كلاف سردرگم پژوهش!

واضح آرشیو وب فارسی:خراسان: كلاف سردرگم پژوهش!
معاون پژوهشي وزير علوم تحقيقات و فناوري با تاكيد بر اختصاص يك تا 4 درصد اعتبارات دستگاه ها به امر پژوهش بنابر مصوبه سال گذشته دولت، از اختصاص نيم در صدي اعتبارات دستگاه ها به فعاليت هاي پژوهشي در سال 86 براساس آمار ميزان تحقيق بودجه خبر داد دانش آموزان البته به اختصاص 7 درصد اعتبارات برخي دستگاه ها و سازمان ها نيز يعني بيشتر از آن چه در قانون مصوب شده بود، به امور پژوهشي اشاره كرد!

بي توجهي برخي ارگان ها نسبت به پژوهش و تحقيقات و به دنبال آن نهادينه نشدن پژوهش محوري در جامعه مبين سئوالات بي شمار و البته معرف ناشناخته ماندن پژوهش و لزوم توجه به آن است جداي از شعرها و وعده وعيدهاي كه هر سال در هفته پژوهش عنوان مي شود، بايد گفت:اهميت پژوهش و منزلت پژوهشگر در تاريخ ديني و ملي ما آشكارتر از آن است كه نياز به توضيح و تاكيد داشته باشد و اين مهم را مي توان با استناد به روايات و ابواب بي شماري از كتب روايي كه در باب اهميت تعقل، تدبر و تحقيق است اثبات كرد ضمن اين كه در قرآن كريم نيز اين واژه ها مقدس و مهم شمرده شده اند و به عبارتي علم از اصول نهفته دين اسلام است از سوي ديگر بررسي ابعاد ديگر جامعه اعم از اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و حتي سلامت و پزشكي نشان مي دهد: پژوهش از مهم ترين و جديدترين نيازهاي هرروز جامعه است نيازي كه دوستداران اقتدار و پيشرفت نبايد نسبت به آن بي توجه باشند.

چرا كه جوامعي در پيشرفت و توسعه سرآمد خواهند بود كه پابه پاي علم و تكنولوژي روز قدم بردارند و ساير جوامع كه اينطور نيستند ناچار به كپي برداري از علم اين كشورها هستند كه اين مقوله خود آفت بزرگي براي ميوه استقلال و خودكفايي است.

بنابراين از هر بعد كه بررسي كنيم به اين نتيجه خواهيم رسيد كه پژوهش كليد مشكلات بسياري در جوامع است به عنوان مثال جامعه اي كه به لطف سرمايه پژوهش مشكلات اقتصادي آن در حد پاييني است و نيل به خودكفايي و استقلال در آن روند صعودي دارد و مردمانش نيز به لحاظ امنيت فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و... نيز در سطح بالاتري خواهند بود.

اما متاسفانه گاهي اين ادعاها فقط جنبه شعاري و نوشتاري دارن بدون آن كه در عمل به كار گرفته شوند.نگاهي منطقي به امر پژوهش در دانشگاه ها و در سطح پايين تر در مدارس و حمايت از محققان و پژوهشگران نشان مي دهد كه در جامعه كنوني ما به مقوله پژوهش آن گونه كه بايد پرداخته نمي شود به طوري كه حتي گاه قشر پژوهشگر از خود به عنوان قشري فراموش شده و بدون حامي ياد مي كند!

بارها علت اصلي مشكلات و محدوديت هاي پژوهشي و تحقيقاتي، كمبود سرمايه گذاري و بودجه در اين زمينه عنوان شده است چرا كه براي انجام هر پژوهش بدون ترديد امكانات مادي بسياري لازم است و از سوي ديگر محدوديت سرمايه گذاري و بودجه در اين بخش امري انكار ناپذير مي باشد، اما بايد پذيرفت بازنگري در مديريت پژوهشي و نهادينه كردن جايگاه محقق و منزلت اجتماعي اين قشر قبل از هر چيز زمينه ساز ديگر عوامل تحقيق پژوهشي ها است كه متاسفانه ضعف در آن به وضوح ديده مي شود.

و به فرض اختصاص بودجه هاي پژوهشي در آن هم در رقم هاي بالا اگر اين امر مديريت اعمال نشود مطمئن باشيم در پژوهش و استفاده از نتايج آن در امور جامعه شكست خواهيم خورد.

همان طور كه رعايت نكردن تناسب ها و هزينه نكردن منابع موجود به شيوه بهينه و كارآمد اتلاف سرمايه ها را رقم خواهد زد بدون آن كه نتايج مثبتي داشته باشد با نگاهي عميق به پتانسيل ها و قابليت هاي كشور در زمينه پژوهش مي توان دريافت كه كشور ايران از نظر پژوهش و تحقيق از پتانسيل ها و قابليت هاي بالايي در محافل علمي برخوردار است و مويد آن نيز كسب عناوين برتر علمي و ثبت اختراعات كاربردي بسيار توسط جوانان و نوجوانان است كه با كمي امكانات اين موفقيت ها را كسب كرده اند.

اما تا كنون با خود انديشيده ايم كه چرا كسب اين موفقيت ها بعضا مقطعي بوده و تداوم نداشته اند؟! فراموش نكنيم حمايت مادي و معنوي از پژوهشگران است كه امر پژوهش را احيا مي كند و براي دستيابي به اين مهم نبايدتنها به تربيت و تقدير از پژوهشگران و دانشمندان اكتفا كرد بلكه بايد فرهنگ تحقيق و علمي را در جامعه نهادينه كرد.

و ريشه يابي كنيم چرا برخي دستگاه ها نسبت به پژوهش تا اين حد بي توجه بوده اند كه با وجود تصويب قانون باز هم در هزينه كرد بودجه هاي خود در زمينه پژوهش خست ورزيده اند؟! مگر نه آن كه دستيابي به سطوح بالاتر توسعه و فناوري نيازمند تقويت ارتباطات و اطلاع رساني هاي پژوهشي، ارائه پژوهش ها و تحقيق ها ي كاربردي، به روز كردن مديران متخصص و تربيت مديراني آگاه و كارآمد پژوهش مداري كردن آموزش ايجاد فضاي مطلوب تحقيقات علمي در نظام توليدي اجرايي و اجتماعي توسعه نهادها و مراكز آموزشي و پژوهشي و تقويت آنها و... است؟ مگر پرورش استعدادها و خلاقيت ها نقش موثري در تحقق جامعه علمي ندارد؟! مگر نه آن كه تنها ذهني كه انديشه مدار است قادر به حل مشكلات و ريشه يابي معضلات خواهد بود؟

اميد است با برنامه ريزي و سازمان دهي مناسب و مكلف كردن تمام دستگاه ها و نهادها به تحقق پژوهش محوري و لزوم به كارگيري روش هاي نوين و كارآمد در تمام امور، مقوله تحقيق و پژوهش بيشتر شناخته شود شاهد رشد و شكوفايي علمي آينده سازان اين مرز و بوم البته با همكاري و كمك تمام دستگاه ها باشيم.
چهارشنبه 27 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خراسان]

[مشاهده در: www.khorasannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 136]