نقاشی قهوه خانه ای؛ ملتقای نگارگری و فرنگی سازی / فان پاتوق

- جریانی بی نظیر در متن فرهنگ ایرانی

در طول تاریخ هنر ایران و به ویژه در یک سده اخیر، هر بار که تماس با هنر و فرهنگ «دیگران» در قالب نوعی «گفت » و «گو» صورت پذیرفته است، حاصلی بارور کننده داشته و به فرآیند «نفی سنت» به معنای «سنت آفرینی مستمر و پویا» انجامیده است. در غیر این صورت، جاده یکطرفه ای بوده که انتهای آن به مشتی تصویر دستمالی شده، نگاه کهنه و انبوهی آثار مقلدانه و دست چندم منتهی می شده است. هنرمند اصیل با عبور از چهار مرحله به کمال می رسد:
۱) احساس
۲) اخلاق
۳) زیبایی شناسی
۴) شناخت.
کمال الملک وقتی به اروپا رسید که این مراحل را از سر گذ