بازاریابی رابطه مند و رفتار مصرف کننده / فان پاتوق

- بازاریابی رابطه مند اولین بار در دهه ۱۹۸۰ مطرح شد. اما اساس این شاخه از بازاریابی که رابطه تنگاتنگی هم با رفتار مصرف کننده دارد از دل تحقیقات مربوط به روابط بین خریدار و فروشنده در کارهای متوسط و نسبتاً بزرگ بیرون آمده است. بازاریابی رابطه مند (relationship marketing) هنر کسب و کار امروز است. برای حفظ مشتریان کلیدی (سود آور) موجود، مهارت در ایجاد ارتباط صحیح با مشتری ضروری است. تئوری بازار یابی بدوی یا کلاسیک، عمدتاً به انجام معامله توجه داشت و به حفظ مشتریان اهمیتی نمی داد. اما با گسترش رقابت و اشباع شدن بسیاری از بازارها و تغییرات پیوسته در محیط و ترکیب جمعیت، شرکتها با این واقعیت روبرو شدن