VAR در یورو ۲۰۲۵: داغ‌ترین لحظات جنجالی که هوش از سرتان می‌پراند!

VAR در یورو ۲۰۲۵: جنجالی‌ترین لحظات داوری که همه را شگفت‌زده کرد!

رقابت‌های یورو ۲۰۲۵ بدون شک شاهد لحظات دراماتیک و پرحاشیه‌ای بود، جایی که فناوری کمک داور ویدیویی (VAR) نقش پررنگی در تعیین سرنوشت بازی‌ها ایفا کرد. اما آیا تمام تصمیمات VAR درست و منطقی بودند؟ در این مقاله به بررسی پرتنش‌ترین و عجیب‌ترین تصمیمات VAR در طول این تورنمنت می‌پردازیم و سعی می‌کنیم دلایل پشت این انتخاب‌ها را روشن کنیم.

۱. پنالتی در حالی که مهاجم آفساید بود!

بازی: نروژ ۱ – ۲ ایتالیا

چه اتفاقی افتاد؟ در دقیقه ۵۸ بازی، نروژ صاحب یک ضربه پنالتی شد. مدافع ایتالیا، النا لیناری، ادا هگربرگ را در محوطه جریمه سرنگون کرد، اما در لحظه ارسال توپ، هگربرگ در موقعیت آفساید قرار داشت. با این حال، پنالتی به سود نروژ اعلام شد و چرا VAR این تصمیم را تغییر نداد؟

تصمیم VAR: پنالتی پابرجا ماند، اما هگربرگ آن را از دست داد.

بررسی VAR: این یکی از جنبه‌های کمتر شناخته شده قانون آفساید است که گاهی اوقات فراموش می‌شود. یک بازیکن در موقعیت آفساید تنها زمانی مرتکب خطا می‌شود که فعالانه در بازی شرکت کند، مثلاً با حریف درگیر شود یا برای بازی با توپ تلاش کند. طبق قانون: “بازیکنی که در موقعیت آفساید قرار دارد و به سمت توپ حرکت می‌کند با قصد بازی کردن توپ، اگر قبل از بازی کردن یا تلاش برای بازی کردن توپ، یا درگیری با حریف، مرتکب خطا شود، خطا به جای خود اعمال می‌گردد و قبل از تخلف آفساید محاسبه می‌شود.”

هگربرگ در انتظار رسیدن توپ به محوطه بود و هیچ تلاشی برای درگیر شدن با لیناری که او را با دو دست گرفته بود، انجام نداد. داور، استفانی فراپارت، نقطه پنالتی را نشان داد و VAR، ویلی دلاژود، نیز با او موافق بود که هگربرگ مرتکب تخلف آفساید نشده و پنالتی باید اعلام شود.

این اتفاق در لیگ برتر انگلیس نیز رخ داده بود، جایی که فابین شائر از نیوکاسل یونایتد توسط مدافع بورنموث، آدام اسمیت، در حالی که در موقعیت آفساید بود، متوقف شد و VAR به نفع نیوکاسل پنالتی اعلام کرد.

با این حال، این قانون همچنان ذهنی است. روز قبل از این بازی، در مقدماتی لیگ قهرمانان، تیم مردان شکندیا از یک پنالتی مقابل نیو سنتز در حالی که بازیکنش، عمران فتایی، سرنگون شده بود، به دلیل آفساید لغو شد، با اینکه شرایط بسیار مشابه هگربرگ بود اما نتیجه عکس حاصل شد.

۲. آفساید گیج‌کننده‌ای که همه را سردرگم کرد

بازی: فرانسه ۲ – ۱ انگلیس

چه اتفاقی افتاد؟ آلیسیا روسو تصور می‌کرد که در دقیقه ۱۶ بازی، انگلیس را پیش انداخته است، اما VAR برای بررسی آفساید احتمالی در جریان بازی وارد عمل شد.

تصمیم VAR: گل مردود اعلام شد.

بررسی VAR: انیمیشن‌های استفاده شده توسط فیفا و یوفا نسبت به نرم‌افزارهای قدیمی پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند، اما هنوز هم کامل نیستند، به خصوص در تصمیم‌گیری‌های حساس.

خط آفساید مجازی نشان داد که در امتداد باسن گریس جیوورو از فرانسه کشیده شده است. برای لحظه‌ای کوتاه، هایلایت‌های قرمز کوچکی نشان داد که بازوی بالایی و نوک پای بث مید در موقعیت آفساید قرار دارد، اما تشخیص این موضوع از روی گرافیک بسیار دشوار بود.

این گیج‌کننده بود، به خصوص وقتی انیمیشن مستقیماً در راستای بازیکنان قرار گرفت و مید به طور کامل توسط جیوورو پنهان شد. این اتفاق برای بازیکنان و هواداران قابل درک نبود.

در لیگ برتر انگلیس، انیمیشن به طور کامل در راستای بازیکنان حرکت نمی‌کند، اما این هم کاملاً واضح نیست. این امر به دلیل وجود یک تلورانس کوچک در نرم‌افزار برای تصمیم‌گیری‌های نزدیک انجام می‌شود، در حالی که در سایر لیگ‌ها با فناوری نیمه‌خودکار آفساید، اگر بازیکنی آفساید باشد، آفساید است. مید احتمالاً در فوتبال انگلیس در موقعیت آفساید قرار نمی‌گرفت.

این آفسایدهای نزدیک به خط، تصویر زشتی ایجاد می‌کنند و در روز اول تورنمنت نیز شاهد آن بودیم، زمانی که پنالتی سوئیس مقابل نروژ به دلیل قرار گرفتن نوک پای آلیه پیلگریم جلوتر از خط لغو شد.

۳. آفساید در حالی که مدافع توپ را سر زده بود

بازی: انگلیس ۴ – ۰ هلند

چه اتفاقی افتاد؟ انگلیس در دقیقه ۵۰ گل سوم خود را توسط روسو به ثمر رساند، اما پرچم کمک داور بالا رفت. توپ توسط شردا اسپیتسه از هلند به لیه ویلیامسون که در آفساید قرار داشت، زده شده بود. پس چرا VAR مداخله نکرد؟

تصمیم VAR: گل مردود شد.

بررسی VAR: موضوع در اینجا به “بازی عمدی” (deliberate play) که قانون‌گذاران به آن اشاره می‌کنند، مربوط می‌شود. این عبارت گیج‌کننده است، زیرا مشخص است که اسپیتسه سعی داشت توپ را با سر بزند و توپ به او برخورد نکرده بود. منظور قانون این است که مدافع باید فرصت کافی برای دفع توپ را داشته باشد؛ صرف اشتباه در بازی، خطای عمدی محسوب نمی‌شود.

در این مورد، کمک داور قضاوت کرد که چون اسپیتسه در حالی که سعی داشت با سر به توپ ضربه بزند، در وضعیت کشیدگی بود، موقعیت توپ (در اختیار ویلیامسون) تصادفی بود و نتیجه عمل مدافع نبود. آفساید با لمس اسپیتسه ریست نمی‌شود؛ ویلیامسون در موقعیت فعال باقی می‌ماند و هنگام درگیر شدن در بازی، مرتکب تخلف آفساید می‌شود.

چند هفته قبل در جام طلایی کونکاکاف مردان، سانتیاگو خیمنز از مکزیک گل پیروزی را مقابل کاستاریکا به ثمر رساند، اما VAR آن را مردود کرد. خیمنز از پاس اولیه در موقعیت آفساید بود که توسط مدافع در حالت کشیدگی به او زده شد.

اما همچنان قضاوت ذهنی است. در ژانویه ۲۰۲۳، تاتی گومز، مدافع ولورهمپتون واندررز، سعی کرد پاس کودی گاکپو از لیورپول را متوقف کند، اما فقط توپ را به محمد صلاح رساند که گلزنی کرد. VAR تصمیم گرفت که اقدام تاتی عمدی بوده و این موضوع باعث شد صلاح در موقعیت آفساید نباشد و گل پذیرفته شد.

۴. بررسی طولانی‌مدت یک پنالتی

بازی: دانمارک ۰ – ۱ سوئد

چه اتفاقی افتاد؟ در دقیقه هفتم بازی، دانمارک صاحب ضربه پنالتی شد. مادلن یانوگی با پِرنیل هاردر، کاپیتان دانمارک، برخورد کرد و داور، ادینا آلوز باتیستا، نقطه پنالتی را نشان داد. VAR، تیگو برونو لوپس مارتینز، موضوع را بررسی کرد.

تصمیم VAR: پنالتی لغو شد.

بررسی VAR: این یکی از طولانی‌ترین بررسی‌های VAR در طول تورنمنت بود، در حالی که معمولاً این بررسی‌ها به سرعت انجام می‌شدند.

بیش از چهار دقیقه طول کشید تا تصمیم نهایی گرفته شود، در حالی که باتیستا زمان زیادی را صرف تماشای صحنه‌های تکراری پنالتی که اعلام کرده بود، کرد. VAR باید با تمرکز بر خطای استینه بالیساژ پدرسن که باعث افتادن یانوگی روی هاردر شد، روند بررسی را سریع‌تر می‌کرد.

“ما اصلاً متوجه چیزی نشدیم”، سرمربی سوئد، پیتر گرهاردسون، پس از بازی گفت. “ما آن را روی صفحه [ورزشگاه] ندیدیم.”

خروجی VAR در هنگام پخش تلویزیونی واضح نبود، اما در نهایت تصمیم به جریمه پدرسن درست بود.

۵. گلی مردود در حالی که مهاجم به توپ دست نزد

بازی: فرانسه ۱ – ۱ (وقت اضافه، پنالتی ۵-۶) آلمان

چه اتفاقی افتاد؟ فرانسه در دقیقه ۵۷ بازی توسط جیوورو و در ریباند ضربه ماری-آنتوانت کاتوتو که توسط دروازه‌بان، آن-کاترین برگ، دفع شد، پیش افتاد. اما پس از بررسی VAR، مائل لاکرار به دلیل تاثیرگذاری بر برگ از موقعیت آفساید، خطا تشخیص داده شد.

تصمیم VAR: گل مردود اعلام شد.

بررسی VAR: حتی با وجود اینکه برگ توپ را از کاتوتو دفع کرده بود، این موضوع وضعیت آفساید را تغییر نمی‌داد.

هنگامی که توپ رها شد، لاکرار به منطقه‌ای که توپ در آن بود – و مهم‌تر از آن، جایی که دروازه‌بان قرار بود برود – حرکت کرد. این باعث شد برگ برای رسیدن به توپ عجله کند و فقط توانست آن را به جیوورو پاس دهد.

حضور لاکرار بر تصمیم‌گیری برگ تاثیر گذاشته بود، بنابراین انتظار می‌رفت VAR برای مردود کردن گل وارد عمل شود.

در شرایط مشابه، بلژیک نیز یک گل مقابل پرتغال دریافت کرد، زمانی که ساری کیس در موقعیت آفساید قرار داشت و مانع از دفع صحیح توپ توسط فاطمه پینتو برای جلوگیری از ورود توپ به دروازه از طریق امبر تیژاک شد.

۶. حتی فناوری پیشرفته SAOT یوفا نیز می‌تواند خطا کند

بازی: پرتغال ۱ – ۱ ایتالیا

چه اتفاقی افتاد؟ دیانا سیلوا در دقیقه ۸۰ برای پرتغال گل تساوی را به ثمر رساند، اما VAR برای بررسی آفساید وارد عمل شد.

تصمیم VAR: گل مردود شد.

بررسی VAR: حدود سه دقیقه طول کشید تا گل مردود شود و این باعث شد بسیاری از افراد تعجب کنند که چه اتفاقی برای فناوری فوق‌العاده سریع آفساید نیمه‌خودکار (SAOT) یوفا افتاده است. با این حال، این فناوری نیز در صورت تجمع بازیکنان، بی‌نقص نیست.

به طور معروف، در اولین استفاده آزمایشی از SAOT در فوتبال انگلیس در ماه مارس، در دیداری بین بورنموث و ولوز در جام حذفی، بررسی بیش از هشت دقیقه طول کشید (بخشی به دلیل عدم توانایی فناوری در تشخیص بازیکنان و همچنین دو بررسی هند). VAR مجبور شد به نرم‌افزار قدیمی‌تر مراجعه کند.

همین اتفاق در این بازی نیز رخ داد و VAR مجبور شد SAOT را کنار بگذارد و خطوط را رسم کند تا نشان دهد سیلوا از توپ ارسالی به محوطه در موقعیت آفساید قرار داشت.

۷. تکرار پنالتی به دلیل لمس دوگانه توپ

بازی: انگلیس ۱ – ۱ (وقت اضافه، پنالتی ۳-۱) اسپانیا

چه اتفاقی افتاد؟ در فینال یورو ۲۰۲۵، بث مید اولین پنالتی را در ضربات پنالتی به ثمر رساند. مید هنگام ضربه زدن لیز خورد، اما توپ همچنان وارد دروازه شد. با این حال، در حالی که مید جشن می‌گرفت، VAR، ویلی دلاژود، تخلف احتمالی را بررسی کرد.

تصمیم VAR: پنالتی تکرار شد و ضربه مید توسط دروازه‌بان، کاتا کول، مهار شد.

بررسی VAR: وقتی مید تعادل خود را از دست داد، توپ به پای ایستاده او برخورد کرد – و زننده پنالتی فقط یک بار مجاز به لمس توپ است. اگر این اتفاق چند هفته قبل رخ داده بود، آن ضربه اول به سادگی به عنوان یک پنالتی از دست رفته بدون تکرار در نظر گرفته می‌شد.

اما در ماه مارس، اتلتیکو مادرید به شدت عصبانی شد وقتی ضربه پنالتی خولیان آلوارز در شرایط بسیار مشابهی مردود شد و رئال مادرید از مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد.

یوفا روز بعد از بازی بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن پذیرفت VAR هیچ گزینه‌ای جز مردود کردن پنالتی نداشت، اما درخواستی را به قانون‌گذاران فوتبال برای ایجاد تغییر ارائه خواهد داد.

این اتفاق اغلب رخ می‌دهد که یک حادثه پرمخاطب باعث اصلاح یک قانون می‌شود و دقیقاً همان اتفاقی بود که با آلوارز رخ داد. به جای اینکه لمس دوگانه تصادفی در همه موارد به عنوان از دست رفته در نظر گرفته شود، اکنون اگر توپ وارد دروازه شود، تکرار می‌شود. اما اگر ضربه اول مید مهار شده بود یا به بیرون می‌رفت، تکراری وجود نداشت.

در هر صورت، در این مورد واقعاً اهمیتی نداشت، زیرا مید ضربه تکراری را نیز از دست داد.

۸. کارت قرمز دیگر VAR برای کشیدن مو

بازی: فرانسه ۱ – ۱ (وقت اضافه، پنالتی ۵-۶) آلمان

چه اتفاقی افتاد؟ فرانسه در دقیقه ۱۰ صاحب یک ضربه آزاد شد که توسط مدافع سر زده شد. کمی بعد، مشخص شد که VAR در حال بررسی تخلفی از سوی کاترین هندریخ است. این تخلف چه بود و VAR چه تصمیمی گرفت؟

تصمیم VAR: کارت قرمز برای هندریخ؛ پنالتی، که توسط جیوورو به گل تبدیل شد.

بررسی VAR: این یکی از مواردی است که بدون VAR نادیده گرفته می‌شد و باید گفت که داوران جرارد گیلت و سیان مسی-الیس آن را به خوبی تشخیص دادند.

هندریخ موهای گریدج مبوک را در حالی که بازیکن فرانسه به سمت مسیر ضربه آزاد حرکت می‌کرد، گرفت. این باعث شد سر او به عقب کشیده شود، که نشانه‌ای واضح از ارتکاب هندریخ به عملی بود که طبق قوانین، رفتار خشونت‌آمیز محسوب می‌شود.

از آنجایی که توپ در جریان بازی بود، حادثه در محل وقوع جریمه شد. از آنجایی که این اتفاق در محوطه جریمه آلمان رخ داد، به نفع فرانسه پنالتی اعلام شد.

در فصول اخیر شاهد این اتفاقات بیشتر بوده‌ایم، به خصوص با مارک کوکورلا، مدافع چلسی، که موهایش کشیده شد و منجر به کارت قرمز برای جک استفنز از ساوتهمپتون و ژوآو نوس از پاری سن ژرمن شد.

هندریخ هنگام دریافت کارت قرمز شوکه شده بود، اما داور، تس اولوفسون، چاره دیگری نداشت.

۹. ضربه آزادی که به یک پنالتی نرم تبدیل شد

بازی: انگلیس ۶ – ۱ ولز

چه اتفاقی افتاد؟ جورجیا استنوی در حالی که توپ را درست در داخل محوطه جریمه داشت، در دقیقه نهم بازی در برخورد با کری جونز سرنگون شد. داور، فریدا میا کلارلوند نیلسن، خطا را اعلام کرد، اما یک ضربه آزاد خارج از محوطه جریمه اعلام کرد.

تصمیم VAR: پنالتی، توسط استنوی به گل تبدیل شد.

بررسی VAR: اولین مسئله برای VAR، تیگو برونو لوپس مارتینز، جنبه واقعی محل وقوع خطا بود. کاملاً واضح بود که استنوی درست در داخل محوطه جریمه بود که با جونز برخورد کرد، بنابراین این یک ارتقاء واقعی به پنالتی بود؛ نیازی به رفتن داور به مانیتور نبود.

با این حال، این تصمیم کمی “نرم” بود، بنابراین آیا باید تصمیم برای اعلام خطا تغییر می‌کرد؟ به نظر می‌رسید استنوی روی جونز پا گذاشته بود، نه اینکه بازیکن ولز مستقیماً باعث سرنگونی او شده باشد. این مورد را می‌توان در دسته پنالتی‌هایی قرار داد که با بررسی VAR اعلام نمی‌شد، اما همچنین تغییر هم داده نمی‌شد.

۱۰. تراشه‌ای در توپ که به دانمارک کمک کرد

بازی: آلمان ۲ – ۱ دانمارک

چه اتفاقی افتاد؟ آلمان در دقیقه ۳۷ بازی صاحب ضربه پنالتی شد، زمانی که داور تشخیص داد که فردریکه توگرسن، سانتر کلارا بوهل را با دست مهار کرده است. موقعیت این تخلف توسط VAR بررسی شد.

تصمیم VAR: پنالتی لغو شد.

بررسی VAR: یوفا و فیفا از فناوری به نام “فناوری توپ متصل” (connected ball technology) در تورنمنت‌های بزرگ استفاده می‌کنند که به زبان ساده، به معنای وجود یک تراشه در توپ است که می‌تواند زمان برخورد توپ را تشخیص دهد.

این فناوری برای اثبات اینکه توپ به دست توگرسن برخورد کرده بود، در حالی که او خارج از محوطه جریمه بود، مورد استفاده قرار گرفت و نمودار “ضربان قلب” برای نشان دادن زمان وقوع تخلف استفاده شد.

۱۱. حرکت مسدود کردن عالی… تقریباً!

بازی: سوئیس ۲ – ۰ ایسلند

چه اتفاقی افتاد؟ سونیا فولمی در دقیقه ۲۹ بازی، سوئیس را با ضربه سر پیش انداخت، اما در حالی که او در حال دور شدن برای جشن گرفتن بود، کارولینا لیا ویلالمزدوتیر از ایسلند روی زمین افتاده بود و ادعای خطا داشت. این موضوع توسط VAR بررسی شد.

تصمیم VAR: گل مردود شد.

بررسی VAR: این یک حرکت مسدود کردن واضح از سوی فولمی بود که ویلالمزدوتیر را متوقف کرد و او را به زمین انداخت.

این باعث شد فولمی مسیری کاملاً آزاد داشته باشد؛ متأسفانه، ضربه سر عالی اما منحرف شده او پس از بررسی VAR، شانسی برای پذیرفته شدن نداشت.

۱۲. برخوردی که روسو را خشمگین کرد

بازی: فرانسه ۲ – ۱ انگلیس

چه اتفاقی افتاد؟ فرانسه در دقیقه ۳۹ بازی دوم خود را به ثمر رساند، اما روسو اصرار داشت که توسط لاکرار خطا شده است، که منجر به در اختیار گرفتن توپ توسط فرانسه درست قبل از گل شد. VAR به دقت این صحنه را بررسی کرد.

تصمیم VAR: گل پابرجا ماند.

بررسی VAR: داور، تس اولوفسون، مورد انتقادات زیادی (از سوی طرفداران انگلیس) برای عملکردش قرار گرفت، اما این مورد به گونه‌ای نبود که منجر به مداخله VAR شود.

این یک بررسی طولانی بود، با VAR کریستین دینگرت که برخورد را از زوایای مختلف بررسی می‌کرد. لاکرار پاشنه خود را به توپ رساند در حالی که برای برخورد کشیده شده بود، و این کافی بود تا تصمیم داور روی زمین مبنی بر عدم خطا و پذیرش گل پابرجا بماند.