واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: براساس برآوردهاي سازمان جهاني بهداشت تغذيه با شير مادر ميتواند جان يك ميليون و 300 هزار كودك را از مرگ نجات دهد.براساس آمار اين سازمان، در سراسر جهان كمتر از 40 درصد از مادران تا پايان 6 ماه نخست پس از تولد، نوزادانشان را با شير خودشان تغذيه ميكنند در حالي كه بسياري از مادران چون نحوه شيردهي صحيح و بيخطر را به نوزادانشان نميدانند از شير دادن به فرزندشان منصرف ميشوند. اين مشكل هم در كشورهاي فقير و هم در كشورهاي پيشرفته و ثروتمند وجود دارد. اين كارشناسان از بيمارستانها، كلينيكهاي بهداشتي و جوامع بهداشتي درخواست كردند كه به مادران جوان در اين زمينه كمك كرده و به آنها اطلاعات لازم را بدهند. اين در حالي است كه شير مادر به عنوان كاملترين غذا براي شيرخواران معرفي شده است. ولي با وجود تمامي اين مزايا هنوز بسياري از مادران، كودك خود را از اين موهبت محروم ميكنند. همه كودكان بايد تا 6 ماهگي منحصرا با شير مادر تغذيه شوند. براين اساس در كشور ما تا 2، 3 سال پيش حدود50 درصد مادران نوزادان خود را تا 6 ماهگي منحصرا با شير مادر تغذيه ميكردند اما اين ميزان طي سالهاي اخير به شدت كاهش يافته كه نگرانكننده است. بنابر آمار وزارت بهداشت ميزان تداوم تغذيه با شير مادر به مدت يكسال از 65 درصد در سال ?? به ??درصد در سال 79 رسيد و تغذيه انحصاري با شير مادر در كودكان زير 6 ماه از حدود ? درصد در سال 70 به 45 درصد در سال 79 رسيد. اما اين شاخص نتوانست روند صعودي خود را طي كند در سال 85 مسوولان وزارت بهداشت اعلام كردند كه ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در ايران به 29 درصد كاهش يافته است. براساس آمار سال 87 حدود 20 تا 25 درصد نوزادان از تغذيه انحصاري با شير مادر برخوردار بودند. بدترين در جهان براساس اصول اعلام شده از سوي سازمان بهداشت جهاني حدود 98 درصد مادران بايد بتوانند نوزادان خود را تا 6 ماهگي منحصرا با شير مادر تغذيه كنند و در موارد بسيار محدودي اين امكان وجود ندارد. از سوي ديگر تعاليم ديني ما مسلمانان بر استفاده از شير مادر تاكيد فراواني دارد. اما آمارها نشان ميدهد كه از بين 6 منطقه سازمان بهداشت جهاني در منطقه ما كه منطقه شرق مديترانه است كمترين ميزان تغذيه با شير مادر در دنيا انجام ميشود در حالي كه اكثريت كشورهاي اين منطقه مسلمان هستند. ضرورت فرهنگسازي آمارهاي موجود نشان ميدهد كه كشور ما در بين كشورهاي منطقه (كه تغذيه با شير مادر در آنها كم است) جزو بدترينهاست و اين امر به عوامل مختلف فرهنگي، اجتماعي و اطلاعرساني ضعيف مربوط است. متاسفانه در جامعه ما آموزشهاي لازم در مورد ضرورت تغذيه با شير مادر به زنان جوان داده نميشود. كارخانههاي توليد شيرخشك نيز كه يكي پس از ديگري در كشور ايجاد ميشوند و محصولات خود را به مردم تحميل ميكنند بخصوص اينكه توان صادرات هم ندارند و اين مسائل روزبهروز بركاهش تغذيه با شير مادر در كشور دامن ميزند. كاهش مداوم تغذيه با شير مادر در كشور ما به عوامل مختلفي بستگي دارد، مهمترين مساله ضعف در آموزش است، آموزش و پرورش ما حتي آموزش ناكافي هم در اين زمينه ندارد و دانشآموزان ما به جاي اينكه در مدرسه درس سلامت و زندگي بياموزند فقط يكسري محفوظات را حفظ ميكنند در حالي كه كشورهاي توسعه نيافتهاي مانند سريلانكا يا كوبا فقط با آموزش در مدارس توانستند بسياري از شاخصهاي بهداشتي از جمله تغذيه با شير مادر را ارتقا دهند. ضعف آموزش به مادران در سيستم بهداشتي ـ درماني كشور چه در بخش دولتي و چه بخش خصوصي نيز عامل ديگري است كه بسيار مشهود است. متاسفانه گروه پزشكي و پرستاري ما در اينباره آموزش كافي نميبينند و لزوم بازآموزي اين گروهها درباره تغذيه با شير مادر احساس ميشود. براساس اصول تغذيه با شير مادر، شير دادن به نوزادان بايد حداكثر نيم ساعت پس از زايمان شروع شود اما آمارها نشان ميدهد كه در كشور ما اين ميزان تا 9 ساعت پس از زايمان به تاخير ميافتد و اين امر كه به ضعف آموزش و عملكرد پرسنل بيمارستانها مربوط است آثار نامطلوبي را هم از نظر سلامت نوزادان و هم مسائل عاطفي آنها به دنبال دارد. از سوي ديگر فرهنگسازي در ترويج تغذيه با شير مادر بسيار مهم است. وقتي يك زن ميبيند كه همه زنان اطرافش اعم از تحصيلكرده و تحصيل نكرده با شيشه به نوزادانشان شير ميدهند، تصور ميكند اصرار او براي تغذيه با شير مادر اشتباه است در حالي كه اين احساس اشتباه است و بايد عكس اين نگاه باشد و اگر كسي حتي يك بار در 6 ماهگي كودك با شيشه به بچهاش شير بدهد يا تغذيه نوزاد با شير مادر را تا 2 سالگي قطع كند بايد احساس گناه كند. 10 دليل براي استفاده از شير مادر 1. شير مادر يك منبع غذايي سالم و ايمن براي شيرخواران و بطور آني در دسترس است و حفاظت فعال در برابر بيماريها را فراهم نموده و شيرخوار را گرم و نزديك مادر نگه ميدارد. 2. تغذيه زودرس و انحصاري با شيرمادر در 6 ماه اول عمر و تداوم تغذيه با شيرمادر تا 2 سالگي يا بيشتر همراه با عرضه غذاهاي كمكي مناسب و سالم به شيرخوار، حفاظت مطلوبي در برابر خطرات محيطي فراهم ميكند. 3. در بحرانها كه شيرخواران و كودكان كم سن در برابر سوءتغذيه، بيماريها و مرگ آسيبپذيرند، شير مادر آنان را فعالانه حفاظت ميكند. در واقع تغذيه با شيرمادر سپر حفاظتي براي شيرخواران در بحرانهاست. 4. يكپنجم از مرگهاي نوزادان را ميتوان با شروع زودرس تغذيه انحصاري با شيرمادر (ظرف ساعت اول تولد) پيشگيري نمود. 5. تغذيه با شيرمادر، مداخلهاي براي حفظ حيات است و حفاظت آن براي خردسالترين شيرخواران در بالاترين حد است. 6. شيرخواران كمتر از 2 ماه محروم از شيرمادر، احتمال مرگشان 6 برابر بيشتر است. 7. شيرمادر از لحاظ تغذيهاي كامل است و تمام انرژي، مواد مغذي و مايعات مورد نياز شيرخوار را در 6 ماه اول فراهم ميكند. 8. شير مادر به حفاظت در برابر عفونتها بويژه اسهال و عفونتهاي تنفسي و گوش كمك ميكند. 9. مادراني كه شير ميدهند از لحاظ عاطفي رابطه عميقي را با كودكان خود برقرار كرده و اين امر موجب ميشود بنيان خانوادهها نيز مستحكمتر شود. 10. تغذيه با شير مادر از وزن مادر به صورت تدريجي ميكاهد و باعث ميشود از لحاظ ظاهري مادر از زيبايي اندام بيشتري برخوردار شود. هنگامي كه نوزاد متولد ميشود ايمني بدن او بسيار ضعيف است. اين موضوع او را در مقابل عوامل عفوني خارجي كه بويژه در محيط بيمارستان به عنوان آلودهترين محيط دنيا فراوانند، بسيار آسيبپذير ميسازد. به همين علت نوزاد در مقابل ميكروبها، ويروسها، انگلها و قارچهاي پراكنده در اين محيط هيچگونه قدرت دفاعي ندارد و به سرعت به بيماريهاي گوناگون مبتلا ميشود كه آمار مرگ نوزادان در بيمارستانها با اين عوامل بسيار بالاست. تركيب و غلظت آغوز شير مادر محتوي سلولهاي زندهاي است كه شمار آنها به هزاران برابر شير ترشحي در روزهاي بعد ميرسد؛ سلولهاي زندهاي كه نقش دفاعي نوزاد را در برابر عوامل بيماريزا ايفا ميكنند. به همين خاطر آغوز شير مادر آب حيات براي نوزادان در 4 هفته اول تولد محسوب ميشود زيرا با پوشاندن كامل سطح دستگاه گوارشي موجب ميشود كه ميكروبها و ويروسها به سطح مخاط اين دستگاه بچسبند و به ساير اعضاي بدن نوزاد نفوذ نكنند در حالي كه در كودكاني كه شيرخشك مصرف ميكنند اين مقاومت وجود نداشته و به همين خاطر اين كودكان به طور متوالي بيمار ميشوند زيرا مواد عفوني به كمك شير خشك و آب از بين نميروند و با گذر از پوست و جداره دستگاه گوارش وارد خون شيرخوار ميشوند. به همين دليل نوزادان در روزهاي اول تولد نياز مبرم به تغذيه شير از آغوش مادران دارند زيرا از اين طريق ميكروبهاي غير بيماريزاي بدن مادر به سطح پوست و مخاط دستگاه گوارش و تنفس منتقل ميشوند و بدن شيرخوار را در مقابل ميكروبهاي بيماريزاي محيط مقاوم ميكنند. نكته جالب توجه اين است كه حتي اگر مادر خود به يك بيماري مبتلا باشد، مواد مقاومتزا در بدن مادر توليد پادتن ميكنند و اين پادتنها از طريق شير به بدن شيرخوار منتقل ميشود. بنابراين در آغوش گرفتن و تغذيه نوزاد با شير مادر از ساعت اول عمر نقش عظيمي را در افزايش قدرت دفاعي و پيشگيري از بسياري بيماريهاي عفوني در بدن كودك ايفا ميكند. شير مادر نه تنها بر عفونتهاي دستگاه تنفسي بلكه بر عفونتهاي فراوان دستگاه ادراري، عفونتهاي گوارشي از جمله اسهال و استفراغ، عفونت گوش، مننژيت و بسياري بيماريهاي ديگر نقش مهاركننده دارد. به اين صورت كه يا از پيدايش آنها جلوگيري ميكند و يا پس از ابتلا، شدت آنها را تضعيف كرده و به اين ترتيب آمار مرگ نوزادان را تا حد بسيار بالايي كاهش ميدهد. نكته ديگر اين است كه شير مادر غذاي استريليزه و بدون آلودگي است، در حالي كه تغذيه كودك با شيرخشك احتمال عفونت و آلودگي از طريق سرشيشه و شيشه را افزايش ميدهد. بايد توجه داشت كه بسياري از مواد دفاعي زنده و غيرزندهاي را كه در شير مادر وجود دارد هرگز نميتوان در شيرهاي خشك گنجاند. از سوي ديگر بسياري از عوارض بهداشتي و سلامت كه در دوران ميانسالي و جواني و سالمندي گريبانگير افراد ميشود ريشه در اضافه وزن و چاقي دوران كودكي دارد. تغذيه نوزاد با شير مادر، خطر ابتلا به چاقي را تا يكسوم در دوران كودكي كاهش ميدهد و اثرات مفيدي در زندگي آتي و دوران بزرگسالي او به همراه خواهد داشت. اگر مادران كودكان را با شير خود تغذيه كنند ميزان چاقيهاي بزرگسالي در نسلهاي آينده بين 10 تا 15درصد كاهش خواهد يافت. علي اخوان بهبهاني / جامجم پایگاه اینترنتی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 960]