مقایسه تجارت خارجی؛ از وابستگی ۵۷ تا توانمندی ۱۴۰۳
در سال ۱۳۵۷ تراز تجاری ایران با بیش از ۱۰ میلیارد دلار منفی، نشاندهنده وابستگی شدید بود. اما امروز با وجود تحریمها، ارزش صادرات غیرنفتی به ۴۵ میلیارد دلار رسیده که پتانسیل افزایش تا ۷۰ میلیارد دلار را نیز دارد.
بحران انرژی و قاچاق سوخت
پالایشگاه ستاره خلیج فارس که روزی صادرکننده بنزین بود، اکنون به دلیل مصرف بالا و قاچاق ۳۰ میلیون لیتر سوخت در روز، توان صادراتی خود را از دست داده است. ایران سالانه ۶ میلیارد دلار ارز برای واردات بنزین هزینه میکند که این روند مانع رشد اقتصادی کشور است.
ریشه تورم در ناترازی بانکها و بودجه
- استقراض از بانک مرکزی: دولت برای جبران کسری بودجه به چاپ پول روی میآورد که نتیجه آن تورم است.
- بانکهای بیمار: عدم نظارت دقیق بر سیستم بانکی و خلق پول بیرویه، ارزش پول ملی را کاهش داده است.
- ضرورت اصلاح ساختار: انتقال مستقیم منابع به مردم و شفافسازی درباره هزینهکرد ارزهای نفتی.
نقش نخبگان در حکمرانی
وحدت حوزه و دانشگاه باید در عرصه مدیریت اجرایی تجلی یابد. حضور کمرنگ نخبگان علمی در تصمیمات کلان باعث بروز خطا در سیاستگذاریها شده است که باید با ایجاد زبان مشترک بین مدیران و عالمان اصلاح شود.
نتیجهگیری
صداقت با مردم و استفاده از ظرفیت نخبگان، تنها راه معالجه تورم و ناترازیهای اقتصادی است. دولت باید با شهامت، ریشههای مشکلات را بیان کرده و از مشارکت ملی برای اصلاح ساختارها بهره ببرد.
