روغن زیتون یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین روغن‌های طبیعی در آشپزی و سلامت است که انتخاب بین روغن زیتون سرد یا گرم می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت نهایی غذا و خواص آن داشته باشد. برای آشنایی دقیق با تفاوت‌های این دو نوع روغن و نحوه استفاده صحیح از آنها، لازم است که ابتدا با فرآیند تولید و ویژگی‌های هر یک آشنا شویم.

تفاوت روغن زیتون سرد با گرم در فرآیند استخراج

روغن زیتون سرد به روغنی گفته می‌شود که بدون استفاده از حرارت بالا و در دمای پایین استخراج شده است. این روش باعث حفظ بهتر خواص طبیعی، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های موجود در زیتون می‌شود. به همین دلیل، روغن زیتون سرد اغلب به عنوان روغن درجه یک و با کیفیت بالا شناخته می‌شود.

برعکس، در تولید روغن زیتون گرم، دمای بالا به کار می‌رود تا روغن با سرعت بیشتری استخراج شود. این روش اگرچه می‌تواند میزان استخراج را افزایش دهد، اما در بسیاری موارد باعث کاهش ارزش غذایی روغن می‌شود و ممکن است بخشی از ترکیبات مفید مثل پلی‌فنول‌ها و ویتامین‌ها را از بین ببرد.

مزایای استفاده از روغن زیتون سرد

روغن زیتون سرد به دلیل حفظ مواد مغذی بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در سالادها، غذاهای سرد و یا به عنوان مکمل خوراکی است. این روغن علاوه بر طعم طبیعی و خوشایند، غنی از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به مبارزه با التهاب‌ها، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و بهبود سلامت پوست کمک می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن زیتون سرد، نداشتن هیچ‌گونه افزودنی یا فرآیند شیمیایی است. این امر آن را برای مصرف‌کنندگان علاقه‌مند به محصولات طبیعی و ارگانیک بسیار جذاب می‌کند.

کاربردهای روغن زیتون گرم در آشپزی

روغن زیتون گرم، به دلیل دمای بالا در فرآیند تولید و همچنین عطر و طعم قوی‌تر، بیشتر برای طبخ غذاهایی که نیاز به حرارت مستقیم دارند، مناسب است. به عنوان مثال، سرخ کردن سبزیجات، گوشت یا استفاده در پخت و پزهای طولانی‌تر که نیازمند دمای متوسط به بالا هستند، معمولاً با روغن زیتون گرم بهتر انجام می‌شود.

البته باید توجه داشت که حرارت دادن زیاد به هر روغن از جمله روغن زیتون می‌تواند ترکیبات مفید آن را کاهش دهد، بنابراین بهتر است دمای سرخ کردن کنترل‌شده و متعادل باشد.

انتخاب روغن زیتون سرد یا گرم بر اساس نوع غذا

یکی از نکات مهم در انتخاب بین این دو نوع روغن، توجه به نوع غذایی است که قصد تهیه آن را دارید. برای غذاهای سرد مانند سالاد، سس‌ها و غذاهای دریایی، استفاده از روغن زیتون سرد به دلیل طعم بهتر و فواید بالاتر توصیه می‌شود.

در مقابل، برای سرخ کردن و پخت‌وپز در دماهای بالاتر، روغن زیتون گرم گزینه مناسب‌تری است. با این حال بهتر است در این موارد از روغنی استفاده شود که مقاومت حرارتی بالاتری داشته باشد و در حرارت بالا کیفیت خود را از دست ندهد.

نکات مهم در نگهداری روغن زیتون

صرف‌نظر از انتخاب روغن زیتون سرد یا گرم، نحوه نگهداری صحیح روغن نقش بسزایی در حفظ کیفیت و تازگی آن دارد. قرار دادن روغن در محیطی تاریک، خنک و دور از نور و هوا، بهترین روش برای افزایش ماندگاری آن است.

روغن زیتون سرد، به دلیل حساسیت بیشتر به نور و گرما، بهتر است در بطری‌های تیره و در یخچال نگهداری شود تا خواص خود را حفظ کند. در مورد روغن زیتون گرم نیز رعایت این نکات به کیفیت و رنگ روغن کمک می‌کند.

تاثیر خرید روغن زیتون باکیفیت بر سلامت

انتخاب روغن زیتون با کیفیت، چه سرد و چه گرم، می‌تواند تأثیر مستقیم و مثبتی بر سلامت عمومی داشته باشد. این روغن سرشار از چربی‌های مفید، به خصوص اسید اولئیک، است که به بهبود عملکرد قلب، کاهش کلسترول بد و حفظ تعادل قند خون کمک می‌کند.

اگر قصد دارید از خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی روغن بیشترین بهره را ببرید، توصیه می‌شود از روغن زیتون سرد اصل و دارای گواهی ارگانیک استفاده کنید. همچنین توجه به برچسب‌های کیفیت، تاریخ تولید و شرایط نگهداری در هنگام خرید، بسیار اهمیت دارد.

—

با در نظر گرفتن تفاوت‌های اصلی روغن زیتون سرد و گرم و نحوه کاربرد آنها، می‌توان به سادگی انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیاز و نوع آشپزی داشت. هر کدام از این دو نوع روغن، جایگاه خاص خود را در آشپزخانه‌تان خواهند داشت و با رعایت نکات معرفی شده، بهترین تجربه غذایی و بیشترین بهره‌مندی از خواص طبیعی روغن زیتون را خواهید داشت.