واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: زندگی نامه هنرمندان مکتب اصفهان (969 تا 1110 ه. ش) حبیب الله مشهدی (978 ه. ش) لطف الله (967 ه. ش ) رضا عباسی (آقارضا ) علیرضا عباسی آقا رضا جهانگیری محمد شفیع عباسی افضل الحسینی ( یا افضل حسینی) معین مصور محمد علی (1044 0 1020 ه. ق )محمد یوسفمحمد قاسم (حدود 1078) حبیب الله مشهدی (978 ه. ش): بررسی آثار حبیب الله مشهدی نشان می دهد که او ابتدا در هرات کار می کرد و بعداً توسط حسین خان شاملو دولت مرد قمی او را به دربار شاه عباس معرفی کرد. او به اصفهان آمد و در دربار به کارش ادامه داد و از اعتبار بسیاری برخوردار شد. طراحی های او نشان می دهد که در ایجاد خطوط ظریف ، محکم و روان از مهارت و استادی کم نظیری برخوردار بوده است و چنان استنباط می شود که آثارش اندکی در طراحی به کارهای رضا عباسی نزدیک بوده و تحت تاثیر هنرمندان پایتخت قرار گرفته است.لطف الله (967 ه. ش ):یکی از مینیاتوریست ها و طراحان دوران صفوی است. وی در سال 997 ه. ش وفات یافته است.رضا عباسی (آقارضا): بیش از هر کس دیگر در نقاشی سده ی یازدهم هجری ایران تاثیر گذار بوده است. "قاضی احمد" مورخ هنری اوایل سده ی یازدهم در مورد وی می نویسد: « آقا رضا نقاش زیبایی ها، پسر مولانا علی اصغر کاشی، شخصیتی است که دنیای حاضر باید به وجود او افتخار کند. زیرا او در عنفوان جوانی کارهای قلمگیری، صورت سازی و شبیه سازی را به درجه ای رساند که اگر مانی و بهزاد، امروز زنده بودند، روزی صد بار دست و قلم قوی او را ستایش می کردند. در این زمان هیچ استاد نقاش و هنرمندی نیست که کار او را کامل نداند.»آقا رضا مورد لطف خاص شاه عباس بود؛ به طوری که از سالهای 1008 به بعد عنوان عباسی را از وی دریافت کرد. آقا رضا معاصر شیخ محمد شیراز و صادق بیک افشار بود. زندگی این هنرمند، زمانی مانند اشراف دربار شاهی بود و گاهی سخت و ناامید کننده؛ به طوری که نمی توانست نقش هنرمندان سنتی دربار را ایفا کند.اسکندر منشی نویسنده تاریخ عالم آرای عباسی، درباره ی وی می نویسد:«رضا، علی رغم ظرافت های هنری تا آن حد بی فرهنگ بود که مرتباً به کارهای پهلوانی و کشتی اشتغال داشت و به این عادت علاقه مند شده بود. او از معاشرت با مردان بزرگ و با استعداد اجتناب می کرد.»نقل است که رضا در اوایل سده ی یازدهم حرفه ی خود را رها کرده و هم نشین اشخاص بیچاره و ولگرد شد؛ ولی دوباره به طور فعال به کارگاه سلطنتی باز گشت و مشغول نقاشی شد. در اواخر عمر، طراحی های او تحت تاثیر تجارب و شاید گذشت عمر، خشن تر شد.کارهای آخر عمر او نه تنها از ظرافت کمی برخوردار است؛ بلکه صداقت و خلوص نیز دیگر در آثارش وجود ندارد.او موضوع آثارش را از طبقات پایین انتخاب می کرده و در کارهایی که برای دربار انجام می داد، آدمها را تقریبا چاق نشان می داده است.رضا عباسی طراحی با قلم را که از قرن نهم هجری شروع شده بود، تکامل بخشید. خطوط او در این قلمگیری ها ویژگی خاصی دارد. وی در کشیدن لباسها نهایت استادی را به خرج داده و تاخوردگی های ملایم و لبه های شیب دار را با سهولت تمام ترسیم کرده است. خطوط بریده و منحنی های ساده با هم مخلوط شده اند و حجم های طبیعی و ابریشم های روشن لباس را به وجود آورده اند. این خطوط هرگز از قوام وشکل طرح جدا نمی شوند و جزئیات قابل مشاهده هرگز ناهماهنگ نیست. طراحی هایی که از این استاد به نام آقا رضا و رضا رقم زده شده است، به جزطرح شماره 45 همه فاقد تاریخ هستند.طراحی های شماره 31 تا 34کارهای دوران جوانی رضا عباسی است (آقا رضا ). ولی طراحی هایی که به امضای رضا عباسی رقم زده شده است ، از تاریخ (1011 الی 1044 ه. ق ) شاملطرح های شماره 35و36است. تعدادی طراحی هم بعد از سال 1044 به شیوه ی استاد ، کار شده که آن ها را هم به استاد نسبت می دهند.علیرضا عباسی:این هنرمند اولین بار هنگامی که مسجد جامع قزوین را با چندین کتیبه تزئین کرد ، به شهرت رسید. وی در شروع سلطنت شاه عباس در خدمت سردار مهم شاه ، فرهاد خان بود. ولی شاه پس از آگاهی استعداد او به سردار خود دستور داد که این خوشنویس را به دربارش بفرستد.وی بعد از آن خوشنویسی را در دربار شروع کرد و تا بعد از مرگ شاه در دربار ماند. علیرضا مرد بلند همتی بود. ابتدا رئیس خوشنویسان شد و بعد از آن مدتی رئیس کتابخانه ی سلطنتی شد. شاه عباس علاقه و توجه خاصی به وی داشت ؛ به اندازه ای که گاهی بر تخت خود می نشست و شمع در دست می گرفت ، تا علیرضا بتواند در نور آن بنویسد. نوشتن کتیبه های مسجد شیخ لطف الله ، مسجد امام خمینی و چندین کتیبه در صحن امام رضا ازکارهای این استاد است. علیرضا علاوه بر خوشنویسی در نقاشی نیز مهارت خاصی داشت.آقا رضا جهانگیری:یکی از مهمترین نقاشان هند است که در دربار جهانگیر شاه به نقاشی مشغول بود. وی اهل هرات و معاصر رضا عباسی می باشد و شیوه ی کارش تقریباً هندی است.محمد شفیع عباسی: پسر و شاگرد رضا عباسی است که نسبت عباسی توسط شاه عباس دوم به او داده شد. شفیع تحت آموزش پدر نقاشی را شروع کرد. او علاوه بر نقاشی ، در طراحی پارچه و نقاشی گلها مهارت کافی داشت. از مشخصات بیشتر طراحی های شفیع عباسی استفاده از خطوط زیاد و نامنظم در طراحی ها است ( بر خلاف پیشینیان که از خطوط منظم استفاده می کردند.) او طراحی هایی هم به شیوه ی رضا عباسی دارد. از کارهایش ، طراحی یک نقاش پیر است ، که احتمال می رود چهره ی پدرش رضا عباسی باشد.(طراحی شماره 46 )افضل الحسینی ( یا افضل حسینی):یکی از هنرمندان برجسته ی شیوه ی رضا عباسی است. در کارهایش ویژگی خاص مکتب استادش بیش از پیش مورد مبالغه و اغراق واقع شده است. در نقاشی دو دلداده که هم اکنون در مجموعه ی کلایو موزه ی ویکتوریا آلبرت لندن نگهداری می شود ، شیوه ی رضا عباسی کاملا هویدا است. تعدادی از نقاشی های افضل ، در نسخه ی خطی شاهنامه ی شاه عباس دوم کار شده است. این شاهنامه - که مهمترین آثار نقاشی آن ، مربوط به افضل است - هم اکنون در موزه ی لنینگراد نگهداری می شود.معین مصور:محمد معین مصور خوش قریحه ترین شاگرد رضا عباسی و جزو آخرین میراث داران سنت هنری دوران صفوی است. وی در اوایل سده ی یازدهم هجری به دنیا آمد و خود را از نفوذ نقاشی اروپا که در زمان او از رواج خاصی برخوردار بود برحذر داشت.وی در طول زندگی طولانی هنری خود (حدود 72 سال ) بسیار پر کار بوده است و از نظر تعداد کار با کارهای استادش رضا عباسی برابری می کند. معین مصور بسیار باریک بین و به هنرش مطمئن بود و از نقش خود به عنوان انتقال دهنده ی ابتکارات رضا عباسی آگاهی داشت و با احترام تمام نسبت به سنت های هنری او پای بند بود.اولین اثر تاریخ دار او متعلق به 1043 ه. ق بوده و آخرین طراحی اش را در سال 1119 ه. ق کار کرده است. طراحی های او دارای ابعاد تاریخی خاصی است. گاهی آثارش واقعه ای تاریخی و یا یک اتفاق ساده و روزمره را بیان می کند. در حاشیه ی بیشتر طراحی های معین ، توضیح کوتاه و یا بلندی آمده است. به طوری که در یکی از طراحی هایش(شماره 47) واقعه ای را که در شهر اتفاق افتاده و همه را غمگین کرده است به تصویر کشیده و در حاشیه آن کل ماجرا را توضیح داده است.طراحی های شماره 48،49و50 از آثار این هنرمند است.محمد علی (1044 0 1020 ه. ق ): پسر ملک حسین اصفهانی - از نقاشان مکتب اصفهان- در زمان شاه عباس دوم می زیست. محمد علی از شاگردان رضا عباسی بود. از وی علاوه بر آثار زیاد نقاشی و طراحی تک ورقی ، چند نسخه خطی که نقاشی های آن توسط این هنرمند انجام شده، برجای مانده است. آثار تاریخ دار این استاد بین سالهای (44- 1020 ه. ش) کار شده است.از مشخصات فنی آثار این استاد استفاده از رنگ صورتی در طراحی ها و ایجاد نظم و ترتیب در کارهایش است.طراحی های شماره51،52،53،54و55از آثار وی است.محمد یوسف: از هنرمندان سنتی اواخر دوران صفوی و شاگرد رضا عباسی که در دوران پادشاهی شاه عباس دوم و شاه سلیمان زندگی می کرد. وی در حفظ شیوه ی استادش کوشا بوده است. این استاد همچون دو هنرمند معاصرش محمد قاسم و محمد علی ، خطوط را در طراحی ها به نرمی تمام کشیده است و به زمینه ی طراحی توجه خاصی به خرج داده است. او سنگها و صخره ها را به ظرافت تمام تصویر کرده و موضوع کارهایش عبارتند از ، زن ، مرد جوان - گاهی به صورت تک نفره و گاهی دو نفره - و دراویش و پرندگان است. وی حدود 1042 ه. ش بدرود حیات گفته است.طراحی های شماره 56،57و58 از کارهای این هنرمند است.محمد قاسم (حدود 1078): وی نیز از هم شاگردی های محمد علی و محمد یوسف بوده است. تشابه زیادی بین آثار این سه هنرمند وجود دارد. هر سه پیرو رضا عباسی بوده اند و سبک ویژه ای را که بر ابداعات استادشان مبتنی بود ، گسترش دادند. محمد قاسم به مصور کردن کتاب نیز پرداخته است و کارهایش نسبت به هم شاگردی هایش از قدرت و تکنیک بالاتری برخوردار است. وی نیز هم چون محمد یوسف در طراحی هایش از رنگ قرمز زیاد استفاده کرده است. مهمترین طراحی او ملاقات حافظ و سعدی(طرح شماره59) و ازطراحی های دیگر او جوان و پیر است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 867]