فروش شرکتهای مرتبط با اسرائیل زیر تیغ تحریم: بازار، خشمگین میشود؟
در پی جنگ غزه و حمایت برخی شرکتهای غربی از رژیم صهیونیستی، موجی از تحریمهای مردمی علیه این شرکتها به راه افتاده است. این تحریمها، که بخشی از جنبش گستردهتر بایکوت، عدم سرمایهگذاری و تحریم (BDS) محسوب میشوند، تأثیرات قابل توجهی بر عملکرد مالی این شرکتها در بازارهای مختلف جهان داشته است. در این مقاله، به بررسی وضعیت شرکتهایی همچون استارباکس و مکدونالدز و سایر برندهایی که در این منازعه گرفتار شدهاند، میپردازیم.
استارباکس: کاهش مشاغل و افت ارزش سهام
شرکت استارباکس، غول صنعت قهوه، اعلام کرده است که قصد دارد حدود ۱۰۰۰ شغل را در شعبههای خود در ایالات متحده و بریتانیا حذف کند و فروشگاههای زیانده را تعطیل کند. این شرکت پیش از این نیز در سال جاری بیش از ۱۱۰۰ شغل را در راستای کاهش ضررها حذف کرده بود.
بر اساس گزارشهای رسمی شرکت، استارباکس چندین فصل متوالی کاهش فروش را تجربه کرده است که بیشترین افت فروش در کشورهای مسلماننشین مشاهده شده است. تحلیلگران تخمین میزنند که این شرکت حدود ۱۱ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داده است که عمدتاً به دلیل کاهش قیمت سهام بوده است.
لکسمن ناراسیمهان، مدیرعامل استارباکس، اذعان کرد که «تاثیر قابل توجهی بر ترافیک و فروش» در خاورمیانه پس از جنگ غزه وجود داشته است. در بریتانیا نیز، استارباکس زیان قبل از کسر مالیات را گزارش کرده است که بخشی از آن به فشار ناشی از بایکوت مرتبط است.
مکدونالدز: تغییر در امتیازدهی و افت فروش
مکدونالدز نیز پس از آنکه شعبه اسرائیلی این شرکت در اکتبر، در آغاز حمله نظامی اسرائیل به غزه، به سربازان وعده غذای رایگان داد، به هدف اصلی کمپینهای بایکوت تبدیل شد. منتقدان در سراسر خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی خواستار تحریم این شرکت شدند که منجر به عملکرد ضعیف در بازارهای کلیدی شد.
این شرکت فستفود اعتراف کرد که جنگ غزه «تاثیر معناداری» بر فروش در اواخر سال ۲۰۲۳ داشته است. رشد در خاورمیانه، چین و هند تنها ۰.۷ درصد بود که بسیار کمتر از ۵.۵ درصدی بود که انتظار میرفت. در حالی که فروش جهانی در این سه ماهه ۳.۴ درصد رشد داشت، این رقم کمتر از نصف رشد فصل قبل بود.
مکدونالدز تحت فشارهای فزاینده، تمام ۲۲۵ شعبه خود در اسرائیل را از شرکت مجوزدار محلی آلونیال پس گرفت. شعبههای این شرکت در کشورهای خلیج فارس نیز از عملیات اسرائیل فاصله گرفتند و ۳ میلیون دلار کمک مالی به غزه تعهد کردند.
سایر برندها در تیررس
استارباکس و مکدونالدز تنها نیستند. کوکاکولا، دومینو و دیگر شرکتهای آمریکایی نیز با تحریمها و کاهش فروش در بازارهایی مانند ترکیه، مصر و مالزی مواجه شدهاند. در ترکیه، پارلمان کوکاکولا را از کافههای خود حذف کرد و این امر به کاهش ۲۲ درصدی فروش در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۳ کمک کرد. دومینو نیز کاهش فروش نزدیک به ۹ درصدی را در آسیا گزارش کرد که عمدتاً ناشی از واکنش منفی مصرفکنندگان در مالزی بود.
جنبش گستردهتر بایکوت
این کمپینها بخشی از جنبش طولانیمدت بایکوت، عدم سرمایهگذاری و تحریم (BDS) هستند که از مصرفکنندگان میخواهد از شرکتهایی که به نظر میرسد از اسرائیل حمایت میکنند، اجتناب کنند. در حالی که برخی از شرکتهای هدف، ادعاها را رد میکنند یا تأکید دارند که شعبههای جهانی آنها به طور مستقل عمل میکنند، تحلیلگران میگویند که تأثیر اقتصادی بایکوتها به طور فزایندهای قابل مشاهده است.
با ادامه جنگ غزه و افزایش تلفات غیرنظامیان، تحلیلگران هشدار میدهند که برندهای جهانی ممکن است در بازارهایی که احساسات عمومی به شدت به نفع آرمان فلسطین است، با مشکلات اعتباری و مالی مواجه شوند.
