10 دليل وزارت بازرگاني براي افزايش قيمت برنج

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: 10 دليل وزارت بازرگاني براي افزايش قيمت برنج
گروه اقتصاد:‌ بازار برنج روزهاي خوبي را پشت سر نگذاشته است. روزهايي كه تنها به ركودشكني و افزايش قيمت‌ها در پس تورم 19 درصدي كشور فكر مي‌كرد و در نهايت هم توانست براي مدتي خود را در محدوده ركورد 5 هزار توماني نگه دارد. ‌ اين افزايش قيمت برنج كه بسياري، از جمله وزارت بازرگاني گراني آن را ناشي از گراني‌هاي جهاني بازار برنج مي‌دانند، در شرايطي دنبال مي‌شود كه گراني‌هاي داخلي و تورمي كه معيشت مردم را تهديد مي‌كند نيز در گراني‌هاي هفته‌هاي اخير برنج نقش موثري ايفا كرده است و بر اساس آن با وجود اينكه وزارت بازرگاني هر از چند گاهي اعلا‌م مي‌كند كه ذخيره برنج كشور مناسب است اما افزايش عمومي قيمت‌ها در داخل كشور ميل به گراني را در بازار برنج نيز افزايش داده است كه در راستاي آن نمي‌توان تورم داخلي و تاثير آن بر بازار برنج را در كنار افزايش قيمت‌هاي جهاني ناديده گرفت. ‌

در اين شرايط وزارت بازرگاني در گزارشي به بررسي دلا‌يل افزايش قيمت برنج در بازارهاي جهاني و به تبع آن در بازارهاي داخلي پرداخته و بر اين اساس، ده دليل را براي افزايش قيمت برنج برشمرده است. ‌

در بخشي از اين گزارش با اشاره به بحران در بازار برنج، آمده است: فقيرترين افراد در جهان 11/1 ميليارد نفر) روزانه كمتر از يك دلا‌ر درآمد دارند. حدود 700 ميليون نفر اين جمعيت در كشورهاي توليدكننده برنج آسيا زندگي مي‌كنند. اگرچه اطمينان از عرضه كافي برنج و قابل تهيه بودن آن موجب كاهش فقر شده؛ ولي با اين وجود افزايش شديد در قيمت‌هاي جاري برنج موجب نگراني زيادي مي‌شود. ‌

به گزارش مهر به نقل از وزارت بازرگاني، انقلا‌ب سبز در آسيا كه از دهه 1960 با توليد واريته‌هاي جديد و پرمحصول برنج شروع شده منجر به افزايش عملكرد و سطح زير كشت برنج، كاهش فقر از طريق افزايش درآمد برنجكاران و كاهش قيمت برنج مصرف‌كنندگان فقير شهري و روستايي شد. ‌

بنابراين گزارش وزارت بازرگاني، به هرحال اين كاهش بلندمدت در سال 2001 به پايان رسيد و افزايش قيمت برنج تاكنون ادامه دارد. ادامه افزايش قيمت برنج در سال 2007 و 3 ماهه اول سال 2008 مشاهده مي‌شود. از سوي ديگر كشورهاي عمده صادركننده نظير ويتنام و هند اعلا‌م كرده‌اند كه محدوديت‌هاي مختلفي بر صادرات برنج به منظور حمايت از مصرف‌كنندگان داخلي اعمال مي‌كنند. اين محدوديت‌ها به افزايش بيشتر در قيمت برنج كمك نموده به‌طوري كه عرضه جهاني برنج كاهش يافته است. ‌ در حالي‌كه صادركنندگان موجودي برنج را نگه مي‌دارند، واردكنندگان براي خريد برنج به بازار هجوم مي‌آورند تا بتوانند نيازهاي مصرفي برنج را تامين نمايند و از سوي ديگر موجودي خود را افزايش دهند. احتكار به وسيله تجار با اهداف سفته‌بازي نيز هيزم آتش در برخي كشورها را افزايش داده و كمبود برنج در بازار و افزايش قيمت آن اكنون به نقطه بحراني رسيده است. ‌

گزارش وزارت بازرگاني مي‌افزايد، افزايش مصرف بيش از توليد را مي‌توان يكي از دلا‌يل اساسي بحران برنج در ايران و دنيا دانست. چندين عامل بلندمدت و كوتاه‌مدت به بحران برنج دامن زده است. افزايش مداوم قيمت برنج در طي 8 سال اخير نشانگر اين است كه مصرف بيش از توليد بوده است، اين عدم تعادل در تقاضا و توليد به وسيله كاهش ذخيره برنج مستتر شده است. در حقيقت ذخاير برنج به سرعت در حال كاهش است و از سال 1988 به كمترين سطح خود رسيده است. ‌

كاهش ذخاير، افزايش قيمت برنج را اندكي معتدل نموده در غير اين صورت قيمت از آنچه كه هست بيشتر مي‌شد. ذخيره پايين فعلي احتمال چنين تاثير آرامي را در آينده خنثي خواهد كرد و ريسك افزايش شديد در قيمت برنج را موجب خواهد شد. ‌

افزايش اندك در سطح زيركشت را نيز مي‌توان يكي ديگر از دلا‌يل برشمرد. سطح زيركشت برنج تقريبا در تمام كشورهاي آسيايي ميسر نيست. با افزايش اندك در سطح زيركشت و افزايش آرام عملكرد، رشد توليد برنج كمتر از رشد تقاضا بوده و اين در حالي است كه رشد جمعيت در كشورها ادامه داشته است. ‌ در اين گزارش يكي ديگر از دلا‌يل افزايش قيمت برنج كاهش سرمايه‌گذاري عمومي در بخش تحقيق و توسعه كشاورزي عنوان شده است. بيشتر دولت‌ها قادر نيستند كه اين كاهش را به وسيله منابع خود جبران كنند. چنين سرمايه‌گذاري‌اي در آسيا بر اساس نرخ واقعي در طول زمان كاهش يافته به‌طوري كه مي‌توان گفت هزينه‌هاي عمومي انجام شده در بخش تحقيقات آسيا به‌طور متوسط 9/3 درصد در سال 90 افزايش داشته در حالي كه اين رقم در دوره قبل 4/3 درصد بوده است. در سال 2000 نيز كل سهم هزينه‌هاي عمومي تحقيقات از توليد ناخالص داخلي كمتر از 53/0 درصد در كل كشورهاي در حال توسعه بوده است. ‌

پنجمين دليل را مي‌توان افزايش مصرف آفريقا دانست. برنج در كشورهاي آفريقايي يك غذاي معمول و رايج شده است به‌ طوري كه كل واردات اين قاره يك‌سوم كل تجارت جهاني اين محصول را تشكيل مي‌دهد. اين امر طي زمان افزايش يافته و رشد توليد برنج بسيار كمتر از رشد كل تقاضاها شده است. انتظار اين است كه رشد تقاضاي كشورهاي آفريقايي ادامه داشته باشد. ‌ بر اساس گزارش وزارت بازرگاني، عامل ششم رشد جمعيت است كه از رشد توليد پيشي گرفته و پيش‌بيني مي‌شود در آينده اين امر نيز بدتر شود. تقاضا براي برنج در آسيا به دليل افزايش جمعيت افزايش خواهد يافت. به اين معنا كه در 10 سال آتي جهان به توليد 50 تن برنج بيش از توليد فعلي نياز خواهد داشت. ‌عوامل هفتم و هشتم و نهم را مي‌توان به ترتيب رشد اقتصادي، آبياري و افزايش قيمت نفت دانست. با رشد سريع اقتصادي در كشورهاي بزرگ نظير چين و هند تقاضا براي غلا‌ت هم براي مصرف انساني و هم براي خوراك دام و طيور افزايش خواهد يافت كه اين امر منجر به افزايش قيمت غلا‌ت در كل جهان خواهد شد. ‌

سرمايه‌گذاري در آبياري كه بيشتر در دوره انقلا‌ب سبز و دهه‌هاي 1970 و 1980 صورت گرفته اكنون به‌طور اساسي كاهش يافته است. از سوي ديگر قيمت نفت در سال گذشته به شدت رو به افزايش نهاده است. اين مورد علا‌وه بر كمك به فشار تورم عمومي، هزينه‌هاي حمل و نقل براي كشورهاي واردكننده برنج را نيز افزايش داده است. ‌ همچنين شرايط آب و هوايي و بلا‌ياي طبيعي نظير خشكسالي در هند و چين، توفان در فيليپين، سيل در بنگلا‌دش به كاهش توليد كمك كرده است. از سوي ديگر شيوع آفات و بيماري‌ها نيز مشكل‌آفرين شده است. ‌ در بخش ديگري از اين گزارش بهترين استراتژي براي پايين نگه داشتن قيمت برنج اطمينان به افزايش توليد سريع‌تر از تقاضا عنوان و تصريح شده است: توليد برنج مي‌تواند با گسترش سطح زيركشت يا افزايش عملكرد در هكتار يا به وسيله تركيبي از آن دو با كمبود مقابله كند. ‌ بر اين اساس منبع اصلي افزايش توليد، افزايش عملكرد در واحد سطح خواهد بود، به نحوي كه متوسط عملكرد جهاني برنج بايد سالا‌نه به حدود 50 كيلوگرم در هكتار افزايش يابد. رشد بهره‌وري از طريق توسعه و انتشار تكنولوژي‌هاي بهتر تنها راه بلندمدت كاهش قيمت‌ها و جلوگيري از افزايش بيشتر قيمت برنج است. ‌

در پايان اين گزارش آمده است: به‌ طور كلي در كوتاه‌مدت فعاليت‌هاي فوري دولت‌هاي ملي و آژانس‌هاي بين‌المللي بايد روي دو عامل بهره‌برداري سريع از تكنولوژي‌هاي موجود براي افزايش عملكرد و اصلا‌ح سياست‌هاي موجود براي بهبود وضعيت غذايي خانوارهاي فقير متمركز شوند. ‌

انتهاي خبر // روزنا - وب سايت اطلاع رساني اعتماد ملي//www.roozna.com
------------

------------
دوشنبه 27 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 203]