مکمل پروتئین وی چگونه قند خون را کنترل می‌کند؟

مکمل‌های ورزشی بیشتر بر روی اندام‌های بدن مانند عضلات و ماهیچه‌ها تأثیر می‌گذارند. ورزشکاران هم بیشتر به همین دلایل از آن‌ها استفاده می‌کنند، اما این محصولات می‌توانند مزایای دیگری هم برای سلامتی داشته باشند، البته درصورتی‌که با مشورت پزشک و به‌اندازه مصرف شوند. مکمل پروتئین وی هم یکی از این محصولات است که ثابت شده می‌تواند اثرات کنترلی بر قند خون داشته باشد. همچنین   تأثیر مصرف هم‌زمان گینر و پروتئین وی بر سلامت جسمی بسیار قابل ملاحظه است و می‌توانید این دو مکمل را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی را در این مورد در اختیار شما قرار دهیم.

مکمل پروتئین وی چیست؟

شیر از دو پروتئین کازئین و آب‌پنیر ساخته شده است. پروتئین آب‌پنیر را می‌توان از کازئین موجود در شیر جدا کرد یا آن را در کنار تولید پنیر به‌عنوان یک محصول جانبی به دست آورد. پروتئین آب‌پنیر یا پروتئین وی یک پروتئین کامل در نظر گرفته می‌شود، زیرا حاوی هر 9 اسیدآمینه ضروری بوده و میزان لاکتوز آن نیز کم است.

مزایای زیادی در ارتباط با مصرف پروتئین وی وجود دارد و محققان دائماً در حال یافتن خواص درمانی جدید احتمالی این محصول هستند. گینرها هم مکمل‌های ورزشی برای تقویت عضلات و ماهیچه‌ها هستند، اما تفاوت گینر و پروتئین وی در همین خواص درمانی است.

فواید پروتئین وی برای بدن

چاقی، دیس لیپیدمی (سطح نامناسب یک یا چند نوع چربی در خون)، فشارخون شریانی (HTN)  و مقاومت به انسولین مهم‌ترین عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) هستند. در یک بیمار معمولاً مجموعه‌ای از این عوامل خطر وجود دارد که به آن سندرم متابولیک (MetS) می‌گویند. MetS همچنین خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. بسیاری از مطالعات در جمعیت‌های سالم و همچنین در بیماران گزارش کرده‌اند که مصرف لبنیات خطر ابتلا به سندرم متابولیک یا برخی از اجزای سندرم متابولیک و دیابت را کاهش می‌دهد. اجزای خاص لبنیات ازجمله کلسیم، سایر مواد معدنی و پروتئین‌هایی مانند پروتئین آب‌پنیر (وی پروتئین) و کازئین ممکن است اثرات خوبی بر این عوامل خطر داشته باشند.

انواع مختلفی از پروتئین وی مانند کنسانتره، ایزوله، هیدرولیزات و پروتئین آب‌پنیر محلی وجود دارد که در فرمولاسیون‌های متعددی ازجمله شیر، پودر شیر و ... دیده می‌شوند. به نظر می‌رسد این پروتئین دارای اثرات ضدالتهابی، اثرات مفیدی بر سیستم ایمنی، فشارخون و کلسترول و همچنین برخی خواص ضد سرطانی است. برخی از اثرات متابولیکی مطلوب پروتئین وی ناشی از افزایش ترشح هورمون‌هایی است که به کاهش وزن کمک می‌کنند. مزایای بیولوژیکی پروتئین وی همچنین ممکن است به اجزای آن به‌ویژه سیستئین و آمینواسیدهای شاخه‌دار (BCAA) مرتبط باشند. وی پروتئین همچنین عملکرد سیستم ایمنی، ایمونوگلوبولین­ها و آنتی‌اکسیدان‌ها را تحریک می‌کند و آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

اثرات پروتئین وی بر کنترل قند خون بحث‌برانگیز است. در مطالعه‌ای که در آن بیماران مبتلابه سندرم متابولیک در طول 10 هفته ماست غنی‌شده با پروتئین وی مصرف می‌کردند سطح تری گلیسیرید و مقاومت به انسولین به‌طور قابل‌توجهی در آن‌ها کاهش پیدا کرد و سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) آن‌ها افزایش یافت. مکمل پروتئین وی در طول 12 هفته در افراد مبتلابه اضافه‌وزن و چاقی با کاهش قابل‌توجهی در کلسترول کلی و کلسترول LDL (کلسترول بد) و بهبود غلظت انسولین ناشتا همراه بود. در یک آزمایش که شامل بررسی­هایی بر روی بیماران مبتلابه اضافه‌وزن بود، تجویز پروتئین آب‌پنیر برخی از عوامل خطر بیماری قلبی عروقی مانند فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، گلوکز پلاسما ناشتا، کلسترول HDL و سطح کلسترول کلی را بهبود بخشید، اما بر سایر عوامل تأثیری نداشت.

پروتئین وی و کنترل قند خون

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، دیابت نهمین علت اصلی مرگ‌ومیر در سال 2019 بود که به‌طور مستقیم باعث مرگ 1.5 میلیون نفر شد. تعداد افراد مبتلابه دیابت نیز رو به افزایش بوده است و از 108 میلیون در سال 1980 به 422 میلیون در سال 2014 رسیده است. حدود 95 درصد از افراد مبتلابه دیابت، به دیابت نوع 2 مبتلا هستند.

در دیابت نوع 2 بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند. انسولین هورمونی است که میزان گلوکز (قند) خون را تحت کنترل نگه می‌دارد. افزایش سطح گلوکز خون پس از خوردن غذا معمولی است، زیرا انسولین قند را برای دریافت انرژی به سلول‌های ماهیچه‌ای و بافتی می‌فرستد.

بااین‌حال، در دیابت نوع 2 کمبود انسولین باعث می‌شود که قند خون بالا بماند و باعث آسیب به اعصاب، چشم، قلب و کلیه شود.

دیابت نوع 2 قابل‌کنترل است و می‌توان با مکمل‌هایی مانند پروتئین وی این کار را انجام داد.

در یک مطالعه به افراد مبتلابه دیابت نوع 2 قبل از غذا یک واکسن از پیش ساخته شده تزریق شد که حاوی دوز پایین پروتئین وی بود. آن‌ها به مدت یک هفته تحت نظر قرار داشتند، درحالی‌که به زندگی عادی روزمره خود مشغول بودند. 

برای مقایسه فواید پروتئین وی، همان شرکت‌کنندگان یک هفته را بدون استفاده از پروتئین وی گذراندند تا نتایج بررسی شوند.

نتایج اندازه‌گیری مداوم قند خون نشان داد که هنگام مصرف مکمل پروتئین وی قبل از غذا، سطح گلوکز بسیار بهتر کنترل می‌شد. به‌طور متوسط، آن‌ها در مقایسه با هفته بدون پروتئین، دو ساعت در روز سطح قند خون طبیعی داشتند. علاوه بر این، سطح گلوکز خون روزانه آن‌ها 0.6 میلی مول در لیتر در مقایسه با زمانی که هیچ پروتئینی مصرف نمی‌کردند کمتر بود.

دکتر دانیل وست، مدرس ارشد و محقق اصلی این آزمایش که در مرکز تحقیقات تغذیه انسانی و گروه تحقیقاتی دیابت در دانشگاه نیوکاسل بریتانیا کار می‌کند گفت: «درحالی‌که مطالعات قبلی برای چند ساعت در آزمایشگاه پتانسیل این مداخله غذایی را نشان داده است، این اولین باری است که مردم در حین انجام زندگی عادی تحت نظر قرار می‌گیرند.

ما معتقدیم پروتئین آب‌پنیر به دو صورت عمل می‌کند، اول، با کاهش سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش و دوم، با تحریک تعدادی از هورمون‌های مهم که مانع از بالا رفتن قند خون می‌شوند.»

ازآنجایی‌که شاهد افزایش بیماران مبتلابه دیابت در سراسر جهان هستیم، بررسی پتانسیل جایگزین‌های دارویی مانند مکمل‌های غذایی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

18 فرد مبتلابه دیابت نوع 2 یک نوشیدنی کوچک در حد 100 میلی‌لیتری با 15 گرم پروتئین 10 دقیقه قبل از صبحانه، ناهار و شام در طول هفت روز مصرف کردند و داروهای دیابت تجویزشده خود را ادامه دادند.

کایران اسمیت، دانشجوی دکترای دانشگاه نیوکاسل، که نظارت بر گلوکز و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها را بر عهده داشت گفت: «افراد مبتلابه دیابت به رژیم خود پایبند بودند و از ایده داشتن یک نوشیدنی آماده، خوشمزه و قابل‌حمل خوششان آمد.» 

وقتی بیماران مبتلابه دیابت این مکمل را قبل از غذا مصرف می‌کنند قند خون آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. دلیل این موضوع هم این است که پروتئین وی قبل از غذا باعث ترشح انسولین در افراد شده و قند خون را در افراد مبتلابه دیابت کاهش می‌دهد.

کلام آخر

پروتئین وی یکی از مکمل‌های خوشمزه است که طرفداران زیادی دارد. البته نمی‌توان این مکمل را همین‌طوری مصرف کرد. این مکمل می‌تواند قند خون را کنترل کند. اگر شما هم به دیابت مبتلا هستید و می‌خواهید از پروتئین وی استفاده کنید حتماً از پزشک خود مشاوره بگیرید و سرخود این کار را انجام ندهید.