استبداد یعنی شما کاری را که آمریکا می‏گوید را مو به مو اجرا نکنید

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

منتقد معروف نوام چامسکی طی گفتگویی با مایکل شانک در نشریه فارن پالسی این فوکوس، از راه های جدید برای فرار از سلطه بین‏المللی می‏گوید. مایکل شانک: در دسامبر 2007 ،هفت کشور آمریکای جنوبی به صورت رسمی بانک جنوب را در پاسخ به رشد مخالفت با بانک جهانی و صندوق بین المللی پول و چند موسسه بین المللی مالی دیگر شکل دادند. این چرخش چقدر مهم است و به چه میزان بر روی جهان در حال توسعه تاثیر خواهد گذاشت؟ آیا تاثیر بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را از بین خواهد برد؟ نوام چامسکی: به نظر من این خیلی مهم است، به ویژه به خاطر اینکه بزرگترین کشور یعنی برزیل از آن حمایت می‏کند. پروپاگاندای آمریکایی و غربی همواره سعی کرده است یک مرز میان خوب و بد ایجاد کند. خوب مانند دولت لولا در برزیل است که 40 سال پیش با زور سرنگون شد. اما امروز، امید، باعث نجات این دولت شده است. اما این تقسیم بندی اساسا تقسیم بندی مصنوعی است. البته این‏ها با هم متفاوت هستند. لولا، چاوز نیست. اما با هم راحت متحد می‏شوند و همکاری می‏کنند و الان در بانک جنوب مشغول همکاری هستند. بانک جنوب می‏تواند به یک موسسه با دوام و ماندنی تبدیل بشود. مشکلات متعددی در منطقه وجود دارد. یکی از مسائل بسیار مهمی که در چند سال اخیر در آمریکا اتفاق افتاده است و از زمان اشغال اسپانیایی‏ها تا کنون بی‏سابقه بوده است رشد تعارضات و تمایلات جدایی‏طلبانه در داخل کشور‏هاست. این قاره یک قاره از هم پاشیده است. اگر به سیستم‏های حمل ونقل نگاه کنید می‏بینید که خیلی کاری به هم ندارند و چشم همه آن‏ها به سمت قدرت امپراطوری بوده است که در منطقه سلطه داشته است. بنابراین آن‏ها با صدور مواد اولیه و سرمایه یک طبقه نخبه ثروتمند کوچک به وجود می‏آوردند که در ریوریا کاخ دارد و از آسایش کامل بهره می‏برند. اما این طبقه با دیگران خیلی آشنایی ندارد. همچنین یک تقسیم بزرگ دیگر میان طبقه نخبه ثروت‏مند، سفید پوست اروپایی شده و توده‏های جمعیت وجود دارد. در واقع آن چه که در بولیوی اتفاق می‏افتد یک نمونه واقعی است. نخبه اروپایی شده و اکثرا آن چه که در بولیوی اتفاق می‏افتد یک نمونه واقعی است. نخبه اروپایی شده و اکثرا سفید که به لحاظ جمعیتی یک اقلیت را تشکیل می‏ دهند بر روی بیشترین منابع هیدروکربن نشسته‏اند و برای اولین بار است که بولیوی دموکراتیک شده است و به تلخی باید گفت که این دموکراسی مورد نفرت غرب است سفید که به لحاظ جمعیتی یک اقلیت را تشکیل می‏ دهند بر روی بیشترین منابع هیدروکربن نشسته‏اند و برای اولین بار است که بولیوی دموکراتیک شده است و به تلخی باید گفت که این دموکراسی مورد نفرت غرب است و دموکراسی را تحقیر می‏کند؛ مساله ای که خیلی خطرناک است. وقتی اکثریت محروم جامعه قدرت را برای نخستین بار طی یکی از دموکراتیک‏ترین انتخابات‏ها در نوع خودش به‏دست آورد عکس العمل غرب کاملا خصومت آمیز بود. به خاطر می‏آورم مقاله فایننشال تایمز را که ملی کردن صنعت نفت در آمریکای جنوبی را به دیکتاتوری نسبت داده بود. البته حمایت 90 درصدی جمعیت مردم در این مقاله ذکر نشده بود و این استبداد است. استبداد یعنی شما کاری را که آمریکا می‏گوید را مو به مو اجرا نکنید. درست مانند معنی مدرنیزاسیون است که شما می‏خواهید عربستان سعودی همان کاری را بکند که آمریکا می‏گوید. بخش نخبه‏گان قدم‏هایی به سوی خود مختاری بر می‏دارند که البته از حمایت آمریکا بی بهره نیستند و این اقلیت خود مختار به دنبال خدشه‏دار کردن توسعه نظام دموکراتیک مورد تایید اکثریت است و این در حالیست که این نظام بر‏گرفته از اکثریت محروم، نقش خود را در زمینه حقوق فرهنگی و کنترل منابع طبیعی و سیاست گذاری اقتصادی و سیاسی و مانند این به خوبی ایفا می‏کند. چنین امری در جاهای دیگر هم اتفاق می‏افتد اما در بولیوی بارز‏تر است. بانک جنوب گامی به سمت همبستگی کشور‏هاست. اینکه آیا می‏تواند صندوق بین المللی پول را تضعیف کند، بله می‏تواند و در واقع الان آن‏ها تضعیف شده‏اند. صندوق بین المللی پول تقریبا از آمریکای جنوبی دور انداخته شده است. آرژانتین به وضوح بیان کرده است که: "خوب اکنون ما از شر صندوق بین المللی پول خلاص شدیم." این در حالی است که آرژانتین معروف‏ترین پیرو صندوق بین المللی پول بود. آن‏ها سیاست‏های پیشنهادی صندوق را مو به مو اجرا می‏کردند و این امر باعث سقوط اقتصاد آن‏ها شد و تنها با کنار گذاشتن آن سیاست‏ها اقتصادشان دوباره سامان یافت و بدهی خود را پرداختند. ونزوئلا بخش عمده‏ی بدهی‏های خود را پرداخت کرده است و برزیل نیز با صندوق بین المللی پول تسویه حساب کرده است و بولیوی هم به همین سمت حرکت می‏کند. صندوق بین المللی پول دچار بحران شده است چرا که ذخایر خود را از دست می‏دهد. این صندوق بر اساس پس گرفتن وام‏ها کار می‏کند و اگر یک کشور ساختار بدهی خود را تغییر دهد یا از پرداختن آن خودداری کند صندوق دچار مشکل خواهد شد. ضمنا به لحاظ قانونی بسیاری از کشور‏ها می‏توانند از دادن بخش عمده بدهی خود سر باز بزنند، چرا که به نظر من این اتفاق از ابتدا غیر قانونی بوده است. به عنوان مثال من به شما پولی قرض می‏دهم و می‏دانم آرژانتین معروف‏ترین پیرو صندوق بین المللی پول بود. آن‏ها سیاست‏های پیشنهادی صندوق را مو به مو اجرا می‏کردند و این امر باعث سقوط اقتصاد آن‏ها شد و تنها با کنار گذاشتن آن سیاست‏ها اقتصادشان دوباره سامان یافت و بدهی خود را پرداختند. که ریسک قرض دادن به شما بالاست به همین خاطر اقساطی با بهره بسیار بالا برای شما تعیین می‏کنم و در یک جایگاهی شما به من می‏گویید من دیگر نمی‏توانم بپردازم. من نمی‏توانم از همسایه‏هایم بخواهم که شما را مجبور کنند که وام مرا بپردازند. یا من نمی‏توانم از همسایگان شما بخواهم که وام شما را بپردازند. اما این روشی است که صندوق بین المللی پول بر اساس آن کار می‏کند. شما به یک دیکتاتوری یا طبقه نخبه وام می‏دهید و مردم هیچ ربطی به آن ندارند و شما بهره زیاد می‏گیرید چرا که خطر پذیری آن بالاست و آن‏ها می‏گویند که نمی‏توانند آن را بپردازند و شما می‏گویید عیبی ندارد همسایگان شما خواهند پرداخت. این روش تنظیم ساختاری خوانده می‏شود و همسایگان من پرداخت خواهند کرد. صندوق بین المللی پول یک کارتل اعتباری است. بانک جهانی مانند صندوق کار نمی‏کند اما تعارضات مشابهی دارد. در بولیوی یک از اساسی‏ترین پس زمینه‏ها که باعث به روی کار آمدن قدرت سیاسی دموکراتیک بود تلاش بانک جهانی برای خصوصی سازی بخش آب بود. با اشاره به یک آموزه‏ی اقتصادی آن‏ها خواهند گفت که با این روش شما قیمت بازار را برای آب خواهید پرداخت. اما در واقع این به این معنی است که مردم فقیر و محروم که اکثریت جمعیت هستند دیگر آبی برای نوشیدن نخواهند داشت. کاری که جمعیت به ویژه روستائیان کردند این بود که شرکت‏های آب بین المللی را بیرون انداختند و باعث شدند که بانک جهانی از این کار منصرف شود. از جهت دیگر برخی کارهایی که بانک جهانی انجام می‏دهد سازنده است و کاملا یک موسسه ویران‏گر نیست اما به هر حال در حال تضعیف است. امر مشابهی در آسیا در حال شکل‏گیری است. بانک توسعه آسیا را در نظر بگیرید. در زمان بحران مالی 1997-98 آسیا، ژاپن بر روی طرح بانک توسعه آسیایی کار کرد تا یک ذخیره حیاتی ایجاد گردد تا به کشور‏ها کمک کند تا بدهی‏های خود را بپردازند و مجبور نباشند دارایی‏های خود را به غرب بفروشند. اما آن‏ها نتوانستند این کار را بکنند. اما به هر حال منابع در آسیا بسیار بالاست و آمریکا امروز هیچ گاه نمی‏تواند به بانک توسعه ی آسیایی بگوید که کاری نمی‏تواند انجام دهد. چنین امری در خاورمیانه هم در حال شکل گیری است. شانک: با به وجود آمدن چنین موسساتی در جهان در حال توسعه به عنوان جایگزینی برای صندوق بین‏المللی پول و بانک جهانی، چه ابتکارات جدیدی در جهان در حال توسعه با توجه به این روابط ارزی جدید به وجود خواهد آمد؟ چامسکی: این موضوعی است که تقریبا در حال رخ دادن است. کویت حرکت محدودی را به سمت سبدی از ارزها را آغاز کرده است. امارات متحده عربی و دبی به طور جزئی اولین تلاش کشور‏های نفت خیز برای ملی کردن صنعت نفتشان بود. فقط بخوانید که نویسندگان و تحلیل‏گران آمریکایی چه چیز‏هایی نوشته‏اند. آن‏ها می‏گفتند که کشور‏های نفت‏خیز هیچ حقی نسبت به نفت ندارند. نویسندگان افراطی‏تر می‏نوشتند که برای منفعت همه جهان نفت باید بین المللی بشود به سمت سرمایه گذاری توسعه‏ای داخلی حرکت می‏کنند. عربستان از همه مهمتر اگر وارد این بازی بشود می‏تواند یک مرکز مستقل عظیم سرمایه گذاری، وام‏دادن و خرید و فروش به وجود بیاورد و این تقریبا در حال رخ دادن است. سرمایه‏گذاری در کشور‏های ثروت‏مند و تا حدودی در منطقه به ویژه شمال آفریقا باعث می‏شود که سرمایه‏گذاری‏های توسعه‏ای از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول جدا شود. البته این یک حرکت محدود است و آن‏ها نمی‏خواهند آمریکا را خشمگین کنند. البته نخبگان آن‏ها در بسیاری جهات به آمریکا تکیه دارند. به ویژه چین به شدت وابسته به بازار آمریکاست. آن‏ها نمی‏خواهند این بازار را نابود کنند. همچنین ژاپن. اما این یک وضعیت بسیار شکننده است. آن‏ها به راحتی ممکن است هر جای دیگری بروند و الان هم مشغول این کار هستند. من فکر نمی‏کنم که کسی بداند که چه رخ خواهد داد اگر این کشور‏های با منابع غنی به دنبال سرمایه گذاری پر سود بروند و دیگر از بازار پر مصرف و بدهکار آمریکا حمایت نکنند. شانک: غرب با ملی سازی منابع نفت و گاز کشور‏ها مخالفت می‏کند و کسی به این تمایل توجهی نمی‏کند. این به کجا منجر خواهد شد؟ آیا به نظر شما کشور‏های غنی از منابع نفت و گاز به دنبال یک بازار جایگزین خواهند رفت؟ چامسکی: آن‏ها با اپک به دنبال همین هستند و تا حدودی موفق هم بوده‏اند. اما با این واقعیت روبرو خواهند شد که غرب اجازه چنین اتفاقی را نخواهد داد. به سال 1974 برگردید که اولین تلاش کشور‏های نفت خیز برای ملی کردن صنعت نفتشان بود. فقط بخوانید که نویسندگان و تحلیل‏گران آمریکایی چه چیز‏هایی نوشته‏اند. آن‏ها می‏گفتند که کشور‏های نفت‏خیز هیچ حقی نسبت به نفت ندارند. نویسندگان افراطی‏تر می‏نوشتند که برای منفعت همه جهان نفت باید بین المللی بشود. ثروت کشاورزی آمریکا نباید بین المللی بشود اما نفت عربستان سعودی باید بین المللی بشود. افراد افراطی‏تر که حدس می‏زنم اروینگ کریستول بود که می‏گفت: ملل ناشناخته مانند افراد ناشناخته اند گاهی اوقات دچار توهم مهم و مشهور بودن می‏شوند. بنابراین عصر دیپلماسی قایق‏های توپ دار هیچ گاه به پایان نمی‏رسد و ما این را از آن‏ها با زور خواهیم گرفت. رابرت تاکر یک متخصص جدی روابط بین الملل که بسیار مورد توجه است می‏گوید: این افتضاح است که ما بگذاریم آن‏ها با منابع خود هر کاری می‏خواهند بکنند. پس ما این جا برای چه نشسته‏ایم. ما این قدرت نظامی را داریم که این منابع را از دست آن‏ها در بیاوریم. اگرکمی به عقب‏تر برگردیم به شخصی مانند جرج کنان که یک اومانیست بزرگ شناخته می‏شود بر می خوریم. وقتی او در سال‏های دهه 40 و اوایل دهه 50 در بخش طراحی بود گفت: برای حفظ منابعمان باید عوامل بسیار نظریه رسمی کلینتون این بود که دولت آمریکا بدون هیچ محدودیتی می‏تواند در هر جا که بازار و منابعش به خطر افتد از قدرت نظامی استفاده کند. اما نظریه بوش این است که ما باید از هر کسی یک بهانه داشته باشیم که بتوانیم او را تهدیدی برای منافعمان معرفی کنیم خشنی را به کار بگیریم و گاهی این منابع در یک کشور دیگر است و این فقط یک تصادف جغرافیایی بوده است. آن‏ها منابع ما هستند که ما باید با برخی عوامل خشن آن‏ها را حفظ کنیم که البته گاهی شامل دولت‏های پلیس و امثال آن می‏شود. بیل کلینتون را در نظر بگیرید. او هم یک نظریه داشت، هر رئیس جمهوری یک نظریه دارد. او کمتر مانند بوش بی‏باک بود و مانند بوش مورد انتقاد واقع نشد. اما نظریه او به شدت افراطی‏تر از نظریه بوش بود. نظریه رسمی کلینتون این بود که دولت آمریکا بدون هیچ محدودیتی می‏تواند در هر جا که بازار و منابعش به خطر افتد از قدرت نظامی استفاده کند. اما نظریه بوش این است که ما باید از هر کسی یک بهانه داشته باشیم که بتوانیم او را تهدیدی برای منافعمان معرفی کنیم. نظریه کلینتون این قدر هم جلو نرفته بود. ما به هیچ بهانه نیاز نداشتیم. وقتی در چنین شرایطی کشوری بخواهد در زمینه منابع خود به استقلال دست یابد قطعا دچار تعارض با منافع آمریکا خواهد شد و برای همین است که بودجه نظامی آمریکا در یک سال بیش از بودجه نظامی کل جهان است. ما برای چنین امری نیاز به نیروی نظامی داریم. این نیروی نظامی برای دفاع از مرز‏ها نیست. شانک: به نظر شما آیا هند در چنین فضایی به سمت چین و روسیه می‏رود یا پیمان‏های هسته‏ای با آمریکا هند را نزدیک آمریکا نگاه خواهد داشت؟ چامسکی: هر دو طرف اتفاق خواهد افتاد. بخشی از هدف آمریکا در قرارداد هسته‏ای این بود که هند را تشویق کند تا به آمریکا نزدیک شود. اما هندی‏ها یک بازی دو طرفه انجام می‏دهند. روابط را با چین هم بهبود می‏دهند. روابط تجاری و روابط دیگر و سرمایه گذاری در حال رشد است. آن‏ها هنوز به عنوان عضو پیمان شانگ‏های انتخاب نشده‏اند اما عضو ناظر رسمی هستند. پیمانی که توسط چینی‏ها برای مقابله با ناتو شکل داده شده است.که شامل دولت‏های آسیای مرکزی می‏شود. این معاهده شامل اقتصاد روسیه با منابع عظیمش و چین با اقتصاد در حال رشد بزرگش می‏شود. اعضای ناظر شامل هند، پاکستان و از همه وخیم‏تر ایران هستند و احتمال دارد که ملحق شوند.اما آمریکا حذف شده است. آمریکا می‏خواست به عنوان عضو ناظر انتخاب شود اما پذیرفته نشد. مقامات پیمان شانگ‏های رسما اعلام کردند که نیرو‏های آمریکا باید خاورمیانه را ترک کنند. و فقط این یک بخش از حرکت به سمت توسعه آن چیزی است که شبکه‏ی امنیت انرژی آسیا خوانده می‏شود. و قدم‏های دیگری برداشته می‏شود که دولت‏های منطقه متحد شوند و در برابر امپریالیسم و سلطه غرب مستقل شوند. قدرت صنعتی دیگر یعنی کره جنوبی ملحق نشده است ولی احتمال آن هست. بنابراین این توسعه‏های گریزان از آمریکا در همه جای جهان در حال شکل‏گیری است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]