-لغو امتیاز تنباکو به فتوای میرزای شیرازی دادن امتیاز توتون و تنباکو به انگلیس و تحریم آن از سوی علمای روحانی و شورش مردم ایران که سرانجام، منجر به لغو این انحصار شد، از وقایع اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار است. و باید آن را نخستین جنبش و بیداری مردم ایران برای به دست آوردن حقوق خود نامید و همچنین علت اصلی کشته شدن ناصرالدین شاه و سپس ایجاد مشروطیت ایران را نیز باید در خلال همین واقعه جست‌وجو کرد.
همگانی بودن نهضتآنچه نظریه به مورخین و تحلیل‌کنندگان واقعه تنباکو را به خ