-
ناصرالدین شاه در میان پادشاهان ایران از این حیث که صاحب قلمی روان و بسیار نویس بود، به نظر یگانه است. اگر تمام نوشته‌های موجود از پادشاهان ایران را یک کاسه کنند و به چاپ برسانند، در قبال مجموع نوشته‌های دستخطی و مطبوع او (آنچه بر جای مانده و می‌شناسیم) صحبت کاه و کوه است. تعداد مجلدات سفرنامه‌ها و یادداشت‌های روزانه‌اش از ده مجلد در می‌گذرد. دستورهای حاشیه نویسی بر عریضه‌ها و نامه‌های دولتی حتماً بیش