واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تقواي اجتماعي يعني يكايك ما نسبت به هم مسئوليم
در ذهن اكثريت افراد واژه تقوا با مفهوم و كاركردي فردي تعريف ميشود، در حالي كه تجلي واقعي تقوا در فضاي اجتماعي بروز و ظهور پيدا ميكند.
مواردي هم چون امر به معروف و نهي از منكر، مراعات حقالناس، پرهيز از گناه و. . . . مصداقهاي روشن تقوا هستند كه اثرات مثبت و مفيد خود را بر زندگي اجتماعي بر جاي ميگذارند. با اين رويكرد حجتالاسلام والمسلمين حميد قربانپور مدرس حوزه و دانشگاه و برگزاركننده كارگاههاي آموزشي مهارتهاي زندگي با معيارهاي ديني، اقدام به برپايي كلاسهايي كارگاهي با عنوان «تقواي اجتماعي» براي عموم شهروندان علاقهمند نموده است. به گفته وي تقواي اجتماعي به ما گوشزد ميكند كه همهمان نسبت به هم مسئوليم و نميتوانيم نسبت به سلامت اخلاقي زندگي اجتماعيمان بيتفاوت باشيم. حجتالاسلام حميد قربانپور علاوه بر فعاليت و پژوهش در حوزه و دانشگاه، مسئوليتهايي فرهنگي و آموزشي در سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران هم چون مدير باشگاه طلاب جوان فرهنگسراي رازي، مديريت خانه فرهنگ حرا و مديريت نظارت و عقيدتي سازمان فرهنگي هنري را در كارنامه خود داشته و هم اكنون ضمن مديريت مراكز فرهنگي هنري منطقه 22، كارگاههاي آموزشي «تقواي اجتماعي» را با حضور علاقهمندان برگزار ميكند. آنچه ميخوانيد ماحصل گفتوگوي ما با وي درباره مفهوم «تقواي اجتماعي» و كاركردهاي آن در تحقق زندگي ايراني – اسلامي است. تقوا لباس ماست تقوا از ريشه «وقي» به معني خويشتنداري و پرهيزمند بودن است. به فرموده استاد علامه مطهري «تقوا مانند لباس است. ما سعي ميكنيم لباس را خوب، تميز و پاكيزه نگه ميداريم تا لباس نيز ما را نگه دارد. در واقع يك امر دوطرفه است. در صورت داشتن تقوا ميتوانيم به انديشه پاك، چراغ عقل، راه رشد و تعالي، دستيابي به انسان كامل، شكوفايي فطرت اوليه تا دستيابي به تشخيص حق و باطل يا همان در زندگي فردي و اجتماعي پيش برويم. فرقان نام ديگر در قرآن است و در سايه تقوا كه همان رعايت كامل آموزههاي قرآن در زندگي است ميتوانيم نام مقدس «فرقان» را در زندگي خود متجلي كنيم. ارتباط درست با خود، خدا و ديگران لازمه تقوا، شكلگيري يك ارتباط درست ميان انسان با خدا، با خودش و با ديگران است و به تعبير معروف «چون به خود آيي به خدا ميرسي» تا زماني كه به خودشناسي، خودنگهداري و خويشتنشناسي نرسيم، به خدا نيز نخواهيم رسيد و ارتباطمان با افراد جامعه نيز بر مبناي درستي شكل نخواهد گرفت. بدون شك ارتباط ما با يكايك افرادي كه با آنها تعامل و ارتباط داريم نيز تنها در سايه تقواي اجتماعي شكلي درست و بينقص به خود خواهد گرفت. حقالناس يكي از مهمترين آموزههاي زندگي در اسلام است تا جايي كه باريتعالي از حقالله ميگذرد و لي از حقالناس نميگذرد. هر يك از ما نسبت به ديگري حقوق و تكاليفي داريم كه در سايه پيروي از كلام وحي محقق خواهد شد و تقوا اجتماعي در رعايت حقالناس و توجه و اجراي دقيق حقوق و تكاليف افراد جامعه خودش را نشان ميدهد. در واقع كرامت و ارزش انسان در اين مسير حفظ ميشود. كرامتبخشي به انسان باريتعالي در قرآن ميفرمايد: «ان اكرمكم عندالله اتقاكم؛ گراميترين شما نزد خدا باتقواترين شماست» (حجرات: 13 ). تقوا به آدمي كرامت و ارزش ميبخشد، هم نزد خدا و هم نزد بندگان خدا، زيرا تجلي رعايت حقوق انسانهاست، معيار شناخت حد و مرزهاي آدمي است، اساس و بنيان گشايش امور و وسعت رزق در جامعه و موجب عاقبت به خيري و سعادت فرد و اجتماع است. بدون شك شرع و دين براي اجتماع برنامههايي عالي و تصوري روشن از مدينه فاضله دارد كه تقواي فردي و اجتماعي ابزار تحقق آن است. خداوند از مسير تقوا به آدمي چگونه زندگي كردن را آموزش ميدهد؛ «اتقوالله و يعلمكم الله» ( بقره: 282 ) «تقوا پيشه كنيد تا خداوند به شما تعليم دهد». اين آيه بر حكمتي كه مولود تقواست تأكيد ميكند. رمز نجات و بصيرت با اين تفاسير، تقواي اجتماعي رمز نجات و رهايي از مهلكههاست. رمز روشنبيني و بصيرت است. با روشنبيني بصيرت راه درست را از نادرست، حق را از باطل تشخيص ميدهيم. «يا ايهاالذين آمنو ان تتقوالله يجعل لكم فرقانا؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، اگر از خدا پروا داشته باشيد براى شما مايه تمييز «ميان حق و باطل» قرار مىدهد ( انفال: 29 ). وقتي حق از باطل به وسيله تقوا روشن ميشود با تشخيص آن از باطل دوري خواهيم گزيد و اجتماع به صلاح خواهد گراييد. آباداني دنيا و آخرتمان تضمين خواهد شد. ترك محرمات خواهيم كرد، امر به معروف خواهيم شد و ناهي از منكر. آبروداري، اجتناب از ظلم، حقوق و تكاليف افراد جامعه و به ويژه والدين و فرزندان نسبت به هم، پرهيز از مال حرام، حفظ زبان و حقگويي در همه حال، علمآموزي و عمل به علم، محاسبه نفس، شكوفايي صبر و شكيبايي، احسان و شفقت و صدها و هزاران نكته در زندگي اجتماعي و در تعامل با ديگران، همه و همه، موضوع و مخاطب «تقواي اجتماعي» است و تا زماني كه هريك از اين موارد بازشناسي، بازگويي و عملي نشود سبك زندگي ايراني - اسلامي محقق نخواهد شد.
نویسنده : سيمين جم
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 26 فروردين 1393 - 13:51
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]