مـرزبنـدی ميان عـقـل و ايمـان / فان پاتوق

- جدايی دين و دولت، نظريهای نيست كه به تازگی بر درخت معرفت غرب روييده باشد، بلكه محصول سالها تلاش فكری و عرقريزان روح متفكران غربی در پی جنگ و جدلهای دينی است. اين نظريه، نه امری بديهی و شهودی است كه بینياز از حجّت آوری و استدلال باشد و نه سابقه و سنتّی در فرهنگ ايرانی و اسلامی دارد كه پرداختن فلسفی به آن را غير ضرور كند. از اين رو اقامهی دليل بر جدايی دين و دولت بر عهدهی مدعيان اين نظريه است كه پا را از حد آرزوانديشی و سياست پيشگی فراتر گذارند و سخن خود را با نوشتن مقالهها و رسالهها و كتابها مستدل كنند.

بنابراين انتظاری نابجاست كه بدون دليل عقلی و فلسفی از مخالفان خود بخوا