علائم هشداردهنده در روابط عاطفی: چگونه رفتارهای تحقیرآمیز را تشخیص دهیم و با آنها مقابله کنیم
“طرز بیان خوشایند یک تعریف، یکی از نادرترین موهبتهای انسانی و نحوه ارائه درست آن موهبتی دیگر است.” – مارک تواین
تصور کنید عکس پروفایل جدید کاریتان را به دوست یا شریک عاطفیتان نشان میدهید. میگویند: «عالیه! چه عکس خوبی از تو.» حس خوبی دارد، نه؟ بر اساس پژوهش ژائو و اپلای (2021)، دریافت تعریفهای صمیمانه باعث میشود نسبت به خودمان احساس بهتری داشته باشیم و دیدگاه مثبتی نسبت به گوینده پیدا کنیم. حالا تصور کنید همین “تعریف” با تغییر کوچکی در عبارتبندی ارائه شود: «عکس فوقالعادهایه – اصلاً شبیه تو نیست!» باز هم حس خوبی دارید؟ احتمالاً نه. چون این جمله ضمنی میگوید عکس فقط به این دلیل خوب است که با ظاهر واقعی شما تفاوت دارد.
نِگینگ (Negging) چیست؟
نِگینگ به استفاده از تعریفهای دوپهلو یا توهینهای ظریف برای تضعیف اعتمادبهنفس طرف مقابل اشاره دارد تا او را نسبت به پیشنهادهای جنسی گوینده پذیراتر کند. مثلاً وقتی کسی میگوید: «دوست دارم که به ظاهرت اهمیت نمیدی»، در نگاه اول ممکن است تعریف به نظر برسد. اما در واقع این جمله القا میکند که ظاهر شما چندان جذاب نیست. همانطور که تعریف صادقانه اعتمادبهنفس را تقویت میکند، چنین نقدهایی میتواند آن را کاهش دهد و فرد را به سمت جلب تأیید کسی که او را تحقیر کرده سوق دهد. به عبارت دیگر، این رفتار توازن قدرت را به نفع گوینده تغییر میدهد.
تکنیکهای رایج نِگینگ
- تعریفهای دوپهلو: «معمولاً با کسانی که به باهوشی من نیستند ارتباط برقرار نمیکنم، اما بودن باهات برام لذتبخشی.»
- مقایسههای منفی: «دوستدختر سابقم خیلی اهل تناسب اندام بود؛ بودن با کسی که به فیتنس اهمیت نمیده برام جذابه.»
- تحقیر در قالب شوخی: «خیلی بامزس که بعد از یه دویدن کوچک تو پارک، خودتو دونده میدونی!»
- پرسشهای توهینآمیز: «این واقعاً عالیه – کسی کمکت کرده؟»
- اظهارات تضعیفکننده: «خوششانسی توئه که من معمولاً دخترهای زیبارو رو نمیپسندم.»
چرا نِگینگ مشکلساز است؟
اگرچه نِگینگ ممکن است در ابتدا بیضرر به نظر برسد، اما در واقع نوعی دستکاری عاطفی محسوب میشود. پپلینسکا (2025) تفاوت بین اقناع و دستکاری را در نِگینگ بررسی کرده است. اقناع، صادقانه و مستقیم است و شنونده به راحتی میتواند هدف گوینده را درک کند، در حالی که دستکاری – که اساس نِگینگ است – از ارتباط غیرمستقیم برای پنهان کردن مقاصد واقعی استفاده میکند.
راهکارهای مقابله با نِگینگ
- مستقیماً به آنچه گفته شده واکنش نشان دهید: با آرامش بیان کنید که این جمله تعریف نبوده و شما آن را نمیپسندید.
- نام این رفتار را ببرید: مثلاً بگویید: «به نظر میرسه داری از تکنیک نِگینگ استفاده میکنی و من این رو نمیپسندم.»
- مرزهای خود را مشخص کنید: واضح بگویید چه رفتارهایی را نمیپذیرید، مثلاً: «وقتی کسی اینجور حرف میزنه، تمایلی به ادامه ارتباط ندارم.»
- بهانهتراشی را نپذیرید: به توضیحاتی مثل “شوخی بود” یا “حساسیت زیادی داری” توجه نکنید. اگر طرف مقابل اصرار دارد که رفتارش مشکلی ندارد، این نشانهای قرمز است.
شناخت این رفتارهای تحقیرآمیز و مقابله مناسب با آنها میتواند به حفظ سلامت روابط عاطفی و احترام متقابل کمک کند.
