي و نينو بورجانادزه. اولي را دست اجل چندان مهلت نداد و سالي پس از به بار نشستن انقلاب مخملين گرجستان در رويدادي كه هنوز ابعاد، انگيزه ها و دلائل آن مشخص نشده است رخت از جهان فاني بر بست. دومي همچنان پرشور و بي باك در قامت رئيس جمهور كشوري كوچك اما مهم و تاثيرگذار در منطقه، با مصائب و مشكلات ناشي از سياست هاي بعضا تندروانه و افراطي خود دست و پنجه نرم مي كند و سومي كه به بانوي آهنين گرجستان شهره است، در اوج مقبوليت و تاثيرگذاري، در پي تصميمي كه جامعه گرجي را در بهتي ناگهاني فرو برده بود از سياست وداع كرد.
انقلاب گل سرخ از يك سو نيروهاي مخالف داخلي را با كمك ايالات متحده و حمايت غرب به قدرت رساند و موجبات تشديد سياست هاي ضد روسي تفليس را فراهم كرد و از سوي ديگر به عنوان سرآغاز و الهام بخش انقلاب هاي رنگي و ضد روسي در آسياي مركزي و قفقاز، نقش مهمي در منطقه ايفا كرد. در واقع انقلاب رنگي گرجستان، علاوه بر آنكه به عنوان نقطه اوج ضد روس گرايي مردم گرجستان و دولتمردان اين كشور به شمار مي آمد، مشكلات و تهديدات امنيتي بسياري نيز براي مسكو بوجود آورد. اين انقلاب از يك سو گرجستان را تحت حمايت غرب قرار داد و از سوي ديگر از نفوذ سنتي روسيه در تفليس تا حد بسيار زيادي كاست.
پس از پيروزي انقلاب رنگي، ميخائيل ساكاشويلي اولويت هاي مهم سياست خارجي دولت خود را در همگرايي و الحاق به ساختارهاي اروپايي (يورو - آتلانتيك) تعميق و تقويت همكاري هاي استراتژيك با آمريكا، برقراري نوعي تعادل ميان منافع استراتژيك آمريكا و روسيه و توسعه وگسترش همكاري با كشورهاي همسايه برشمرد. وي به منظور اجراي سياست الحاق به ساختارهاي يورو - آتلانتيكي، هنگام مراسم تحليف رياست جمهوري و همزمان با به اهتزاز درآوردن پرچم جديد گرجستان، پرچم اتحاديه اروپا را نيز شخصا به اهتزاز در آورد. از اين رو نهادهاي اروپايي به ويژه اتحاديه اروپا و سازمان امنيت و همكاري اروپا به منظور برگزاري انتخابات رياست جمهوري و پارلماني گرجستان بالغ بر 12 ميليون يورو به اين كشور كمك كردند همچنين ساكاشويلي با اولويتي كه براي برقراري روابط استراتژيك با آمريكا قرار داده بود، موفق به كسب حمايت سياسي و مالي مقامات آمريكايي شد. به نحوي كه آمريكا با اختصاص بودجه اي 60 ميليون دلاري، تدارك اجراي برنامه آموزش و تعليم حدود 4 هزار نفر از نيروهاي دفاعي و ارتش گرجستان را بر عهده گرفت. همچنين آمريكا كمك هاي 100 ميليون دلاري خود به رژيم شواردنادزه را به 200 ميليون دلار افزايش داد و در مقابل گرجستان نيز موضوع افزايش نيروهاي نظامي خود از 850 نفر به 2 هزار نفر در عراق را پي گيري كرد. همچنين گرجستان همكاري هاي خود را با ناتوگسترش داد و علاوه بر عراق، نيروهاي نظامي خود را به افغانستان نيز اعزام نمود. ضمن آنكه تيمي از مربيان آمريكائي وارد تفليس شدند تا به اجراي يك برنامه ي نظامي 32 ميليون دلاري مشترك بين آمريكا و گرجستان مبادرت ورزند.
علاوه بر اين سازمان هاي بين المللي به ويژه بانك جهاني و صندوق بين المللي پول نيز كمك هاي بلاعوض و وام هاي درازمدت با بهره هاي كم را به اين كشور اختصاص دادند. در اين بين حتي روزنامه معروف اروپايي صداي اروپا (Voice European) نيز ميخائيل ساكاشويلي را به عنوان مرد سال اروپا انتخاب كرد. با توجه به اينكه لقب فوق به فردي واگذار مي گردد كه بيشترين تاثير را بر جريان توسعه اروپا گذاشته باشد، انتخاب رهبر انقلاب رنگي گرجستان به عنوان مرد سال اروپا و حمايت هاي بي دريغ غربي ها از رژيم جديد حكايت از پشتيباني بي شائبه و همه جانبه غرب از جريان انقلاب هاي رنگي داشت.
در نتيجه انقلاب گل رز، گرجستان كه زماني در زير چتر حمايتي روسيه قرار داشت، به متحد ايالات متحده آمريكا تبديل شد و ضمن خصومت با مسكو و اقدامات خصمانه اي نظير لغو قرارداد دراز مدت انرژي و قطع نفوذ سنتي روسيه در منطقه خود مختار «آجارستان»، خواهان پيوستن به ناتو و ساختارهاي يورو آتلانتيكي نيز شد.
در سال 2006 به دنبال دستگيري 5 افسر روس در گرجستان به اتهام جاسوسي، و همچنين محاصره پايگاه نظامي روسيه در تفليس، بحران نويني ميان روسيه و گرجستان آغاز شد. در اين بحران كه گرجي ها افراد دستگير شده را متهم به طرح ريزي آشوب در سطحي گسترده و جمع آوري اطلاعات در مورد روابط اين كشور با ناتو و همچنين تاسيسات بندري و راه آهن و احزاب سياسي و ارتش گرجستان كردند، روسيه نيز سفير و كارمندان خود را از گرجستان فراخواندند، صدور رواديد براي شهروندان گرجستان را متوقف كردند، قيمت صدور گاز به گرجستان را دو برابر كردند و خواهان رسيدگي شوراي امنيت به اقدامات گرجستان شدند. همچنين روسيه خروج 3 هزار سرباز روسي از پايگاه هاي «باتومي» و «آخالكالاكي» كه قرار بود طي يك برنامه زمان بندي شده تا پايان سال 2008 از خاك گرجستان خارج شوند را نيز به حالت تعليق درآورد.
در سال 2007 نيز در شرايطي كه انقلاب گل رز با مشكلات عديده اي مواجه شده بود و ساكاشويلي از عمل به وعده هاي خود باز ماند، سازمان هاي ويژه روسيه را عامل ناآرامي و تظاهرات مردمي در گرجستان ناميد. وي شورش ها و ناآرامي ها را در گرجستان حاصل توطئه روسيه تلقي كرد و در اقدامي سه ديپلمات روسي را نيز اخراج كرد كه در مقابل با واكنش متقابل مسكو و اخراج سه ديپلمات ارشد سفارت خود از روسيه مواجه شد.
از اين رو موارد فوق به همراه احتمال عضويت گرجستان در ناتو يكي ديگر از مواردي است كه از نظر مسكو، تغييرات محرزي در زمينه امنيت را در بر خواهد داشت. بنابراين الحاق گرجستان به ساختار كنوني و دگرگون نشده ناتو، بطور جدي منافع سياسي، نظامي و اقتصادي روسيه را تحت تاثير قرار مي دهد. به همين سبب روسيه علاقه مند است كه غرب را از منطقه و منطقه انحصاري علايق خود، دور سازد. زيرا درگيري خارجي در منطقه به ويژه حضور نظامي غرب، باعث تضعيف روسيه شده و نفوذ سنتي اين كشور بر منطقه را با چالش مواجه ساخته است.
بحران كنوني ميان روسيه و گرجستان از ريشه هاي عميق سياسي، اقتصادي، نظامي، تاريخي و فرهنگي برخوردار است. تفليس در حالي خود را به غرب نزديك تر مي نمايد كه مسكو، حضور ناتو و نيروهاي آمريكايي را در مرزهاي خود به عنوان تهديد تلقي مي كند. در واقع گرجستان ضمن مستحكم كردن روابط با غرب، رابطه خود با روسيه را نيز تحت الشعاع قرار داده و در ايجاد تعادل و توازن در مناسبات سياسي خود ناتوان مانده است.
دوشنبه 28 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]