نگاهي به نمايشگاه عكس جانبازان شيميايي سردشت ؛سردشت هجوم طوفان را تكذيب مي كند

واضح آرشیو وب فارسی:حيات: نگاهي به نمايشگاه عكس جانبازان شيميايي سردشت ؛سردشت هجوم طوفان را تكذيب مي كند

هشتم تير 1366 ، شهري تكيه داده به كوه هايي كه شانه به شانه ابرها ، آسمان را به زمين وصل مي كند، در جايي آرام، هوايي پاك در فضا موج مي زند، در دنياي رنگ ها به ناگاه غرش هواپيماها آرامش را از شهر مي گيرد، همه چيز بي رنگ مي شود و گرد سفيدي در فضا پخش مي شود و بوي خردل جايگزين بوي نان داغ و ريحان در كوچه هاي سردشت مي شود و ديگر كسي بويي استنشاق نمي كند. شهري كه تا سال 66 يكي از جاذبه هاي گردشگري بود به آني بي رنگ مي شود.
اينك هنوز سردشت بي رنگ است، شهري سياه و سفيد با لاشه بمب هاي مستقر در جاي جاي خيابان هيروشيما، مردم اين سرزمين همه درگير نفسهايي كه تنگ مي شوند و به شماره مي افتند هستند اما همچنان پر تپش و پر اميد در كوچه هاي شهر مي آيند و مي روند و زندگي جاريست.
بر خلاف تصور خيلي ها، مردم سردشت با وجود اثرات جنگ و جنايتي كه هديه اي از طرف انگليس بود و جنگي كه بر مردم سرزميني آرام و بي آلايش تحميل شد كه هنوز زنان و مردان بي شماري از سردشت را به سوي زندگي سوق مي دهد و برخي ديگر را به نيستي مي كشاند، زنده است.
پسرهايي كه از درد هاي پدرهايشان عكس مي گيرند، پدر ، بي دفاعي و مظلوميت به تاراج رفته خود را پيش نگاه پسر گذاشته و افقي را كه به هيچ ختم مي شود، براي پسر به تصوير مي كشد.
پدر تنها و تنها كاري كه مي كند آرمان ملتش را به ياد پسر مي آورد.
چشماني كه از درد سفيد شده است ، خيره شده به عمق تاريخ، تا آنجا كه انسان ها همنوعان خود را به مسلخ مي برند و آنها را قرباني جهل و حماقت خود مي كنند.
سردشت شهري كه لاشه هاي بمب چون خاك در اينجا مستقر است، مردم اينجا درد را چون داغي بر پيشاني خود لمس كرده اند ، معصومانه در كادر عكسي مي نشينند كه قرار است از آنها و دردهايشان سخن به ميان آورد تا تنها تكه اي از اين بيكرانگي درد را از دريچه دوربين به تصوير كشد.
سردشتيان همانند درختاني هستند كه شيميايي در عمق فكر و جان آنها ريشه كرده است اما آنها هنوز استوار مانده اند و در بستري از رنگ زندگي مي كنند .
اينجا سردشت نخستين شهر قرباني جنگ افزارهاي شميايي جهان است.

تهران-حيات

قادر عاقلي جواني 25 ساله با حس همدردي، دو سال مداوم ميان اين مردم رفته است ، سرسفره هايشان نشسته، با آنها گريسته و در شادي هايشان شريك شده است و آنها و رازهايشان را از ديد دوربين به تماشاي علاقه مندان گذاشته است.
عاقلي كه خود عكاس خبري خبرگزاري فارس است تا امروز در بيش از 20 نمايشگاه گروهي داخلي و خارجي شركت كرده و جزو عكاسان كارگاه آموزشي «ورلديرس فوتو» در ايران است و از ميان 121 عكاس شركت كننده نفر اول جشنواره بين المللي سلام بر نصرا... ، در سال 1385 و نفر اول جشنواره عكس نماز عيد فطر سال 85 و ... است. او در اين نمايشگاه سعي كرده است يا نمايش قسمت كوچكي از روزگار اين هموطنان ما، به آرزويش كه حضور رنگ در اين رنگين ترين مردمان ايران است، نزديك شود.
سردشت براي او تنها يك موضوع نيست ، سردشت هدف غايت عكاس در قالب يك هموطن است. در اين نمايشگاه كه در خانه عكاسان واقع در حوزه هنري برگزار مي گردد، عاقلي سعي كرده است با كمك گرفتن از محيطي آرام سكوت حاكم بر مردم سردشت را تداعي كند با ورود به اين نمايشگاه با تختي مواجه مي شويم كه 11ماسك اكسيژن كه به وسيله بادكنك هاي آبي ، سبز ، قرمز و صورتي از سقف آويزان است و شاخه گل سرخي كه روي تخت قرار دارد، گويا عاقلي با اين كار سعي داشته به مخاطبان خود، چند لحظه با بيماران شيميايي بودن را هديه كند . گل نمادي از بيمار و پارچه سفيد نماد پاكي، بادكنك ها نيز نمايانگر چراغ هاي خطر ،وضعيت عادي دستگاه اكسيژن است و بادكنك آبي، اكسيژن، يعني زندگي. كه جانباز بيشترين لحظات را با اين رنگ ها سپري مي كند.
عاقلي با نگاهي خلاقانه و از پنجره نگاه خود امكانات و تجهيزات مردم سردشت را پس از 22 سال بعد از جنگ به تصوير كشيده است .دستگاه هاي اكسيژني كه در زمان جنگ از آنها استفاده مي كردند، ديوارهاي ترك خورده اي كه هنوز نشان دهنده جنگ زدگي مردم سردشت است، تمام شهر حتي باغ ها پراست از لاشه بمب هاي جنگي ، در برخي از اين تصوير ها حتي عاقلي ما را با اعلام بيماري شيميايي آشنا مي كند ، چشماني سفيد نابينا ، گوشه گيري ، سختي تنفس ، استفاده از ماسك ، تاول هاي پوستي و خلاء فكري كه از محيط هاي خالي خانه نشات مي گيرد .
تلويزيون هاي روشني كه بيماران حتي به آنها نگاه نمي كنند و با عمق نگاه به آسمان مي نگرند شايد مفهومي از انتظاري غريب باشد.
در راهروي دوم اين نمايشگاه ، شاهد همراهي چند روزه عاقلي با بيماري هستيم . عاقلي زندگي چند روز متوالي يك بيمار را به تصوير كشيده است . انزوا ، تنفس هاي شديد ، اوج بيماري ، انتقال به بيمارستان ، بستري شدن در بيمارستان ساسان در سال 86 مداوا توسط دكتر فدايي و در انتها مرگ. سپس نسل سوم را به تصوير كشيده كه بر مزار شهيد نشسته و با گلاب آن را مي شويد، شايد عاقلي مي گويد آنها هنوز زنده اند. روي تابلوي آخر اين رديف مزاري است كه روي آن نوشته شده است. محل شهادت: سردشت بمباران شيميايي، مزدوران بعث عراق.
شايد بتوان از اين قسمت برداشت كرد كه عاقلي مي خواهد بگويد انتهاي اين مسير مرگ است، اما تا پايان نمايشگاه راه زياد است.
اينجاست كه عاقلي با عكس دسته جمعي كه از نسل دوم و سوم سردشتي ها گرفته بيماري آنها را نيز به تصوير كشيده است افرادي كه شايد اصلا در آن زمان نبودند اما جور عراق را با تمام وجود حس كرده اند.
امير اميري ، مدير نمايشگاه هاي خانه عكاسان كه با وجود زمان محدودي كه به سبب برگزاري دو نمايشگاه همزمان در خانه عكاسان داشت با آرامش مارا همراهي مي كرد گفت: در اين نمايشگاه 43 قطعه عكس در ابعاد 70در 100 و 70در 50 و 50در35 وجود دارد كه همگي به صورت سياه و سفيد هستند به جز آخرين عكس كه به صورت رنگي گرفته شده است و شايد هدف عكاس از برگزاري اين نمايشگاه همين تابلوي آخر باشد.
عاقلي در اين قاب پيرزني با ماسك اكسيژن را به تصوير كشيده است كه گل هاي شب بو پرورش مي دهد و اين عكس رنگي در ميان 43 عكس سياه سفيد مي گويد سردشت زنده است و مردم سردشت با وجود اينكه نمي توانند استنشاق كنند براي مردمي كه به آنجا مي آيند گل پرورش مي دهند، هنوز سردشت زيبايي را دوست دارد و در سردشت زندگي جاريست.
گرامي، فارغ التحصيل رشته معماري نيز يكي از جواناني بود كه از اين نمايشگاه با دقت خاصي بازديد مي كرد با اين سئوال كه به چه فكر مي كنيد سكوت او را شكستيم، او پاسخ داد: حس ناراحتي همراه با عصبانيت به خاطر مظلوميت و غربت مردم سردشت.
او كه تصور مي كرد همه اين تصاوير متعلق به سال 66 است گفت سال 66چقدر سردشت غمزده بوده است وقتي به او گفتيم تصاوير متعلق به سال گذشته است اشك در چشمانش حلقه زد و ديگر هيچ نگفت و از درب نمايشگاه خارج شد.
بيشتر بازديدكنندگان همين حس را داشتند و مي گفتند عراق به چه اجازه اي زندگي راحت را از مردم سردشت و ساير شهر ها گرفته است آيا جواب اين كار خود را خواهد ديد.
بيماراني كه در تصوير مشاهده مي شدند مرداني با علائم مشخص، شبيه عوارض گاز خردل ، تاول هاي بزرگ پوستي برفي ، سوختگي هاي شديد پوستي ، تنگي نفس ،نابينايي و ... بودند.
جنگي نابرابر كه همان دقايق نخست كودكاني كه تحمل مبارزه با سلاح شيميايي را نداشتند را از پاي در آورد و نسلي كه باقي ماندند مجبور به تحمل عوارض آن شدند و با هر نفس مرگ را به انتظار نشستند، برخي تصور مي كنند مردم سردشت به سبب اين موضوع كه مرگ نفس به نفس آنها جلو مي آيد شهري غريب است كه روياهايش را در روز هاي خوش قبل از تير 66 به جاي گذاشته است .
تير ماه 66 براي سردشتي ها ماهي پر از اندوه ، بغض و مرگ است ، اما عاقلي سعي كرد نشان دهد، تاريخ در خانه هاي كوچك سردشت از هفتم تير ماه آغاز شده ، تاريخي كه برخي از مردم آن را بغض ، اشك ، خاطرات داغ شده مي دانند اما در برخي از خانه ها اين روند جاري نيست.
چيزي كه قابل انكار نيست، سكوت تنها يادگار هشت تير است كه روي ديوارهاي سردشت نقش بسته است.
نمايشگاه شيميايي هاي سردشت برگزار شد تا شايد جانبازاني كه تمام طول سال غريبند را به ما يادآور شود و براي ما به تصوير كشد.
كشور ايران ظرف هشت سال دفاع مقدس 350 بار مورد حملات شيميايي از سوي عراق قرار گرفت كه حاصل اين حملات 55 هزار جانباز شيميايي بود زماني كه سربازان ايراني در جبهه هاي جنگ با گاز هاي شيميايي زمين گير مي شدند مدافعان حقوق بشر سكوت كرده بودند و آن را يك اتفاق ساده مي پنداشتند.
بنا به درخواست ايران پنج تيم كارشناسي سازمان ملل براي بررسي ادعاي كاربرد سلاح هاي شيميايي به ايران اعزام شدند، اما هيچ گاه عراق را به سبب كاربرد سلاح هاي شيميايي محكوم نكردند و اين نقص پروتكل 1925 ژنوورضايت جامعه جهاني به صدام حسين فرصت داد ،حملات شيميايي خود را گسترش دهد اما اين هدايا تنها نصيب مردم ايران نشدند زيرا به عوامل جوي در نظر گرفته نشده بود و عده اي از مردم عراق نيز شيميايي شدند كابوس ، سلاح هاي شيميايي هنوز تهديدي براي بشريت به حساب مي آيد ، هر چند ايرانيان تجربه سختي از اين سلاح ويرانگر در حافظه خود دارند و يادگاري گازخردل، عامل اعصاب و ... ارتش بعث عراق در دوران جنگ تحميلي هنوز جان جانبازان ايراني را مي گيرند و حملات شيميايي كه با هدف قرار دادن نظاميان و غير نظاميان تعداد قابل توجهي ا ز اهالي شهر هاي خرمشهر ، سردشت و .. را به گاز خردل و گاز هاي عصبي آلوده كرد يادگاري هايي كه آثارش در نسل هاي دوم و سوم متولد شده، آثار آن قابل توجه است و اكنون پس از 22 سال مرگ تدريجي جانبازاني كه دستگاه تنفسشان سرشار از هديه هاي اروپايي شده هر از چند گاهي يادمان مي آورد اين گاز ها هدايايي از قاره اي سبز است كه ارتش صدام به سربازان و مردم عادي هديه مي دادند.

بهاره اميني

پايان پيام
شنبه 8 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات]

[مشاهده در: www.hayat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 369]