واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حاجي! از مهماني خدا چه آوردي؟
![کعبه](http://img.tebyan.net/big/1388/07/13414861502251071331631148173145119170131135.jpg)
در روايت است كه پيامبر خدا (ص) با دو حولة يماني محرم شدند و همان را كفن خود قرار دادند[1] شايد اين عمل رسول خدا رمزي باشد از اينكه زائر خانة خدا بايد براي آخرت خود كاري كند و چيزي بياورد. البته نه فقط لباس آخرت و حولة يماني، كه تهيه كردن آن سهل است، بلكه لباس تقوا و عمل صالح كه ذخيرة حقيقي آخرت است؛ «اِنّ خير الزّاد التقوي» حج و عمره بازارند اما نه بازار دنيا، بلكه بازار آخرت. در اين بازار بايد در انديشة سفر آخرت بود، چنانكه امام باقر(ع) ميفرمايد:«الحج والعمر? سوقان من أسواق الاخر? اللازم لهما من أضياف الله عزوجل إِن أبقاه أبقاه و لا ذنب له و ان أماته أدخله الجنه».[2]«حج و عمره دو بازارند از بازارهاي آخرت، كسي كه ملازم آن دو باشد، در زمرة ميهمانان خداوند است، اگر او را زنده بدارد گناهش بخشد و اگر بميراند به بهشت جاي دهد».بنابراين، آنچه حاجي به عنوان سوغات و هديه براي ديگران ميآورد. سوغات واقعي نيست او براي خود بايد چيزي ارزشمند و ماندگار بياورد و آن آمرزش گناه و تحصيل بهشت است و اين را به ارزاني نميدهند و براي هر كس فراهم نميشود. در اين بازار معنوي بايد چنين كالايي را خريداري كرد و بهاي آن نيت خالص، عمل صالح، قلب سليم و تحول روحي و مال حلال است. اثر چنين تحولي را بايد ديگران در سيماي ظاهري و سيرت و سيرة عملي زائر ببينند.حج نورانيت خاص دارد و اين نورانيت را زائر، بايد حفظ كندزائر در فكر اين نباشد كه پس از اعمال با صورت و لباس آراسته جلو دوربين استقبال كنندگان ظاهر گردد و آنچه كمتر در سيمايش ديده ميشود همان معنويت حج و رنگ و بوي مدينه و گرد عرفات و مشعر و منا باشد! چنين زائري در صحنة زندگي و معاشرت با مردم نيز نشانهاي از حج نخواهد داشت و تنها نامش را سنگين كرده و غرورش را افزون تر! بايد به خدا پناه برد، ان شاء الله كه زائران ما اينگونه نباشند وگرنه از حج تنها سياحتي باقي ميماند و بس كه جاي ديگر نيز ميسر بود.باري، حج نورانيت خاص دارد و اين نورانيت را زائر، بايد حفظ كند. امام صادق(ع) ميفرمايد:«الحاج لا يَزال عليه نور الحج ما لَمْ يُذنب».[3]«حج گزار همواره نورانيت حج را با خود دارد، مادامي كه مرتكب گناه نشود.»آري گناه نور ايمان را تحت الشعاع قرار ميدهد و ظلمات ماديت را بر قلب سايه افكن ميسازد.
![کعبه](http://img.tebyan.net/big/1388/07/228213170158192117172271817577820214814099.jpg)
بازگشت به وطناز جمله آداب حج، مربوط به بازگشت مسافر است. همچنان كه پسنديده است، زائر قبل از عزيمت خود به ديگران اعلام كند و با آنان توديع نمايد، در بازگشت نيز حق زائر است كه ديگران به ديدن او بشتابند. پيامبر اكرم(ص) ميفرمايد:«حق المُسلم علي المسلم اِذا أراد سَفَراً أن يُعلم اخوانه و حق علي اِخوانه اذا قدم أن يأتوه»[4]«حق مسلمان بر گردن مسلمان اين است كه هر گاه قصد سفر دارد، برادرانش را مطلع سازد و بر برادران اوست كه چون از سفر بازگردد به ديدنش بيايند.»بديهي است كه در سفر حج و عمره، اين ديدار ارزش معنوي و پاداش اخروي دارد، تا بدانجا كه در برخي روايات به عنوان واجب از آن ياد شده است. حضرت علي بن الحسين(ع) ميفرمايد:«اي كساني كه موفق به حج نشدهايد، هنگامي كه حاجيان ميآيند، به استقبال آنها بشتابيد و با آنان مصافحه كنيد و قدرشان را بزرگ شماريد كه اين بر شما واجب است، تا در اجر و ثواب شريك آنان باشيد.» (يا مَعشَر مَن لم يحج! استبشروا بالحاج اذا قدموا فصافحوهم و عظموهم فاِنّ ذلك يجب عليكم تشاركوهم في الاجر).[5]و نيز امام باقر(ع) ميفرمايد:«زائر حج و عمره را احترام كنيد كه اين بر شما واجب است.» (وَقِّرُوا الحاج والمعتمر فان ذلك واجب عليكم)[6] همچنين امام صادق(ع) به ديدار و مصافحه و معانقة حجاج بيت الله هنگامي كه از گرد راه ميرسند توصيه فرموده است:«اگر كسي با حج گزاري كه از گرد راه ميرسد، معانقه كند، گويي حجر الاسود را استلام نموده است». (مَن عانق حاجاً بغباره كان كانما استلم الحَجَر).[7]در بازگشت به وطن، صورتي را كه به خانة كعبه تبرك شده و گرد منا و عرفات و بقيع و مدينه را با خود دارد و ديگران ميخواهند بدان تبرك جويند، از سيماي زائر خانة خدا خارج نسازدو نيز امام صادق(ع) از جد بزرگوار خود حضرت سيد الساجدين(ع) نقل فرموده است كه:«بر زائر حج و عمره سبقت گيريد و مصافحه كنيد، پيش از آنكه به گناه آلوده شوند»؛(بادِرُوا بالسلام علي الحاج والمعتمر و مصافحتهم مِن قبل أن تخالطهم الذنوب).[8]از اين روايات استفاده ميشود كه زائر حرمين شريفين از مقام و منزلت والا برخوردار است؛ چرا كه مهمان خداوند بزرگ بوده و يك سفر روحاني پيموده و با بذل مال و رنج تن ره توشهاي معنوي تحصيل كرده است و لذا زيارت او و مصافحه با او و سلام بر او، حقي است بر گردن ديگران.بعلاوه چنانكه ديديم، از نظر ثواب، ديدار زائر خانة خدا با همان گرد و غبار سفر به مثابة زيارت و استلام حجر و مشاركت در ثواب حج و زيارت اوست.زائر بايد خود اين قدر و منزلت را بداند و بشناسد، و آن حالت معنوي را كه به دست آورده، با گناه از دست ندهد و همچنين در بازگشت به وطن، صورتي را كه به خانة كعبه تبرك شده و گرد منا و عرفات و بقيع و مدينه را با خود دارد و ديگران ميخواهند بدان تبرك جويند، از سيماي زائر خانة خدا خارج نسازد. چه، ره آورد واقعي اين سفر چنانكه مكرر گفتهايم، همانا منور شدن به نور ايمان و اتصاف به سيرت صالحين است كه براي حج گزار ميماند و در دنيا و قبر و برزخ و آخرت او را همراهي ميكند.محمدتقي رهبرپي نوشت ها:1. بحارالانوار، ج 21، ص 40.2. من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 143.3. كافي، ج 4، ص 255.4. وسائل، ج 8، ص 337.5. كافي، ج 4، ص 264.6. وسائل، ج 8، ص 337.7. وسائل، ج 8، ص 328.8. وسائل، ج 8، ص 327.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]