کشورهایی که طلا را بانک خصوصی خود میدانند
در بسیاری از اقتصادهای نوظهور و حتی برخی کشورهای توسعهیافته، طلا تنها یک کالای زینتی نیست، بلکه یک حساب پسانداز خانگی محسوب میشود. بررسی دادههای شورای جهانی طلا حاکی از آن است که هند، چین، ترکیه، ویتنام و در مقاطعی مصر و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بهعلاوه آلمان در اروپا، از اصلیترین کشورهای ترجیحدهنده طلا برای پسانداز خانوار هستند. پدیدهای که ریشه در بیثباتیهای ارزی و تورمی، کمعمقی بازارهای مالی محلی و سنتهای فرهنگی دارد.
به گزارش تجارت نیوز، طلا در طول تاریخ همواره فراتر از یک فلز گرانبها بوده است. این فلز زرد، ابزار اعتماد و پناهگاه امن سرمایه برای مردمی است که همواره با تورم و بحرانهای ارزی دستبهگریبان بودهاند.
در بسیاری از کشورها، نگهداری طلا در خانه یا صندوقهای شخصی نهتنها یک رفتار اقتصادی، بلکه بخشی از فرهنگ و سنت خانوادگی محسوب میشود. از هند و چین گرفته تا ترکیه، ویتنام و در مقاطعی مصر و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بهعلاوه آلمان در اروپا، الگوهای گوناگونی دارد که بازتابی از تاریخ اقتصادی و اجتماعی هر ملت است.
هند؛ بزرگترین انبار خانگی طلا در جهان
برآورد شورای جهانی طلا (WGC) نشان میدهد خانوارهای هندی تا ۲۵ هزار تن طلا در اختیار دارند. رقمی بیهمتا که جایگاه طلا را در پسانداز خانگی، مراسم و مناسبتهای مذهبی-فرهنگی تثبیت کرده است.
چین در مرحله بعد قرار دارد. در نیمه اول ۲۰۲۱، خرید سکه و شمش توسط بخش خصوصی چین ۱۴۳ تن رشد کرد و سهم آن از کل مصرف طلا به ۴۸ درصد رسید؛ چین این مسیر را عمدتاً بهعنوان پناهگاه امن در برابر عدم قطعیتهای اقتصادی و ژئوپلیتیک برگزیده است.
جذابیت پسانداز طلا از شرق آسیا تا شمال آفریقا
سقوط لیر و تورمهای بالای سالهای اخیر باعث شده طلا در ترکیه ابزار کلاسیک پسانداز خانگی باشد. دولت طی سالهای اخیر چندین طرح برای کشیدن طلای خانگی به سیستم مالی معرفی کرده، اما ترجیحات مردم به پساندازهای خانگی طلا همچنان قوی است.
گفته است در ویتنام سالهاست واردات طلا محدود بوده و فقط برند دولتی «SJC» اجازه عرضه اصل طلا را دارد. این محدودیت باعث شده قیمت طلا در داخل این کشور بسیار بالاتر از بازار جهانی باشد و مردم برای خرید صف بکشند. در سال ۲۰۲۳ دولت برای کاستن این اختلاف قیمت، ابتدا مزایده برگزار کرد و بعد اجازه واردات داد. کارشناسان میگویند خریدهای کوچک مردم عادی مهمترین عامل افزایش تقاضای طلا در این کشور است.
در تایلند نیز با هر جهش خبری، صفهای خرید مقابل طلافروشیها شکل میگیرد؛ نشانهای روشن از نقش طلا در تصمیمهای روزمره مردم و این رفتر برای ایرانیها بسیار آشناست.
در پی سقوطهای پیدرپی پوند مصر و موج تورمی، تقاضای طلا بهمنظور حفظ ارزش پسانداز خانگی در این کشور اوج گرفت؛ بهگونهای که تقاضای سکه و شمش در مصر از ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ نزدیک ۸۴ درصد رشد کرد.
در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیز در مقاطع افت شدید ارزش ریال، خانوارهای ایرانی به دلار و طلا روی میآورند تا از پسانداز خود در برابر تورم حفظ کنند.
آلمان؛ بزرگترین بازار اروپایی سکه و شمش
آلمان بهعنوان بزرگترین بازار اروپایی سکه و شمش طی سالهای اخیر شناخته شده و طبق پیمایش WGC بالغ بر ۲۸ درصد از سرمایهگذاران آلمانی در حال حاضر مالک طلا هستند. این سهم بالای مالکیت، گرچه با سیکل قیمت و نرخ بهره نساز دارد، اما جایگاه طلا را در پسانداز خانوار آلمانی تثبیت کرده است.
گفتهنیست، تورم و بیثباتی ارزی، ضعف بازارهای جایگزین نظیر بازار سهام و اوراق، سنتها و صنایع فرهنگی و کنترلهای وارداتی یا انحصاری (نمونه ویتنام) میتواند رفتر خرید خانگی طلا را تشدید کند.
