آشنايى اجمالى با حركتهاى سياسى علما و روحانيون

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: آشنايى اجمالى با حركتهاى سياسى علما و روحانيون
حركت شيخ كلينى

‌شيخ كلينى (329 -255 هـ) در زمان غيبت صغرى و اواخر حكومت عباسيان حركت علمي، فرهنگى خود را آغاز كرد و با تدوين كتاب كافي، مبانى و اصول شيعه را حفاظت و گردآورى نمود و در برابر افكار انحرافى قرامطه به كار فرهنگى پرداخت و رديه‌اى بر آنان نوشت.حركت‌شيخ كلينى زمينه‌ساز گامهاى بعدى علماى شيعه همچون شيخ صدوق، شيخ مفيد و...شد.

حركت‌شيخ صدوق (381 -306 هـ)

او كه در اواخر دوران غيبت صغرى و به دعاى حضرت حجت (ع) به دنيا آمد (306 هـ) منشا يك حركت علمي، فرهنگى بزرگ در تاريخ تشيع گشت.شيخ با احاطه علمى خود بر احاديث و سيره معصومان (ع) به تدوين، تاليف و نشر كتاب‌هاى مفيد اخلاقي، فقهي، همچنين تدريس و تلاش در جهت گسترش مذهب شيعه پرداخت.وى با مسافرتهاى علمى و مناظرات با مخالفان و حل مشكلات مذهب شيعه و پاسخ به و سوالات دينى جهان شيعه پايه‌هاى علمى فرهنگى تشيع را استوارتر ساخت.

حركت صاحب بن عباد (385 -326 هـ)

وى از علماى قرن چهارم هجرى و هم عصر آل بويه بود.صاحب بن عباد با مقام علمى والايى كه داشت‌به وزارت در حكومت آل بويه برگزيده شد و از اين راه خدمات بسيارى به تشيع نمود.از جمله نشر و ترويج علم و دانش، ضرب سكه، اصلاح امور كشور، براندازى بدعت‌هاى ناپسند و رسوم ظالمانه، آبادى شهرها، رونق بخشيدن به اقتصاد و ارتباط نزديك با علماء دانشمندان و بزرگان و استفاده از آنان در جهت اصلاح امور.اين تلاشهاى اساسى از يك عالم و دانشمند شيعه و حركت اصلاحى او تاثيرى ژرف در ادامه حيات اجتماعى شيعيان داشت و در گسترش مذهب اثرى عميق بر جاى گذاشت.

حركت‌شيخ مفيد (413 -336 هـ)

در عصر او حكومت آل بويه قدرتمند بود و در قسمت‌هايى از ايران و عراق حكم مى‌راند، از طرفى فاطميان مصر نيز به قدرت رسيده و در جهت احياى مذهب شيعه تلاش مى‌كردند.شيخ مفيد در اين دوران بسيار حساس كه عقايد انحرافى جهان اسلامى را فرا گرفته بود ظهور كرد و با حركت فرهنگى سياسى قدرتمند خود عقايد حق شيعه را با منطق و استدلال قوى ثابت نمود و به دفاع از آن پرداخت.اين حركت نتيجه اقدامات قبلى علماى تشيع بود و خود نيز بر حوادث بعدى و نفوذ شيعه تاثيرى بسزا داشت.وى با بر عهده گرفتن رياست‌شيعيان، مبارزه كلامى خود را به شكل جامعى ادامه داد و همه مدعيان را مغلوب و منكوب ساخت.در راه اعتلاى تمدن اصيل اسلامى بسيار كوشيد و مبادى و مبانى حكومت اسلامى و ولايت فقيه را مستدل به ادله شرعى ساخت.

حركت‌سيد مرتضي

(436 -355 هـ) و سيد رضى (406 -359 هـ)

سيد مرتضى و سيد رضى از شاگردان لايق شيخ مفيد، در ادامه حركت استاد خود بسيار كوشيدند و در گسترش قدرت سياسى و رشد فرهنگى جامعه تشيع تلاش نمودند.آنان با احداث مراكز علمى فرهنگي، سياسى همچون احداث كتابخانه‌ها، نقابت و امارت حج، نظارت بر ديوان مظالم كمك به مستضعفان و محرومان و تلاش براى رسميت‌يافتن مذهب تشيع حركت‌بزرگى را به انجام رساندند و حلقه ديگرى بر سلسله حركت علماى تشيع افزودند.

حركت‌شيخ طوسي

(460 -385 هـ)

شيخ طوسى از تاثير گذاران بزرگ و برجسته تاريخ تشيع است كه در دوران قدرت سلطان محمود غزنوى و به قدرت رسيدن سلجوقيان حركت علمي، سياسى و فرهنگى خود را به انجام رساند.وى با تاسيس نخستين حوزه علميه شيعه در نجف و تاليف و تدريس و تدوين اساسنامه مكتب شيعه و دسته‌بندى عقايد شيعه در اصول و فروع و اصلاح آنها و رهبرى و مرجعيت تشيع و فعاليت‌هاى اجتماعى و سياسى خود گام بلندى در پيشبرد مكتب تشيع برداشت و با دو كتاب مهم خود تهذيب الاحكام و استبصار، مجموعه كتب روايى مهم شيعه را به چهار كتاب رساند.كتب اربعه از مصادر مهم تشيع است.

حركت‌خواجه نصير الدين طوسي

(673 -597 هـ)

خواجه طوسى در زمان هلاكوخان، نوه چنگيز مغول حركت‌خود را آغاز كرد.او در پرتو افكار بلند و تدبير و پشت كار خود توانست از ويرانى و قتل عامهاى بيشتر مغولان جلوگيرى كند.همچنين او با تاسيس رصد خانه و فرهنگستان بزرگ مراغه حركت فرهنگى بزرگى در آن روزگار به وجود آورد و منجمان و فلاسفه و مهندسان و رياضى دانان و پزشكان و فقها و محدثان بسيارى را به آنجا دعوت نمود و در جهت اصلاح ويرانى‌ها از آنان بهره گرفت و مجد و عظمت گذشته را به ايران اسلامى بازگرداند.

حركت علامه حلي

(726 -648 هـ)

حسن بن يوسف معروف به علامه حلى در عصر خود منشا بسيارى از كارهاى بزرگ شد.تلاش در جهت تدريس، تاليف، هجرت به ايران و اثبات حقانيت مذهب شيعه براى حاكم مغول، الجاتيو و گرايش دادن او به تشيع و مناظرات علمى با مخالفان و خدمات اجتماعى از جمله فعاليت‌هاى سياسى فرهنگى اجتماعى اين عالم بزرگوار شيعه است.
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]