واضح آرشیو وب فارسی:مهر: تمدن علمي پيشينيان مدفون شده در دل خاك/ دانشگاه 700ساله ربع رشيدي همچنان رو به نابودي
تبريز – خبرگزاري مهر: آثار باقيمانده از بزرگترين و قديمي ترين مجتمع علمي دانشگاهي كشور اين روزها و بعد از بي توجهي هاي زياد مسئولان براي احياي آن، در حال فرسايش است و رفته رفته در خاك دفن مي شود.
به گزارش خبرنگار مهر، مجتمع علمي دانشگاهي ربع رشيدي يكي از بناهاي تاريخي و از ظرفيت هاي بي نظير گردشگري آذربايجان شرقي است كه در محله ي باغميشه تبريز واقع شده و قدمتي 700 ساله دارد كه از ساليان دور مورد توجه مسئولان براي احياء قرار داشت ولي هنوز خبري از تملك كامل زمين هاي آن نيست تا چه رسد به احيا و انجام اكتشافات باستان شناسي در اين مجموعه ي بزرگ تاريخي و فرهنگي.
رشيدالدين فضل الله همداني موسس اين دانشگاه بود كه چهار دانشكده در 4 گوش آن تاسيس كرد و وسعت ربع رشيدي تا جايي پيش رفت كه در آن زمان به شهري كوچك شامل كتابخانه، مدرسه، حمام ، مسجد، بيمارستان ، مدارس، مهمانسرا ، كتابخانه و دانشگاه تبديل شد.
اين روزها ديگر از ربع رشيدي فقط چهار پايه عمارت و پشته هاي خاك و سنگ باقي مانده است و آن دانشگاه و مجتمع علمي كه شايد در دنيا مي شد جزء اولين ها قرار گيرد، به خاطر بي مهري ها هر روز وضعيتش بدتر از ديروز مي شود.
بازيابي و احياي ربع رشيدي به عنوان يكي از بي نظيرترين مظاهر تعامل تمدن ايراني و فرهنگ اسلامي، مي تواند باعث نشر و گسترش علوم و فنون مختلف نظري و كاربردي و در نتيجه باعث پيشرفت علمي كشور شود.
لازم به ذكر است كه در سال 1381 نيز به همت برخي از فعالان فرهنگي دانشگاهي كشور به منظور احيا و حفظ هويت علمي، فرهنگي و تاريخي ربع رشيدي ، اساسنامه مجتمع علمي، فرهنگي و تاريخي ربع رشيدي توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي تصويب شد ولي فعلا نتيجه ي مثبت خاصي نداشته است.
البته هم صحبتي با مردم نيز گواه اين مدعاست كه بيشتر مردم منتظر تصميمات و اقدامات عملي براي نجات و جلوگيري از تخريب و محو شدن اين مركز دانشگاهي هستند تا تصويب و ابلاغ اين چنين اساسنامه هايي بدون بازدهي خاص.
توسعه ي روز افزون كلانشهر تبريز و ساخت و سازهاي پيرامون مجتمع ربع رشيدي بر روند تخريب اندك نشانه هاي باقيمانده از آن شهر قديمي دانشگاهي نيز مي افزايد، تا جايي كه اگر به همين منوال ادامه يابد طولي نخواهد كشيد كه تمامي خرابه هاي باقيمانده از ربع رشيدي نيز از بين خواهد رفت.
وضعيت اسفناك ربع رشيدي نيازمند توجه جدي است
رئيس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز كه در روزهاي گذشته و براي شركت در اختتاميه همايش ملي معماري و شهرسازي اسلامي در تبريز حاضر شده بود، با تاكيد بر وضعيت اسفبار ربع رشيدي گفت: مجموعه دانشگاهي ربع رشيدي به عنوان يكي از نمونه هاي فاخر تاريخي جهان اسلامي است كه متاسفانه امروز به جز يك بناي رها شده به حال خود هيچ اثري از اين شهرك باقي نمانده است.
علي اكبر ولايتي با تاكيد بر اينكه ربع رشيدي نيازمند توجه جدي مسئولان كشوري است، گفت: اقدامات لازم براي انجام پژوهش هاي لازم و انجام حفاري هاي باستاني شناسي اوليه در اين منطقه صورت نگرفته است.
وي با اشاره به سابقه تاريخي اين دانشگاه در جذب دانشجويان سراسر جهان اسلامي يادآور شد: وقفنامه مفصلي كه ازاين مجموعه تاريخي وجود دارد نشانگر عظمت آن است و علاوه بر خود اين مجموعه 400 موقوفه مختلف مربوط به آن در سراسر كشور وجود دارد.
تنها اثرات باقيمانده ربع رشيدي نيز تا چند سال آينده محو خواهد شد
نائب رئيس شوراي اسلامي كلانشهر تبريز نيز با بيان اينكه تنها اثرات باقيمانده ربع رشيدي نيز درصورت عدم احياي مجموعه تا چند سال آينده محو خواهد شد، گفت: برنامه ريزي كلان تمام مسئولان استاني و كشوري به اين مجموعه تاريخي، فرهنگي و دانشگاهي مي تواند گره گشاي مشكلات اين مجموعه باشد.
سعيد محدث با انتقاد از بيتوجهي هاي زياد به ربع رشيدي همچنين افزود: مجموعه تاريخي ربع رشيدي به عنوان يكي از قديميترين مجموعههاي دانشگاهي تاريخ جهان و قدمتي 700 ساله با زيرساختها و عناصر فرهنگي، هنري، معماري، اقتصادي و دانشگاهي هماكنون در دل خاك مدفون است و بايد نسبت به احياء و بازسازي اين مجموعه اقدام جديتري صورت گيرد.
وي با اشاره به اينكه 3 هكتار از اراضي اين مجموعه در زمان وي در شهرداري تملك شده، گفت: شناساندن و معرفي ربعرشيدي با تمام ابعاد آن و جايگاه تاريخي و علمي اين مركز دانشگاهي قرن هفتم هجري وظيفه مسئولان و فعالان حوزههاي فرهنگي و علمي است كه ميتواند علاوه بر شناساندن آن، زمينه را براي جبران قصور و غفلتهاي گذشته فراهم كند.
نايب رييس شوراي اسلامي تبريز همچنين خواستار پيگيري مسئولان در خصوص جذب اعتبارات ملي براي احيا مجموعه ربعرشيدي تبريز شد.
مشكل اصلي ربع رشيدي معارضين داخل مجموعه است
در خصوص آخرين شرايط حفاري و بازسازي مجموعه ربع رشيدي به سراغ رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي مي رويم كه مجري احياي اين طرح در استان است.
تراب محمدي با بيان اينكه كل وسعت مجموعه ربع رشيدي 12 هكتار است، گفت: در داخل مجموعه ي ربع رشيدي معارضيني وجود دارد كه سند رسمي دارند و مشكل اصلي بابت ادامه نيافتن حفاري ها و در برخي موارد حفاري هاي غيرمجاز از آنها ناشي مي شود.
وي با بيان اينكه تا حال 2 فصل كاوش هاي باستان شناسي در اين مجموعه انجام شده، ادامه داد: خواناسازي بخشي از آثار تاريخي دوران هاي گذشته از جمله آتش خانه و حمام باستاني و نيز بهبود وضعيت درب ورودي از جمله اقدامات اخير سازمان بوده است.
محمدي با اشاره به اينكه صفه يا چفته و حمام دوره ايلخاني به تازگي از زير زمين بيرون آورده شده است، ادامه داد: فنس كشي كاملي براي حفاظت بيشتر از مجموعه انجام شده و نيز ماموران سازمان هم مسئوليت دارند تا مراقب حفاري ها در پيرامون مجموعه باشند.
وي مساحت باقيمانده ي مجموعه ي ربع رشيدي براي تملك از معارضين را نزديك به 3 هكتار بيان كرد و افزود: برنامه ي 16 فازي براي احياي مجموعه ربع رشيدي تنظيم شده است كه اميد است با تخصيص اعتبارات و نگاه مسئولان كشوري شاهد نجات اين مجموعه باشيم.
محمدي با تاكيد بر اينكه سازمان متبوعه اش در ربع رشيدي كم كاري نكرده است، ادامه داد: ربع رشيدي نيازمند عزم ملي براي احيا و رفع معارضين است.
وي خوستار اعتبارات بيشتري براي كاوش هاي دقيق تر و بزرگتر شد و افزود: در چند سال گذشته بالاي 3 ميليارد تومان براي تملك و كاوش هاي باستان شناسي و همچنين بالاي 600 ميليون تومان نيز براي خوانا سازي ،مرمت و استحكام آثار به جا مانده از دوران هاي قبل هزينه كرده ايم ولي باز كمبود اعتبار سرعت كار را به شدت پايين آورده است.
------------------------------------------------------------
گزارش از محمدرضا علي اشرفي
كد خبر: 2201941
تاريخ مخابره : ۱۳۹۲/۱۰/۴ - ۰۷:۵۲
چهارشنبه 4 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 129]