محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832807510
بررسی تطبیقی ارزش و جایگاه کار در اسلام و یهود
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
بررسی تطبیقی ارزش و جایگاه کار در اسلام و یهود
در دو دین اسلام و یهود، همه افراد در استفاده از مواهب طبیعی و نعمت‌های الهی از حقوقی یکسان برخوردارند؛ هیچ‌کس از این جهت بر دیگری برتری ندارد.
بخش اول چکیده امروزه معتقدان به ادیان الهی، هم‌زیستی دینی و انسانی را در گرو گفت‌وگوی بین اندیشمندان مذهبی می‌دانند. طبیعی است که محور اصلی این گفت‌وگوها متون وحیانی است. از موضوعات مشترک تحقیقی بین قرآن و کتاب مقدس، بحث کار و تلاش است. انسان دو بعد مادی و معنوی است که تکامل در هریک از آنها، تنها در سایه تلاش محقق می‌شود. این پژوهش، درصدد است جایگاه اخلاقی کار را از منابع اصلی دو دین، یعنی قرآن و روایات معصومان(ع)، کتاب مقدس و تفاسیر معتبر آن استخراج و تحلیل نماید. اسلام سستی را مذمت نموده و نصرت الهی را از آن کسانی می‌داند که متعهدانه تلاش می‌کنند. در تورات آمده است که خداوند آدم و حوا را در بهشت عدن گذاشت تا کار کنند و از آن نگهداری نمایند. مقدمه انسان برای شکوفایی استعدادهای درونی خویش و رسیدن به آرمان‌های خود، ناگزیر است که از مرحلة فکر به مرحلة عمل گام نهد؛ زیرا اندیشه صرف خیر موجب تحقق آن نخواهد بود، بلکه عامل اصلی و اساسی در تحقق آن، کار و کوشش است. کار و تلاش در عرصة اقتصادای مسئله‌ای است که از آغاز تاریخ بشر همواره مورد توجه او بوده است. از زمانی که بشر در گستره زمین پا به عرصة وجود نهاد و به برقراری رابطه با محیط و اطرافیان و تشکیل خانواده و جامعه و طلب ثبات و آرامش پرداخت، میل به بقا و تلاش و کار برای دستیابی به زندگی بهتر نیز با او همراه بوده است. ازاین‌رو، از همان زمان به کشاورزی و درو و انبار کردن مواد غذایی و پرورش دام و طیور، شکار و تهیه هر آنچه که زندگی او را قوام می‌بخشد، دست زد. مسائل اقتصادی درآغاز تاریخ بشر صورتی ابتدایی داشت. اما به‌تدریج و با گسترش جوامع بشری پیچیده‌تر شد و به همان اندازه همواره مورد توجه ادیان آسمانی بوده است. ادیان و شرایع الهی آمدند تا به انسان یادآوری کنند که او توانایی پشت سرنهادن مشکلات را برای ساختن جامعه‌ای آباد دارد و همچنین او را تشویق نمایند تا از موانع موجود در راه ساختن جهانی بهتر بگذرد. این واقعیت همواره برای انسان مورد تأکید بوده که خداوند متعال انسان را بیهوده و مهمل به حال خود را رها نکرده است: «أَ یَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدی» (قیامت: 36). از نمونه‌های این ادیان آسمانی، دین اسلام و یهود هستند که در آموزه‌های خویش، پیروانشان را در مسئله کار و تلاش بسیار مورد سفارش قرار می‌دهند و جنبه‌های بسیاری نیز وجه اشتراک دارند. از دیدگاه اسلام، اشتغال به کار بخشی از زندگی عبادی انسان محسوب می‌شود تا جایی‌که از کار به‌عنوان فضل خداوند یاد می‌شود: «فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (جمعه: 10). دین یهود نیز کار و زحمت را به‌عنوان شالودة اصلی هستی انسان مطرح می‌کند. «پس حیات را برگزین» (تثنیه، 30: 19). این آیه را بدین‌گونه تعبیر کرده‌اند: «تو برای خود پیشه و هنری انتخاب کن» (کهن، 1382، ص 211). این پژوهش درصدد است تا با بهره‌گیری از منابع دینی دو دین اسلام و یهود، دیدگاه این دو را در مورد جایگاه و ارزش کار، و برخی از مشاغل مورد تأیید این دو بررسی نماید و وجوه اشتراک دو دین را در مسئله کار تبیین نماید. مفهوم‌شناسی واژة «کار» از نظر لغوی «کار» به‌معنای فعل، عمل و کردار است. راغب اصفهانی واژة «عمل» را این‌گونه تعریف می‌کند: «هر فعلی را که حیوان از روی قصد انجام دهد، "عمل" نامیده می‌شود. مفهوم عمل از فعل، خاص‌تر و محدودتر است؛ زیرا "فعل" گاه در مورد اشیای جامد نیز به‌کار می‌رود» (راغب اصفهانی، 1998م، ص 587). «عمل» به کاری اطلاق می‌گردد که از روی عقل و فکر انجام شود، لاجرم با عمل و آگاهی همراه است، اما «فعل» از آن عام‌تر است (عسکری، 1412ق، ص 383). «کار» در اصطلاح عبارت است از «مجموعه عملیاتی که انسان با استفاده از مغز، دست‌ها، ابزار و ماشین برای استفاده عملی از ماده روی آن انجام می‌دهد. این اعمال نیز متقابلاً بر او اثر می‌گذارد و او را تغییر می‌دهد (میک، 1385، ص 22). «کار» یعنی گردیدن و شدن و عبارت از «سیر و صیرورت از نقص به کمال، از قوه به فعل، از جزء به کل و از مبدأ به معاد است» انسان نیز از این سیر سرمدی و از این فرآیند بنیادین ـ غایی و فراگیر ـ نظام‌مند در عالم هستی، مستثنا نمی‌باشد. انسان موجودی است که در جهت نیل به کمال، فعلیت، کل معاد و سعادت مادی و معنوی خویش، و رای اهداف اجتماعی و دنیوی و نیز آمال اخروی خود و به‌منظور رسیدن به غایت و مطلوب خویشتن، نیاز به امکانات، اعم از مواد، ابزار و خدمات دارد» (ولایی، 1378، ص مقدمه). «کار انسانی عبارت از عمل (کم و بیش) ارادی ـ عقلانی یا اختیاری فردی، گروهی و اجتماعی انسان‌هاست، عملی که به‌منظور کسب امکانات مورد احتیاج، رفع نیازمندی‌ها و نقص‌های مادی و معنوی و در جهت دستیابی به کمال لایق، لاحق و معهود و مطلوب انجام می‌پذیرد» (همان). جایگاه کار در اسلام در اسلام سه نوع کار به‌رسمیت شناخته شده است: 1. کار یدی (فیزیکی) نظیر کار دهقانان، کارگران و...؛ 2. کار فکری، مغزی، نظیر معلمان و نویسندگان و...؛ 3. کار احساسی و عاطفی نظیر کار هنرمندان، پرستاری از نوزادان و بیماران و... (صدر، 1368، ص 123). اسلام برای کار بالاترین ارزش‌ها را قائل شده و آن را یکی از عوامل اصلی مالکیت می‌شناسد. در قرآن حدود چهارصد آیه در تشویق کار وارد شده است که تمامی آن مختص کار اقتصادی نیست. اما با تعمق در آنها، به اهمیت و نقش کار پی می‌بریم؛ زیرا در آن آیات، ضمن هشدار به دلایل توحیدی، توجه بشر را به زمین و خیرات و برکات ذخایر و منابع حیاتی به ودیعت نهاده در آنها، جلب نموده و به‌صورت ضمنی، دعوت به حرکت و استفاده از استخراج این موهبت‌ها می‌کند و در این راه، اهمیت شکافتن دل دریاها را گوشزد نموده، انسان را به آنچه که وسیله سهولت حمل و نقل است، آشنا ساخته است. کار و تلاش در این آیات، به نام حرکت برای دریافت «فضل» پروردگار نامیده شده و به آرامش و استراحت در شب و تجدیدقوا و بازگشت نشاط و آمادگی برای فعالیت و کار در روز تأکید شده است. «کار در اسلام معنای وسیعی دارد و لزوماً بازده مالی را تلویح نمی‌کند» (ورنرمنسکی، و...، 1389، ص 432). نظام اسلامی دعا و مراقبه در تمام روز و یا زندگی زاهدانه را بدون انجام تلاشی برای خود و دیگران مجاز نمی‌شمارد. «یک بار با پیامبر(ص) از مردی سخن گفتند که تمام وقت خود را در مسجد به عبادت می‌گذراند. پیامبر(ص) پرسید چه کسی غذای او را تأمین می‌کند؟ پاسخ دادند: برادرش، پیامبر(ص) فرمود در این صورت، برادر او از او بهتر است» (همان، ص 433) و این نکته را مورد تأکید قرار دادند که دین اسلام از صرف تقوا و تعبد تشکیل نیافته، بلکه کار سخت و اتکا به تلاش‌های خود را نیز دربر می‌گیرد. اسلام با بیکاری مخالف است؛ رهبانیت را تحریم می‌کند و به احتراز از تکدی توصیه می‌کند. از اینجا روشن می‌شود که کرامت و ارزش ذاتی انسان و نیز رفاه جامعه، با تلاش صادقانه و شرافتمندانه همة اعضای جامعه، و نه فقط بعض آنان، پیوندی نزدیک دارد. یکی از تأکیدات مهم اسلام به انسان‌ها این است که همواره در همة عرصه‌های گوناگون زندگی، از جمله تأمین نیازهای اقتصادی و معیشتی به‌صورت جدی و مستمر تلاش کنند تا در پرتو چنین تلاش‌هایی، جامعه دینی هم از جهت فردی و هم از نظر اجتماعی به اهداف خود نائل آید. تکدی‌گری و گدایی در اسلام، به‌شدت مذمت شده است تا آنجاکه ضمن سخنان معصومان(ع)، در پیش گرفتن گدایی، باز کردن راه فقر به‌سوی شخص و ابزاری برای ذلت شخص در دنیا و بازپرسی طولانی در آخرت خوانده شده است. به دلیل ارزش و اهمیت کار در فرهنگ اسلامی، در آیات و روایات معصومان(ع)، به جایگاه ویژه آن تحت عناوین گوناگون اشاره شده است. 1. هدف خلقت: «إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَی الْأَرْضِ زِینَةً لَها لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ إِنَّا لَجاعِلُونَ ما عَلَیْها صَعِیداً جُرُزاً» (کهف: 8ـ7). این دو آیه دربارة حقیقت زندگى بشر در زمین وارد شده، و آن این است که نفوس انسانى، که در اصل جوهرى است علوى و شریف، هرگز مایل نبوده که به زمین دل ببندد و در آنجا زندگى کند، ولى عنایت خداوند چنین تقدیر کرده که کمال و سعادت جاودانه او از راه اعتقاد و عمل حق تامین گردد. به همین جهت، تقدیر خود را از این راه به کار بسته که او را در موقف اعتقاد و عمل نهاده، به محک تصفیه و تطهیرش برساند و تا مدتى مقدر در زمینش اسکان داده، میان او و آنچه که در زمین هست، علقه و جذبهاى برقرار کند و دلش به سوى مال و اولاد و جاه و مقام شیفته گردد» (طباطبائی، 1374، ج 13، ص 333). 2. فضل خدا: «فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ و چون نماز گزارده شد در [روى] زمین پراکنده گردید و فضل خدا را جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید باشد که شما رستگار گردید (جمعه: 10). 3. مایه قوام و هستی شخص و جامعه: «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاماً وَ ارْزُقُوهُمْ فِیها وَ اکْسُوهُمْ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً»؛ و اموال خود را که خداوند آن را وسیله قوام [زندگى] شما قرار داده به سفیهان مدهید و[لى] از [عواید] آن به ایشان بخورانید و آنان را پوشاک دهید و با آنان سخنى پسندیده بگویید (نساء: 5). 4. وسیله کسب عزت و شخصیت: امام رضا(ع) به مصادف می‌فرمایند: «صبحگاهان به سوی کسب عزت خود، و مقصودم رفتن به بازار برخیز» (حرعاملی، 1367، ج 12، ص 4، حدیث 10). 5. جهاد در راه خدا: پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «تلاشگر در راه روزی حلال مانند مجاهد در راه خداست» (نوری، 1382، ج 2، ص 415). 6. عبادت: پیامبراکرم(ص) می‌فرمایند: «بهترین کردارها، کسب حلال است» (متقی هندی، 1372، ج 4، ص 8). 7. وسیلة آمرزش گناهان: رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «هر کس شب را با خستگی از تلاش برای به دست آوردن روزی حلال به‌سر آورد با آمرزش از گناهان خود شب را به پایان رسانیده است» (حر عاملی، 1367، ج 12، ص 13). 8. مایة سعادت اخروی: امام صادق(ع) می‌فرمایند: «بهترین یار بر دستیابی به خوشبختی آخرت، کوشش در دنیاست» (همان، ص 17). در نظام اقتصادی اسلام، بر حلال بودن کسب و کار بسیار تأکید شده است. در آیات و روایات متعددی، به شکل‌های گوناگون به پیروان دین اسلام دستور داده شده است که روزی خود را تنها از راه حلال به دست آورند: «یا أَیّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی اْلأَرْضِ حَلالاً طَیِّبًا وَ لا تَتّبِعُوا خُطُواتِ الشّیْطانِ إِنّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ» (بقره: 168)؛ «وَ کُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّبًا وَ اتّقُوا اللّهَ الّذی أَنْتُمْ بِهِ مُؤْمِنُونَ» (مائده: 88). رسول خدا(ص) می‌فرماید: «سعی و تلاش در جهت به‌دست آوردن درآمد حلال، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است» (مجلسی، 1404ق، ص 103، ج 9). خداوند در حدیث قدسی به پیامبر(ص) سفارش فرموده است: «ای احمد! به‌راستی که عبادت ده جزء است و نه جزء آن در کسب روزی حلال قرار داده شده است (همان، ج 74، ص 27). در مقابل، تأکید اسلام بر کسب روزی حلال، از کسب حرام نهی شده است. «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَأْکُلُواْ الرِّبَواْ أَضْعَفًا مُّضَاعَفَةً وَ اتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (آل‌عمران: 130). اسلام، ضمن تأکید بر کسب حلال، و بر حذر داشتن پیروانش از کارهای حرام، به آثار و عواقب کسب حلال و حرام اشاره می‌کند. برخی از آنها عبارت است از: الف. آثار کسب و کار حلال از دیدگاه اسلام 1. گشوده شدن تمام درهای بهشت: رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «هر که از دسترنج حلال خود بخورد، درهای بهشت به رویش گشوده شود و از هر در که خواهد وارد شود» (مجلسی، 1404ق، ج 100، ص 2016). 2. گرامی بودن نزد خداوند: امام صادق(ع) می‌فرماید: «بنده، آن زمان نزد خدا گرامی‌تر است که درصدد کسب درهمی حلال برآید و نتواند به آن دست یابد» (محمدی ری شهری، 1377، ج 5، ص 2059). 3. نورانیت قلب: «هر که چهل روز بر خوردن لقمه حلال مداومت داشته باشد، خداوند متعال قلب او را نورانی می‌گرداند» (حلی، 1407ق، ص 153). 4. غفران و آمرزش الهی: «کسی که با خستگی به‌سبب تلاش روزانه برای کسب حلال، شب را به صبح برساند، آمرزیده می‌شود» (حرعاملی، 1367، ج 17، ص 24). 5. استجابت دعا: امام صادق(ع) فرمود: «کسی که دوست دارد با استجابت دعایش شادمان گردد، باید کسب و درآمد خود را طیب و حلال کند» (مجلسی، 1404ق، ج 90، ص 373). 6. طلب آمرزش فرشتگان: امام صادق(ع) می‌فرمایند: «وقتی بندهای مشغول خوردن مالی می‌شود که از راه حلال به‌دست آورده است، فرشته‌ای هم مشغول طلب بخشش برای او می‌شود تا زمانی که او دست از خوردن بکشد» (راوندی، 1380، ص 25). ب. آثار کسب و کار حرام از دیدگاه اسلام 1. لعن فرشتگان: رسول خدا(ص) فرمودند: «هرگاه لقمه‌ای حرام در شکم بندهای از بندگان خدا قرار گیرد، تمام فرشتگان زمین و آسمان او را لعنت می‌کنند» (مجلسی، 1404ق، ج 103، ص 16). 2. عدم ورود به بهشت: رسول خدا(ص) فرمودند: «همانا خداوند ورود بدنی را که از حرام تغذیه کرده به بهشت ممنوع کرده است» (ابی‌فراس، 1388، ج 1، ص 16). 3. عدم قبولی عبادات: «هر کس مالی حرام کسب کند، خدا نه صدقه او را می‌پذیرد و نه بنده آزاد کردن و نه حج گزاردن و نه عمره انجام دادن او را و به اندازه پاداش این اعمال برای او گناهانی سنگین می‌نویسد. آنچه از وی پس از مرگش بر جای بماند، توشه راه جهنم او خواهد بود. هر شخصی که بر حرام دست یابد و از ترس خدا آن را رها کند، خداوند او را مورد دوستی و رحمت قرار می‌دهد و می‌فرماید که او را به بهشت ببرند» (مجلسی، 1404ق، ج 90، ص 373). 4. عدم رشد و برکت مال: امام صادق(ع) می‌فرمایند: «مال حرام رشد نمی‌کند و زیاد نمی‌شود و اگر هم رشد کند، برکت نخواهد داشت» (کلینی، 1401ق، ج 5، ص 125). 5. اثرگذاری در نسل: پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «مال حرام در فرزندان آشکار می‌شود و روی آنها اثر می‌گذارد» (همان، ص 124). 6. مبتلا شدن به فقر: پیامبر(ص) فرمود: «کسانی که نان حلال را رها می‌کنند و به دنبال حرام می‌گردند، به خیال اینکه از راه حرام درآمد پیدا کنند، خدا به فقر مبتلایشان می‌کند» (کلینی، 1401ق، ج 5، ص 127). 7. عدم استجابت دعا: امام صادق(ع) فرمود: «خداوند متعال دعایی را که از قلبی سخت و بی‌رحم برخاسته باشد، اجابت نمی‌کند» (همان، ج 2، ص 474). ب. در دین یهود کار در دین یهود از منزلت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی‌که «حتی از منزلت شایستگی و حق اجدادی نیز والاتر است؛ زیرا می‌خوانیم که یعقوب به لابان چنین گفت: «و اگر خدای پدرم، خدای ابراهیم و هیبت اسحق با من نبودی، اکنون نیز مرا تهیدست روانه می‌نمودی» (سفر تکوین، 2: 42). ازاین‌رو، قدر و منزلت اجداد یعقوب، تنها برای حفظ و حراست اموال و ثروت او سودمند بود. اما «خداوند مصیبت مرا و مشقت دست‌های مرا دید و دوش ترا توبیخ نمود» (همان). نشان می‌دهد که خداوند به‌خاطر و به حق قدر و منزلت کار و رنج دستان یعقوب بود که لابان را از آزار و آسیب رسانیدن به وی برحذر داشت» (کهن، 1382، ص 212). «کار» بخش مهمی از طرح و برنامه الهی برای سعادت بشر است. ارزش «کار» تا جایی است که در سفر تکوین آمده است: «حتی آدم ابوالبشر غذایی را نچشید تا آنکه اول کار کرد، چنان‌که گفته شده است: «خداوند آدم را بگرفت و او را در باغ عدن گذاشت تا در آن کار کند و از آن محافظت نماید» (سفر تکوین، 2: 15). زندگی زاهدانه و کناره‌گیری از کارهای دنیا در دین یهود مذموم شمرده شده است. تحصیل تورات، به‌عنوان عالی‌ترین و محترم‌ترین مشاغل عنوان شده است. ولی دانشمندان یهودی بر این نکته تأکید کرده‌اند که اگر همة مردم تمام وقت خود را فقط صرف تحصیل تورات کنند، حیات اجتماعی بشر به خطر می‌افتد. ازاین‌رو گفته‌اند: تحصیل تورات زمانی خوب و باارزش است که با ادب و تربیت و کسب و کار همراه باشد؛ زیرا زحمتی که انسان در راه آن متحمل می‌شود، موجب می‌گردد که ارتکاب گناه را فراموش کند. اگر تحصیل تورات با ادب و تربیت و کسب و کار توأم نباشد، سرانجام به جایی نمی‌رسد و باطل می‌گردد و موجب آن می‌شود که شخص مرتکب گناه گردد (کهن، 1382، ص 210). جایگاه کار و کوشش تا جایی است که به‌وسیله آن انسان سرور جانداران عالم می‌گردد. در سفر تکوین آمده است: هنگامی که ذات قدوس متبارک به آدم ابوالبشر فرمود: «زمین برای تو خار و خس خواهد رویانید» (سفر تکوین23، 3: 18)، دیدگان آدم پر از اشک شد. او به حضور خداوند عرض کرد: «ای پروردگار عالم، آیا باید من و دراز گوشم از یک آخور بخوریم؟ لکن وقتی خداوند فرمود: «تو با عرق پیشانیت نان خواهی خورد» (همان، آیه 19)، خاطر آدم آسوده شد» (پساحیم، 118الف). در دین یهود تصریح شده است که انسان، تنها هدفش از کار نباید رفع نیازمندی‌های شخصی خودش باشد، بلکه او باید اطرافیان، به‌ویژه خانواده خویش را نیز در نظر گیرد. این موضوع، در حکایتی که نقل شده است، کاملاً مشهود است: هادریان امپراتور روم از کوچه باغ‌های نزدیک شهر طبریا می‌گذشت و مرد کهن‌سالی را دید که زمین را حفر می‌کند تا درختانی در آن غرس نماید.هادریان بدو گفت: ای پیرمرد اگر در جوانی کار کرده بودی، اکنون دیگر نیازی نداشتی بدین‌گونه زحمت بکشی. پیرمرد گفت: من هم در اوایل عمر کار کرده‌ام و هم در آخر آن بیکار نمی‌نشینم. آنچه که خداوند آسمان‌ها را پسند آید، آن را با من خواهد کرد. هادریان از وی پرسید: چند سال دارد و او گفت: یک‌صد سال. هادریان با شگفتی بانگ بر آورد و گفت: تو صد سال داری و باز زحمت می‌کشی و زمین را می‌کنی تا در آن نهال بنشانی؟ شاید امیدواری که از میوه آن بخوری؟ پیرمرد پاسخ داد: اگر شایسته باشم، خواهم خورد و اگر هم لایق نباشم، غمی نیست؛ زیرا همان‌گونه که پدر و اجدادم برای من زحمت کشیدند، من نیز برای فرزندان و اخلافم زحمت می‌کشم» (کهن، 1382، ص 212). در نظر داشتن رضای خداوند در انجام کارها، از جمله مواردی است که دین یهود بدان سفارش کرده است: تمام اشخاصی که در راه خدمت به جامعه زحمت می‌کشند، باید محض رضای خداوند کار کنند؛ چون فقط در این صورت است که شایستگی و حق اجدادی‌شان بدیشان کمک خواهد کرد و نیکوکاری آنها برای همیشه پایدار خواهد ماند (همان، ص 212). در دین یهود تمثیل کار، تلاش و خدمت مکررا برای تأکید بر روابط میان خدا و انسان به‌کار رفته است. در این استعارات از انسان به‌عنوان بنده علاقه‌مند و مشتاق در خدمت ارباب سخن به میان آمده است (ورنرمنسکی و...، 1389، ص 284-285) بدان در نزد که زحمت می‌کشی و چه کسی کار فرمای توست که مزد تلاش تورا می‌پردازد (سفر پیدایش، 2: 2). در دین یهود بر کار و کوشش برای تأمین معاش و بی‌نیازی از دیگران بسیار تأکید شده است. توصیه شد که شخص باید «از تکیه کردن بر دیگران احتراز جوید. در عین حال‌که، احسان کردن به نیازمندان را بسیار ستوده‌اند، در مقابل، این را که انسان به امید دریافت کمک و صدقه از دیگران بنشیند بی‌اندازه منفور دانسته شده است. چنین تأکید شده است: «شنبه خود را همچون روزهای دیگر هفته ساز (در مورد تهیه و خوردن غذا) و خویشتن را محتاج احسان و اعانة مردم نکن» (کهن، 1382، ص 203ـ204). تکدی‌گری در دین یهود نیز به‌شدت مذموم شده است تا جایی‌که گفته‌اند «انسان از یک پیمانه غذا، که از آن اوست، بیشتر لذت می‌برد تا از نه پیمانه که از آن دیگران باشد» (همان). همچنین در سفر تکوین آمده است: «و اینک برگ زیتون تازه در منقار وی (کبوتر) است. (سفر تکوین، 8: 11)، «کبوتر به حضور ذات قدوس متبارک چنین عرض کرد: ای پروردگار عالم، بهتر آن است که غذای من مانند زیتون تلخ باشد، لکن از دست تو برسد، تا آنکه همچون عسل شیرین باشد و از دست انسان ترکیب یافته از گوشت و خون واصل گردد» (کهن، 1382، ص 204). جایگاه و شأن عالی کار و زحمت در سراسر ادبیات تلمود ستوده شده است و از کار در دین یهود تحت عناوین مختلفی تعبیر شده است. از جمله: 1. عبادت: «خداوند می‌فرماید: و اگر شما به خاطر اشتغال به امور جماعت و خدمت به هم‌نوعان از تحصیل تورات و انجام بعضی از فرایض باز ماندید، من به حساب شما پاداش شایسته‌ای می‌گذارم. چنان‌که گویی تورات را تحصیل کرده و فرامین آن را انجام داده‌اید» (آووت، 2: 2). 2. بازدارنده از گناه و فسق و فجور: «تحصیل تورات زمانی خوب و با ارزش است که با ادب، تربیت، کسب و کار همراه باشد؛ زیرا زحمتی که انسان در راه آن متحمل می‌شود، موجب می‌گردد که ارتکاب گناه را فراموش کند» (میشنا آووت، 2: 2). «بیکاری انسان را به فسق و فجور می‌کشاند و نیز باعث اختلال عقل او می‌شود» (میشنا کتوبوت، 5: 5). 3. همسنگ انجام تمام فرامین تورات: «اگر انسان دو بند از قوانین دینی را در صبح و دو بند دیگر را در شام فراگیرد، و سراسر روز به کار و پیشه خود مشغول باشد، گویی تمام فرامین تورات را به نحو کامل انجام داده است» (کهن، 1382، ص 210). 4. وسیلة کسب عزت و افتخار: «عالی است مقام کار که به کارگران عزت و افتخار می‌بخشد.» (همان، ص 211). 5. هدف خلقت: «خداوند آدم را بگرفت و او را در باغ عدن گذاشت تا که در آن کار کند و آن را محافظت نماید» (سفر تکوین، 2: 15). 6. شالودة اصلی هستی انسان: «پس حیات را برگزین» (سفر تثنیه، 30: 1). بدین‌گونه تعبیر کرده‌اند: «تو برای خود پیشه و هنری انتخاب کن» (کهن، 1382، ص 211). 7. راه نیل به سعادت و خوشبختی: «اگر از دسترنج خود اعاشه کنی، خوشا به حال تو و سعادت یار تو خواهد بود» (مزامیر داود، 128، ص 2). منابع ابن ابی الحدید (بی‌تا)، شرح نهج البلاغه، قم، اسماعیلیان. ابی فراس، ورام‌بن (1388)، مجموعه ورام، تهران، دارالکتب اسلامیه. حر عاملی محمدبن حسن (1367)، وسائل الشیعة، چ ششم ، تهران، بی‌نا. حلی، ابن فهد (1407)، عدة الداعی، قم، دارالکتاب الإسلامى. خوشنویس، جعفر (بی‌تا)، خطوط کلی اقتصاد در قرآن و روایات، ترجمة مهدی انصاری، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علی(ع). راغب اصفهانی، حسین‌بن احمد (1998م)، مفردات الفاظ قرآن، دمشق، دارالعلم. راوندی، قطب‌الدین (1380)، الدعوات، ترجمة حسین قهستانی، قم، راوندی. صدر امام موسی (1368)، اقتصاد در مکتب اسلام، چ دهم، تهران، مشعل دانشجو. صهبا، سیدعبدالرشید (1361)، اقتصاد اسلام در مقایسه با سرمایه‌داری و مارکسیستی، اصفهان، میثم. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان، ترجمة سیدمحمدباقر موسوی‌همدانی، قم، دفتر جامعه مدرسین. عسکری، ابو هلال ( 1412ق)، الفروغ اللغات، قم، مؤسسه نشر اسلامی. العسل، ابراهیم (1378)، توسعه در اسلام، ترجمة عباس عرب، مشهد، آستان قدس رضوی. کلینی، محمدبن یعقوب (1401ق)، فروع کافی، بیروت، دارالصعب دارالتعاریف. کهن آبراهام (1382)، گنجینه ای از تلمود، ترجمة امیرفریدون گرگانی، تهران، اساطیر. متقی هندی، حسام‌الدین (1372)، کنزل العمال فی سنن الأقوال والأفعال، بیروت، مؤسسة الرسالة. مجلسی، محمدباقر (1404ق)، بحار الانوار، تهران، اسلامیه. محمدی‌ری شهری، محمد ( 1377)، میزان الحکمة، ج5، قم: انتشارات دارالحدیث میک، رونالد (1385)، پژوهشی در نظریه ارزش کار، ترجمة م سوداگر، تهران، پازند. نوری، میرزا حسین (1382)، مستدرک الوسائل، تهران، المکتبه الإسلامیه. ورنر منسکی، و دیگران (1389)، اخلاق در شش دین جهان، ترجمة محمدحسین وقار، تهران، اطلاعات. ولایی، عیسی (1378)، کار در منابع اسلامی، تهران، مؤسسه کار وتأمین اجتماعی هولم، جیم و جان بوکر (1384)، زن در ادیان بزرگ جهان، ترجمة علی غفاری، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی. منبع: فصلنامه معرفت ادیان – شماره 11 ادامه دارد/
93/06/25 - 01:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها