جبر و اختيار از ديدگاه دين و فلسفه(2 و پایانی) / فان پاتوق

- با اين بيانها روشن شد كه خطاي اين است كه چگونگي تعلق اراده الهي را به فعل تميز ندادند و بين با فرق نگذاشتند و به بطلان تاثير اراده عبد در فعل به واسطه تعلق اراده خداي متعال به آن حكم كرده.اند.

اما معتزله، گرچه در قول به اختياري بودن افعال مردم و ساير لوازم با مخالفند، لكن در اثبات اين معنا راهي را پيموده.اند كه در فساد، دست كمي از قول ندارد! و آن مسلك اين است كه آنها از يك طرف اين مطلب را به نفع مجبره مسلم دانسته.اند كه تعلق اراده الهي به فعل موجب بطلان اختيار مي.گردد و از طرف ديگر اصرار دارند كه افعال انسان اختياري است؛ و در نتيجه تعلق اراده الهي را به افعال منكر شدند و نف