-بُعد سیاسی و اجتماعی حج
حرکت صدها هزار نفر ، از هر مملکتی ، با رعایت قوانینی خاص ، و به هم پیوستن آنان در یک سرزمین و یکرنگ شدن یک جمعیت چند میلیونی ؛ از انواع ملت ها و کشورها در میقات و حرکت همگان ، با شعار واحد لبّیک اللهم لبّیک . . . به سوی شهر مکّه و قرار گرفتن کلّ آنها در مطاف همچون سیل خروشان ، بافریاد تکبیر و رفتن به سعی صفا و مروه با صف واحد و محرم شدن چند میلیون در روز هشتم و کوچیدن به عرفات و مشعر و منا ، که هر بیننده ای را خیره می کند و هر قدرت طاغوتی را از این اجتماع آن ه