-
در دربار خلفای عباسی، از وجوهی که در بیت المال به عنوان خمس و زکات جمع آوری می شد، به کسانی که در جنگ ناقص العضو می شدند یا در حین انجام خدمت دولتی درمی گذشتند مقرّری ماهیانه پرداخت می شد؛ اما بازنشستگی به گونه ای که اکنون در ایران معمول است، پدیده نسبتاً نوظهوری است که بیش از یک قرن سابقه ندار
نا قبل از نهضت مشروطیت، روابط استخدامی دولت با افراد منحصرا از رابطه ساده کار در مقابل دریافت دستمزد تشکیل میشد. یعنی تا زمانی که شخص حیات دا