واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
تفریح در قاموس قرآن و حدیث «تفریح» از ماده «فرح» و به معنای شادمانیکردن است. شادی و نشاط در امور جسمی و حتی معنوی امری است که دین اسلام به آن پرداخته و در سیره بزرگان دین آن را تبیین کرده است، چنان که شاهدیم در زندگی شاد زیستن و مثبتاندیشیدن و خوشرو بودن از سفارشات دین و نشانههای مومن است.
روزمرگی های کاری و مراودات اجتماعی باعث خستگی و مرارت می شود، لذا لازم است شخص پس از فراغت از امور موظفه خود زمانی را نیز صرف استراحت و تجدید قوای جسمی و روحی کند. تفریح این نیاز را پاسخ می دهد و علاوه بر رفع خستگی هایی که از انجام کار بر شخص عارض شده است، نشاط و بهجت روحی را نیز به ارمغان می آورد. در دین مبین اسلام و سیره بزرگان دین می بینیم که تفریح و سرگرمی و حتی شوخی معمول بوده است و صرفا چهره علمی یا عملی خشک و خشن و منضبط از شخصیت های اسلامی توصیف نشده است. چنان که در حدیثی از رسول اکرم روایت شده که می فرمایند: «در برنامه روزانه خود به تفریح و بازی هم بپردازید که من خوش ندارم در دین شما خشونت و سختگیری دیده شود» (نهج الفصاحه، ترجمه و نگارش علی کرمی فریدنی، انتشارات حلم 1385) در سیره عملی رسول اکرم(ص) نیز مشاهده می شود که ایشان گاهی با اطرافیان خود مزاح می فرمودند تا خستگی و سنگینی کارها و وظایف ایشان را فرسوده نکند. تفریح برای سلامت روح و جسم اما جایگاه تفریح اگر درست شناخته شود، می تواند اثرات بسیار خوب و مثبتی از خود بر جا گذارد. در تفریحات می توان آموزش داد یا موارد علمی و عملی را یادآور شد یا پند و اندرز فراگرفت یا از لحاظ روانی به آرامش و نشاط رسید. ورزش تفریحی است که در دین اسلام نیز به آن تاکید فراوانی شده است (از جمله آموزش سوارکاری، تیراندازی و شنا)، ورزش کردن علاوه بر این که اوقات فرد را بخوبی سپری می کند و از بطالت جلوگیری می نماید باعث سلامت جسم و روح می گردد و انرژی های بدن را در راه صحیح مصرف می نماید. قصه گویی و نقالی نیز که از قدیم در ایران اسلامی رایج بوده راه دیگری برای ایجاد نشاط و سرگرمی است که در آن جنبه های آموزشی و دینی بسیاری نیز وجود دارد. در قدیم عصرها که مردم از کار و تلاش روزانه فارغ می شده اند در محلی مانند قهوه خانه ها یا میادین شهر جمع شده و نقل نقال را که دربردارنده داستان های پهلوانان کهن ایرانی یا دلاوری های مولاعلی(ع) یا اشعار عرفانی و اخلاقی بود گوش می دادند و این امر باعث ترویج فرهنگ اخلاقمداری و دین پروری توام با شجاعت و جوانمردی می شد و در نهایت شادی و سرور حاصل از آن باعث ایجاد فکر و روحیه مثبت در افراد می شد. کتاب، بوستان دانشمندان تشویق به مطالعه نیز از بهترین راه های تفریح است که بزرگان دین نیز به آن توجه خاصی نموده اند چنان که از علی(ع) روایت است که فرمودند کتاب ها بوستان دانشمندان است. پس مطالعه می تواند از مصادیق تفریحات سالم به شمار آید که علاوه بر گذران مفید وقت باعث کسب آگاهی شده و شخصیت و شأن اجتماعی فرد را بالا می برد. همچنین آشنایی با فرهنگ و آیین گذشتگان و میراث ادبی و تاریخی که از راه مطالعه عاید می شود روح فرد را لطیف و رقیق می نماید و از حاصل تلاش گذشتگانِ با فضیلت بهره مند می گرداند. بازی ها نیز از راه های مفید برای تفریح و سرگرمی است که باز از قدیم رایج بوده و در میان اقوام گوناگون به شیوه های متفاوت و زیبا وجود داشته است. در این گونه بازی ها جوانان و نوجوانان علاوه بر این که جسم خود را تقویت می کنند و نیروی جوانی خود را در راه صحیح مصروف می دارند، نوعی تفکر کردن و مراقبت از خویشتن و همکاری با دیگران را نیز معمول می دارند که در آینده آن را در مراودات اجتماعی و بین فردی خود مراعات می نمایند و به عنوان یک فرد سرزنده و بانشاط در جامعه حضور می یابند که متاسفانه امروزه با ازدیاد رونق بازی ها و سرگرمی های الکترونیک، جوانان از این موهبت کم بهره شده اند و تنها خیال و ذهن خود را در این بازی ها مصروف می دارند و نیروی جوانی که باید با شادابی مصروف شود پشت رایانه ها با سستی تلف می گردد. آیین ها در خدمت ترویج فرهنگ انساندوستی برگزاری اعیاد و مراسم دینی و بومی به شکل گروهی نیز یکی از راه های ایجاد تفریحات سالم و با نشاط برای آحاد جامعه است که در آن مردم با شرکت در این اجتماعات که مروج شادی و نشاط است روحیه از دست رفته خود را باز می یابند و در اثر این تعاملات اجتماعی با نشاط، حس انساندوستی ایشان نیز افزایش یافته، در نهایت جامعه ای با نشاط و سرزنده خواهیم داشت. رواج تفریحات در جامعه باعث می شود که آحاد جامعه، نشاط روحی و جسمی یافته و توان و نیروی ازدست رفته خود را که در اثر سختی ها و فشارهای زندگی روزمره حادث شده است، بازیابند. این موضوع کمک می کند که اختلالات روانی و ذهنی ناشی از کثرت فشارهای روانی و درگیری های ذهنی ترمیم شده و انرژی مثبت توام با تفکر خوب و درست جایگزین شود و از تبعات بدتر و ویران کننده تر جلوگیری شود. از سوی دیگر این جامعه بانشاط توان خلق و ابداع را می یابد و در سایه رواج شادی و نشاط روحی و جسمی، آرامش و اطمینان و در نهایت امنیت برقرار می گردد. هوشنگ شکری / جام جم
 
دوشنبه 17 فروردین 1394 ساعت 02:35
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]