سرطان ها حالا ديگر ترس ندارند

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: سرطان ها حالا ديگر ترس ندارند
مريم وادى پورشايد باور اين موضوع براى برخى سخت باشد، اما هم اكنون پيشرفت چشمگير علم سرطان شناسى در تشخيص بيمارى ها، در درك فرآيند بيمارى هاى سرطانى و در نهايت درمان آنها، موجب افزايش قابل توجه طول عمر بيماران سرطانى و بهبود كيفيت زندگى آنها شده است.واقعيت اين است كه هم اكنون در دنيا سرطان ها بسيار راحت تر از گذشته از سوى بيماران و اطرافيان آنها پذيرفته مى شود و ديگر كسى در دنيا از ابتلا به اين بيمارى ها، احساس يأس يا خجالت نمى كند.دكتر آرش جنابيان، داراى بورد تخصصى بيمارى هاى خون و فوق تخصص سرطان شناسى است كه پس از ۱۰ سال تحصيل، تحقيق و تدريس در فرانسه به تازگى براى كمك به بيماران سرطانى كشور به ميهن بازگذشته است. نظرات دكتر جنابيان درباره « سرطان ها» و نه بيمارى «سرطان» قابل توجه و خواندنى است.* در دنيا به سرطان چگونه نگاه مى كنند اجازه دهيد من پرسش تان را بدين شكل اصلاح كنم: «سرطان ها» نه «سرطان». واژه سرطان شامل هزاران بيمارى مختلف با مكانيسم هاى بيماريزايى گوناگون، علايم مختلف، شدت هاى متفاوت و سرانجام درمان هاى مختلف است، اما امروزه نگرش دنيا به «سرطان ها» به عنوان يكى از اصلى ترين مسائل سلامت و بهداشت جوامع است. هم اكنون در كشورهاى صنعتى، سرطان ها عامل اصلى مرگ و مير هستند. پس از كاهش چشمگير مرگ و مير بشر بر اثر عوامل قلبى - عروقى (به لحاظ پيشرفت طب داخلى و جراحى قلب) و همچنين كاهش مرگ و مير ناشى از تصادفات و سوانح به لحاظ احترام بيشتر مردم دنيا به قوانين و مقررات، سرطان ها به عنوان عامل اصلى مرگ و مير مطرح هستند. اين امر موجب نگرش جدى تر به اين مسئله در دنيا و سرمايه گذارى بسيار روى تحقيقات پايه و بالينى در رشته سرطان شناسى شده است. اهميت دادن بيشتر در جوامع مختلف به روش هاى تشخيصى و غربالگرى (Screening) دست كم درباره سرطان هاى شايع و افزايش سطح آگاهى پزشكان و مردم نسبت به شيوع سرطان ها، ميزان تشخيص اين بيمارى ها را به طور روزافزون افزايش داده است.پيشرفت چشمگير و جهش فوق العاده علم سرطان شناسى (اونكولوژى Oncology) در تشخيص بيمارى ها، در درك فرآيند بيمارى هاى سرطانى و در نهايت در درمان اين بيمارى ها، موجب افزايش قابل توجه طول عمر بيماران سرطانى و بهبود كيفيت زندگى آنها شده است.واقعيت اين است كه امروزه در دنيا، سرطان ها بسيار راحت تر از گذشته از سوى بيماران مبتلا و اطرافيانشان پذيرفته مى شود. ديگر در دنيا كسى از داشتن چنين بيمارى هايى احساس يأس يا خجالت ندارد.همه تلاش دانشمندان و پزشكان سرطان شناس در دنيا بر اين است كه تا حد امكان بيمارى را به طور كامل ريشه كن كنند يا در صورت نبود امكان ريشه كنى كامل، بيمارى را مانند يك بيمارى مزمن كنترل كرده و از پيشرفت آن جلوگيرى كنند.به طور خلاصه، اين گروه بيمارى ها، امروزه به صورت بيمارى هاى جدى مطرح هستند كه هر روز مى توان براى درمان آنها كار بيشترى كرد.در دنيا و در كشور خودمان، بسيارى از افراد هستند كه براى يك سرطان جدى كاملاً درمان شده اند يا در حال انجام مراحل درمان خود هستند و به زندگى عاطفى و حرفه اى خود ادامه مى دهند.اطلاع رسانى صحيح به وسيله پزشكان و رسانه ها به مردم در زمينه شيوع سرطان ها، عوامل زمينه ساز و علايم هشداردهنده اين بيمارى ها و پيشرفت هاى چشمگير به دست آمده در درمان بخش زيادى از اين بيمارى ها، جوامع را در مواجهه با سرطان ها آسوده تر كرده است.به دليل مجموع عوامل ياد شده، بخش قابل توجهى از بودجه تحقيقات پزشكى كشورهاى پيشرفته صرف بهبود روش هاى تشخيصى و درمانى سرطان ها مى شود و همين امر دانش «سرطان شناسى» را در جايگاه ممتاز كنونى آن قرار داده است. در رشته تخصصى ما، براى عقب نماندن از قافله علم بايد هر روز مطالعه داشت. نكته حائز اهميت ديگر در مواجهه با سرطان ها، اهميت كار گروهى (Team work) است. گستردگى اين رشته و تنوع اين بيمارى ها، ما را ملزم مى دارد كه متواضعانه با يكديگر و با متخصصان ديگر رشته هاى پزشكى در تعامل مداوم باشيم.در اين كار تيمى، پزشك سرطان شناس (مديكال اونكولوژيست)، جراح سرطان، متخصص پرتودرمانى (راديوتراپيست)، آزمايشگاه ها، كادر پرستارى، روانشناس، متخصص توانبخشى و حتى مددكار اجتماعى، هر كدام جايگاه خاص خود را دارند.* چه پيشرفت هايى در تشخيص و در درمان سرطان ها انجام شده است در بعد تشخيص، پيشرفت رشته پاتولوژى (آسيب شناسى) سرطان ها انكارناپذير است. در روش هاى تشخيص آزمايشگاهى، تست هاى گوناگون ماركرهاى حساس و نيز مطالعات بيولوژى مولكولى و ژنتيك سلولى با شتاب در حال جلو رفتن هستند. روش هاى تصويرنگارى (راديولوژى) با دقت بالا، در تعريف شكل و حدود ضايعه يا ضايعات بيمار به پزشك در درمان سرطان ها و پيگيرى بيماران پس از خاتمه درمان كمك بسيار كرده است. مثال بسيار مهم اين مطلب تكنيك (PETscan) نوعى اسكن با ايزوتوپ است كه «درجه متابوليسم درون سلولى» را مى سنجد. اين روش در مرحله بندى اوليه (Staging) و ارزيابى پس از درمان بسيارى از كانسرها كمك كننده است.از نظر درمانى هم پيشرفت تكنيك هاى جراحى سرطان ها در برخى موارد خيره كننده است.تحقيقات مداوم روى درك مكانيزم ايجاد سرطان (انكوژنز Oncogenesis)، اهداف مشخصى را در داخل توده سرطانى و مولكول هاى خاصى را در داخل سلول هاى سرطانى مشخص كرده است كه اين امر منشأ درمان هاى هوشمند (Targeted Therapy) در درمان سرطان ها است. در دو سه سال اخير به كمك اين داروها، بيمارى هايى چون سرطان كبد پيشرفته يا سرطان كليه متاستاتيك كه تا چندى قبل لاعلاج محسوب مى شدند، براى درصد قابل توجهى از بيماران مبتلا، قابل درمان شده اند. شيمى درمانى ها نيز روز به روز بهتر و مؤثرتر مى شوند و دستگاه هاى اشعه درمانى (راديوتراپى) در ۲۰ سال گذشته بسيار متحول شده اند.* كشور ايران در مورد اين بيمارى ها در چه جايگاهى است اگر اجازه دهيد به سؤال تان در دو بخش پاسخ دهم.در وهله اول به مردم مى پردازم: ملت عزيز ما، متأسفانه، در مورد سرطان ها دچار نوعى سوءتفاهم است. پيام بنده به مردم اين است «از سرطان ها نترسيم». همان گونه كه ذكر شد، امروزه بسيارى از سرطان ها «قابل درمان» يا «قابل مهار» هستند. چرا در جامعه ما، بيمار سرطانى بايد بيمارى خود را پنهان كند يا در بى خبرى نگاه داشته شود وظيفه هيأت هاى علمى دانشگاه ها، پزشكان و بويژه رسانه ها است كه به «مرور» اين انديشه را در جامعه اصلاح كنند.اما در بخش دوم پاسخ به پزشكان، متخصص و فوق تخصص اين رشته در ايران مى پردازم: از نظر كيفيت كار درمان، به لطف خدا، آن بزرگوارانى كه بنده افتخار آشنايى و همكارى با ايشان را داشته ام، بسيار توانا، حاذق، فعال و مسلط به علم روز بوده اند. البته دو سه نكته كوچك قابل ذكر است كه مهمترين مسئله اين رشته در ايران، كمبود تعداد «نيروى متخصص» در درمان سرطان ها به نسبت جمعيت ۷۰ ميليونى كشور است. مسئله بعد، لزوم اهميت بيشتر دادن به امر پژوهش در زمينه سرطان ها در كشور است كه اين دو مورد به توجه خاص مسئولان و برنامه ريزان نظام سلامت كشور نياز دارند. آخرين مورد، جااندازى و ارتقاى روحيه كار تيمى است. بديهى است كه چند فكر از يك فكر بهتر كار مى كند. از اين بابت نيز دركشور ما جاى كار هست تا به استانداردهاى دنيا نزديك شويم.بعضى از تكنيك هاى تشخيصى مثل PETScan كه در بالا به آن اشاره شد، هنوز در كشور ما وجود ندارند كه بهتر است سريع تر راه اندازى شوند.* ارتباط برخى سرطان ها از جمله سرطان هاى زنان با علل وراثتى و محيطى چگونه است از بين سرطان هاى زنان، ارتباط سرطان پستان با ژنتيك امرى محرز است. به طور عام از هر هشت زن، يك نفر در زمانى از عمرش به سرطان پستان مبتلا مى شود. در صورت ابتلاى يكى از بستگان درجه يك، اين ريسك چند برابر خواهد شد. البته ارتباطاتى كه بين نوع تغذيه و مسائل ديگر زيست محيطى افراد با برخى سرطان ها ذكر مى شود، الزاماً در جامعه ما قابل تعميم نيست و به آمار و اطلاعات دقيق در مورد جامعه خود نياز داريم.بديهى است كه زندگى سالم، فعاليت جسمى كافى، تغذيه صحيح و استراحت كافى در كارآيى بهتر سيستم ايمنى وكاهش ميزان بروز سرطان ها مؤثر است.* آيا علم جديد سرطان شناسى روى كيفيت زندگى و افزايش روحيه بيماران كار مى كند صددرصد، اصولاً درمان بيمارى اصلى همراه و همزمان با درمان علايم بيمارى، تسكين درد بيمار، درمان عوارض ناشى از درمان ها و طبيعتاً حمايت روحى - اجتماعى بيمار است. خوب است بدانيم كه بخش مهمى از مقالات و نوآورى هايى كه در مجامع بين المللى اين رشته ارائه مى شود در زمينه بحث «كيفيت زندگى بيماران» (Quality of life) است.به طور حتم، اميد و روحيه دادن به بيماران مبتلا به سرطان ها از وظايف اصلى است.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 337]