واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۲ مرداد ۱۳۹۳ (۹:۳۰ق.ظ)
ايران: هنر ديپلماسي
به گزارش خبرگزاري موج، روزنامه ايران چنين نوشت:
از زمان انعقاد عهدنامه «وستفالي» در سال 1618 ميلادي تاکنون نزديک به 400 سال ميگذرد. عهدنامهاي که راهنماي کشورها در روابط بينالملل شد و تساوي کشورها در روابط بينالملل و روابط خارجي را رسماً مورد تأييد و تأکيد قرار داد. از آن زمان روابط بينالملل دچار تغييرات فراواني شده است. هيچگاه تا اين حد حاکميت ملي کشورها، استقلال آنها و برابري شان در روابط بينالملل، مورد تهديد و خدشه واقع نشده است. با افزايش رفت و آمد توريسم و جهانگرد و ارتباطات فرهنگي، بخشي از حاکميت ملي کشورها دچار چالش شد. «افزايش تجارت»، «روابط اقتصادي» و به دنبال آن «روابط اقتصاد آزاد»، بخش ديگري از حاکميت ملي کشورها را تهديد کرد. با ايجاد سفارتخانهها و هيأتهاي ديپلماتيک در نقاط مختلف دنيا، بخش ديگري از حاکميت ملي زير سؤال رفت.
در روزگار ما با ايجاد فضاي مجازي، افزايش ارتباطات چه به لحاظ کيفي و کمي و چه از لحاظ سرعت و تنوع، جهان کنوني حتي از يک دهکده کوچک هم کوچکتر شده است. نتيجه آنکه حاکميت ملي، مانند گذشته به طور مطلق اعلام نميشود و اعلام حاکميت ملي عملاً «نسبي» شده است. از ديگر سو، «منافع ملي کشورها» همواره ثابت مانده است. اين جمله يک سياستمدار غربي را شنيدهايم که ميگويد «دوست ابدي ما منافع ملي ماست و هيچ کشوري دوست يا دشمن ابدي نيست». اگر با قدري اغماض اين تعريف را بپذيريم، روشن است که منافع ملي در کشورهاي مختلف، بروز و ظهور و نماد مختلفي دارد. لذا هنر «دولت خردمند» آن است که ميان منافع ملي و حاکميت ملي که بشدت خدشه دار شده است، پلي براي تأمين منافع ملي بزند.
آنچه براي هر کشوري و از جمله ايران مهم است، «تأمين منافع ملي» و «استفاده از ظرفيتهاي مختلف براي رسيدن به منافع حداکثري و حفظ آن» است. روشن است که نيروهاي نظامي، توان دفاعي خود را به گونهاي افزايش ميدهند که اجازه جسارت و دستاندازي به دول بيگانه را ندهند. نيروهاي اطلاعاتي و امنيتي نيز با استفاده از حداکثر امکانات خود، توطئههاي بيگانگان را خنثي و طراحي آنها را نقش بر آب ميکنند. سازمانها و بنگاههاي اقتصادي نيز به همين ترتيب.
قاعدتاً دستگاه ديپلماسي نيز در چارچوب مأموريت و وظايف خود عمل ميکند. مهمترين پشتوانه دستگاه ديپلماسي هر کشور، «خودباوري»، «توان نظامي بالا»، «ظرفيت اقتصادي فراوان»، «فرهنگ غني پويا» و «حضور مردم» است. پس از آن ابزارهاي ديپلماتيک و سياسي با نيروهاي توانمند به کار گرفته ميشود. «هنر ديپلماسي»، شناسايي موقعيتها و استفاده از ظرفيتها و انتخاب بهترين راه براي تأمين منافع ملي است. قسمتي از اين راه ميتواند «توسعه رابطه با کشورها» يا حتي در صورت ضرورت «قطع رابطه»، «افزايش و گسترش کنش و واکنش ديپلماتيک»، «گفتوگو و مذاکره» و چنانچه لازم باشد «قطع گفتوگو و مذاکره» باشد.
تمام اين اقدامات در چارچوب رسيدن به هدف مشخص که تأمين منافع ملي است، صورت ميگيرد. در يک مقطع زماني، ممکن است «مذاکره» منافع ملي را تأمين کند و در مقطعي ممکن است «قطع مذاکره». مذاکره في نفسه موضوع «بالاصاله»اي نيست بلکه وسيلهاي است براي رسيدن به هدف. در شرايط فعلي، اجماع مسئولان ارشد نظام مبني بر استفاده از اين راه براي تأمين اهداف ملي کشور است. وقتي صحبت از «نرمش قهرمانانه» ميشود و از دستگاه ديپلماسي در مسيري که انتخاب کرده است، حمايت دلگرمکنندهاي ميشود؛ روشن است که با توجه به تمامي مسائل و جوانب در شرايط فعلي، «مذاکره و گفتوگو» در خدمت منافع ملي کشور است.
مذاکراتي که تاکنون فضاي مناسب بينالمللياي را براي کشور به ارمغان آورده و موضوع «ايران هراسي» را به مثابه يک دروغ غير قابل باور درآورده است. در سالهاي گذشته، هنر «رژيم صهيونيستي بيهنر» اين بوده است که از ايران تصويري به عنوان کشوري که تهديدکننده صلح و ثبات و امنيت منطقه است ارائه دهد و با مظلومنمايي ترحم افکار عمومي جهان را جلب کند. از ياد نبريم که سال گذشته در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل، نخستوزير رسواي اين رژيم، منفورترين، عصبانيترين و منزويترين سياستمدار در سازمان ملل بود. اين موفقيت حاصل نشد مگر با ارائه گفتمان جديدي در عرصه و روابط بينالملل. صرفنظر از آنکه در ابعاد سياسي و اقتصادي، جمهوري اسلامي ايران در کانون توجه محافل بينالمللي قرار گرفته است؛ اعتماد به نفس داخلي نيز افزايش يافته و تحريم خارجي تا حد زيادي تضعيف شده است. در اين باب، ميتوان مثالهاي فراواني زد که ذکر چند نکته کافي بود. بر اين اساس «مذاکره» زماني صورت ميگيرد که در خدمت اهداف نظام و تأمين منافع ملي کشور باشد و در روزگاري که حاکميت ملي کشورها از هر سو مورد تهديد و هجمه است، «هنر دولت خردمند» آن است که با ابزار مناسب و با کمترين هزينه به دفع شر اقدام و هزينه طرف مقابل را افزايش دهد.
نويسنده: حميدرضا آصفي
سخنگوي اسبق وزارت امور خارجه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]