واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: قول داده بودم دريا را به او نشان بدهم ، آخر خزر و خليج فارس را از تلويزيون بارها و بارها ديده بود. مي خواست به او ماهيگيري نشان دهم به او گفتم درياچه اروميه ماهي ندارد و در دلم گفتم سال هاست که هيچ ندارد نه گردشگر نه پرنده و نه آرتميا! پياده روي را آغاز کرديم روي نمکزارها، و صدايي که ما را در هر گام همراهي مي کرد، نه صداي برخورد امواج با ساحل، بلکه صداي خشن خش خش نمک ها بود زير پا، از آب خبري نيست! شروع کرديم به شمارش، آب درياچه اروميه از بندر گلمانخانه تا لب ساحل بيشتر از 1650 گام فاصله گرفته است. قبل از آمدن فکر مي کردم با بارش هاي اخير و پي در پي بهاري شايد گردي از چهره مادر سپيد موي آذربايجان زدوده شده ولي نه. تو گويي تقلاي بهار و ابرهاي بهاري و آب رودخانه ها که تا چند هفته ديگر و نرسيده به تابستان خشک مي شوند نتوانستند دوايي براي درياچه جان به سر شده اروميه باشند، نزولات فصلي هم چنگي به دل نمي زند. يکي از دوستان همين ديروز مي گفت که درياچه را از فراز ابرها ديدم کاش نديده بودم. کاش مثل خيلي ها که در بالاي سر درياچه اروميه در خواب بودند و يا هيجان زده از پرواز و حال خود را نمي فهميدند، من هم يا مي خوابيدم و يا . . . . کاش نمي ديدم که درياچه از درون مي خشکد. کاش نمي ديدم که بغض هاي فروخفته درياچه به غده اي بزرگ تبديل شده است. مي گفت خشکي بزرگي از درون درياچه سر بر آورده است. مي گفت 102 جزيره از هم دور افتاده درياچه در حال به هم پيوستن هستند تا با هم سرود خشک شدن و وزش بادهاي شن و نمک را براي ديار سبز آذربايجان بخوانند. اين چندمين بار است که براي دردانه آذربايجان و از غربت و تنهاييش مي نويسم. هر روزنامه و هفته نامه و سايتي را در که در اينترنت ورق مي زني حتما کلامي از درياچه اروميه هست، برخي نگرانند و جهت تذکر مي نويسند و برخي دنبال سوژه و جذب مخاطب، درياچه کيلويي چند! چندي پيش با مديرکل جديد اداره کل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي تلفني تماس گرفتم و از حال درياچه پرسيدم گفت، خيلي از درياچه گفتيم ديگر موضوع تکراري شده، بارش هاي سانتي متري دردي از درياچه دوا نمي کند. چند روزي است باران مي بارد. ديروز مصاحبه او را با صداوسيما ديدم که هيجان زده مي گفت: به دنبال بارشهاي مطلوب در آذربايجان غربي آب درياچه اروميه افزايش چشمگيري داشته است. وي ادامه داد: پس از افزايش 20 درصدي بارندگي ها در استان نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل، درياچه اروميه از نظر رطوبت، ارتفاع و سطح آب در وضعيت مناسبي قرار دارد و در حال حاضر شاهد افزايش بيش از 50 سانتي متري ارتفاع آب درياچه هستيم. وي در ادامه با اشاره به تبديل 100 هزار هکتار از اراضي حاشيه درياچه اروميه به شوره زار گفت : در حال حاضر اين اراضي از نمناکي خوبي برخوردار شده است. مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي خاطرنشان کرد: در حال حاضر آب سطح درياچه اروميه از تراز نرمال اکوزيستي 2 متر پائين تر است.! و ...... چند وقت قبل هم در يکي از سايت ها خواندم که رئيس سازمان محيط زيست کشور گفته بيش از 3 ميليارد مترمکعب آب براي جلوگيري از خشکيدن درياچه اروميه انتقال مي يابد. خبر خوشحال کننده اي بود ولي باز اما داشت. محمدي زاده افزود: هيات دولت مصوب کرده اين مقدار آب از دشتهاي منطقه به درياچه انتقال يابد که مي تواند درياچه را از بحران بي آبي نجات دهد . وي افـزايش بهره وري دريـاچه ، به کارگيري روشهاي نوين آبياري ، بارور سازي ابرها و جلوگيري از آلايندگي هـاي منطقه را از جمله تصميمات دولت بـراي بـرطرف کردن مشکلات اين درياچه اعلام کرد . وي افـزود: کـارگروهي به رياست معاون اول رئيس جمهور ، دبيري رئيس سازمـان حفـاظت محيط زيست و عضويت وزراي جهاد کشاورزي و نيرو بـراي حل معضل کاهش آب دريـاچـه اروميه و جلوگيري از تبعات آن تشکيل شده است . دريـاچه اروميه که در ايران باستان به چي چست مشهور بوده در شمال غربي ايران و ميـان دو استــان آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي واقع و وسعت آن بيش از570 هزار هکتار است بـه طوريکه حوضه آبريز درياچه با حدود 60 هزارکيلومترمربع تقريبا سه درصد مساحت کشورمان را در بر ميگيرد . اين حوضه آبريز بـا داشتن دشت هـايي مـانند دشت سلماس، اروميه، تبريز، آذرشهر، مراغه ، مياندوآب، مهاباد نقده و اشنويه يکي از کانونهاي ارزشمند فعاليت کشاورزي و دامداري در ايران به شمار ميرود . به اعتقاد کارشناسان محيط زيست، بوستان ملي دريـاچه اروميه بـه عنوان بـزرگترين پهنه آبي فـلات ايـران در تلطيف آب و هوا ، تأمين رطوبت لازم براي رشد و نمو گياهان و تعادل آب هاي زيرزميني نقش حياتي دارد . همچنين بوستان ملي درياچه اروميه با پنـج هزار کيلومترمربع وسعـت و 102 جزيره ، زيستگاه جانوران حفاظت شده و گياهان کمياب و ميزبان سالانه صدها هزار پرنده مهاجر نادر و منحصر بـه فـردي است که بـه خاطر اين ويژگي ها ، سازمان جهاني يونسکو آن را بـه عنوان منطقه حفاظت شده اعلام کرده است . افزون بر نقش درياچه اروميه در توسعه کشاورزي و گردشگري منطقه، اين درياچه از يک نوع مـوجود زنده تک سلولي منحصر بـه فردي به نـام آرتميا بهره مند است کـه داراي ارزش اقتصادي فراواني است . با وجود اين همه قابليت هاي منحصر به فرد درياچه اروميه ، کاهش شديد آب و شـوري بيش از حد آب آن که از 14 سال پيش آغاز شده ، علاوه براينکه سطـح بسيار وسيعي از ساحل دريـاچه را به شوره زار تبديل کرده ، تبعات زيست محيطي زيادي هم بوجود آورده است . سطح آب درياچه اروميه در14 سال گذشته حدود 6 و نيم متر کاهش يافته و وضع شوري آب آن هم اکنون به حالت فوق اشباع رسيده ، به طوري که ميزان نمک آن بيش از 340 گرم در هر ليتر آب است . کارشناسان کاهش ورود آب سالانه از پنج ميليارد مترمکعب به 2 و نيم ميليارد مترمکعب،کاهش نزولات جوي و آبهاي روان سطحي و استفاده بي رويه از آب هاي زيرزميني و ساخت ميانگذر در آن را علـت اصلي خشکيدن اين دريـاچه عنوان مي کنند . محمدي زاده رئيس سازمان حفـاظت محيط زيست کشور هـم ، تقـويت حوزه آبـريـز درياچه اروميه، جلوگيري و کنترل بهره بـرداري هـاي غيرمجاز از آب در اراضي بـالادست، تبـديل اراضي ديم به آبي و افزايش بازده آبياري را ازجمله راهکارهاي رفع بحران درياچه اروميه مي داند. از سوي ديگر عده اي از کارشناسان ، بـارور کردن ابرها در منطقه از ديگر راهکار تاثيرگذار در احياي درياچه اروميه عنوان مي کنند . در جلسه استانـي هيـأت دولت در اروميـه در19 فروردين 89 به رياست رييس جمهور ، براي مـراقبت از دريـاچـه اروميه قرارشد کميته تخصصي با حضور شماري از وزرا و معـاونـان رئيس جمهور و استانداران آذربايجان غربي و استانهـاي همجوار به رياست معاون اول رئيس جمهور تشکيل شود تا راهکارهاي احياي آن تنظيم و با حساسيت ويژه اي پيگيري شود . همچنين درسال 1387 در سفر دور دوم هيأت دولت به آذربايجان غربي با اينکه عزم عمومي براي حفـظ اين درياچه منحصربفرد و آبزيان موجود درآن بوجودآمده بود حتي توافقنامه اي ميان چند وزارتخانه و استانداري به منظور يافتن راه کار امضا شد . به هرحال ، احياي درياچه اروميه به عنوان دومين درياچه شور جهان که از جاذبه هاي طبيعي منحصر به فرد جهاني برخوردار است يک طرح فراملي است که نيازمند توجه جدي مسئولان و ضروري است گـام هـاي اساسي و عملي براي اجراي برنامه هايي که تاکنون براي احيا و رفع بحران آن وضع شده بـرداشته شود کـه تحقـق آنها چشم انـداز روشنـي را در خصوص توسعه همه جانبه منطقه به وجود خواهدآورد . گزارش از: سيده سميه سجادي 7129/1139
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 357]