-آیا مذهب عامل انحطاط است؟تحلیلها و شبهات
مذهب خود را یك حقیقت برتر معرفى مىكند. برتر از فكر انسان و علم و حركت زمان. ناچار این برترىها آن را محافظه كار بار مىآورد و ناچار این محافظه كارى و ایستایى آن را با فكر انسان و علم انسان گلاویز مىنماید و با هر گونه نو آورى و تجدد طلبى درگیر مىسازد. در آن جا كه مذهب پیروز شود ناچار فكر و علم مىروند و ناچار پیشرفت متوقف مىشود و ناچار انحطاط به وجود مىآید و مذهب انگیزهى این انحطاط است .و همین است كه جامعههاى مذهبى عقب افتا