جنگ جهاني اول، آلمانها و رخنه در ساختار اجتماعي ـ سياسي ايران / فان پاتوق

- جنگ جهاني اول در زماني آغاز شد که ايران از جوانب گوناگون اوضاعي آشفته، نابسامان، بغرنج و متزلزل داشت. بحران فزاينده اقتصادي، وضعيت ناپايدار سياسي و مداخلات مهارگسيخته قدرتهاي خارجي، ايران را تا آستانه يک دولت ورشکسته و وابسته پيش برده بود. [...] به طور کلي در ميان طيف گسترده نخبگان سياسي و فرهنگي سه گرايش متضاد وجود داشت: اقليت رايگان (دموکراتها) خواستار اتحاد با قدرتهاي مرکزي بوده؛ گروه محافظه.کار ادعا داشتند نفع کشور در آن است که منفعل بماند و از اين طريق متحدين را همراهي کند. اعتداليون، که به اندازه تندروها از دخالتهاي روس و انگليس برآشفته بودند، در انتخاب شيوة عمل با احتياط بيشتري اقدام