نكات ايمني در خانه تكاني

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: نكات ايمني در خانه تكاني

هر سال با فرا رسيدن اسفندماه، مردم كشورمان با خانه‌تكاني به پيشواز بهار مي‌روند و محل كار و زندگي خود را تميز و پاكيزه مي‌كنند، اين درحالي است كه براي انجام اين تميزكاري‌ها، بالا رفتن از نردبان، بلند كردن اجسام سنگين و استفاده از مواد شوينده شيميايي، اجتناب‌ناپذير است.

بررسي‌هاي انجام شده در اورژانس بيمارستان‌ها نشان مي‌دهد كه هر سال در اسفندماه شمار قابل‌توجهي از مراجعه‌كنندگان به اين مراكز را افرادي تشكيل مي‌دهند كه هنگام كار در خانه، دچار حادثه مي‌شوند و متاسفانه برخي از آنان بر اثر حوادث يادشده، جان مي‌سپارند. ضمن آن كه سقوط از بلندي و مسموميت با مواد شيميايي، دو حادثه اصلي است كه به مرگ منجر مي‌شود.

مطابق آمار سال گذشته در مورد حوادث ناشي از خانه‌تكاني‌هاي سال نو، يك درصد از خانم‌هاي بالاي 18 سال در تهران، در حين اين كار به نوعي دچار مشكل شده‌اند كه بريدگي، شكستگي، سوختگي‌ها و تحريكات دستگاه تنفسي و ريه، بيشترين درصد اين مصدوميت‌ها را تشكيل داده‌اند و از آنجا كه خانه‌تكاني در سال يكبار رخ مي‌دهد در اغلب اوقات آمادگي‌هاي لازم از لحاظ مهارت و تجهيزات موردنياز براي اين كار، وجود ندارد. حال آن كه در ديگر كشورها، دستورالعمل‌هايي وجود دارد كه افراد مطابق آن، اصولي را رعايت مي‌كنند تا از آسيب دور باشند كه متاسفانه اين دستورالعمل‌ها در كشور ما موجود نيست.

كارشناسان معتقدند براي ايجاد ايمني در خانه‌تكاني‌ها، بايد به آگاهي‌هاي لازم دست يافت، چرا كه خانه‌تكاني در ذات خود خطرناك است و اگر اين آگاهي‌ها تبديل به نگرش شود، مردم براي حفظ سلامت خود به سمت ايمني بيشتر پيش مي‌روند.

واقعيت اين است كه خانه‌تكاني در يك مقطع زماني خاص با اين حجم و گستردگي، در هيچ يك از كشورهاي توسعه‌يافته وجود ندارد تا الگوي خاصي هم براي آن، تدوين شده باشد.

خانه تكاني و مسموميت

دكتر شاهين شادنيا ـ متخصص سم‌شناسي در مورد خانه‌تكاني و مسموميت‌هاي احتمالي ناشي از آن مي‌گويد: در آستانه نوروز، حجم مراجعات به بخش‌هاي اورژانس به دليل مصدوميت‌هاي در حين خانه‌تكاني، افزايش مي‌يابد كه تعداد قابل ملاحظه‌اي از آن‌ها مربوط به مسموميت‌هاي ناشي از استفاده ناآگاهانه از مواد شوينده است.

وي مي‌افزايد: مواد شوينده و سفيدكننده به دليل خاصيت اسيدي و قليايي، مي‌توانند موجب ايجاد مسموميت‌ها يا سوختگي‌هاي شيميايي به سه شكل در افراد شوند كه عبارتند از: تماس‌هاي پوستي، تماس‌هاي استنشاقي و مسموميت‌هاي تصادفي.

در مورد تماس‌هاي پوستي، افراد بايد از نوع و كيفيت موادي كه به كار مي‌برند، مطلع باشند و نكات ايمني را در مورد محافظت از پوست خود به شكل مطلوب رعايت كنند. مثلاً در مورد محلول‌هاي شوينده و سفيدكننده، استفاده از دستكش و عينك مخصوص، حائز اهميت است.

دستكش بايد از جنسي انتخاب شود كه ماده شوينده به درون آن، نفوذ نكند.

در مورد تماس‌هاي استنشاقي هم مهم‌ترين نكته‌، عدم استنشاق گاز كلر متصاعد شده از مواد شوينده است و در صورتي كه افراد نسبت به تركيب مواد شوينده و سفيد‌كننده‌ اقدام مي‌كنند، بايد اين عمل را در فضاي باز انجام دهند، در استفاده از اين محلول‌ها در محيط‌هاي بسته مانند حمام و توالت نيز بايد هوا در آن‌ها جريان داشته باشد و نيز سيستم تهويه بايد فعال و درهاي ورودي ساختمان باز باشد.

در مورد جلوگيري از مسموميت‌هاي تصادفي بايد دقت داشت با توجه به اين كه اين مسموميت‌ بيشتر در كودكان رخ مي‌دهد، حتي‌المقدور بايد مواد شوينده را از دسترس كودكان دور نگه داشت.

نكته ديگر اين كه محلول‌هاي شوينده را از ظروف مخصوص خود كه داراي علايم هشداردهنده است، به ظروف غيراستاندارد كه برچسب هشدار ندارند، نبايد منتقل كرد.

دكتر شادنيا در پاسخ به اين پرسش كه در صورت تماس شوينده‌ها با دست چه بايد كرد،

يادآوري مي‌كند: در مورد تماس‌هاي پوستي، اولين و مهمترين كار شستشوي محل تماس با آب است كه مفيدترين اقدام براي فرد حادثه‌ديده محسوب مي‌شود. نكته مهم در شستشوي محل تماس با ماده سفيدكننده و شوينده، اين است كه حداقل زمان براي اين كار 30 دقيقه است و اگر تماس ماده شوينده با مخاط چشم فرد بوده باشد، اهميت شستشو دوچندان مي‌شود. در تماس‌هاي استنشاقي، بايد فرد را به هواي آزاد منتقل كرد و در صورت امكان براي بهبود تنفس او، از كپسول‌ اكسيژن استفاده به عمل آورد.

او همچنين در مورد مسموميت‌هاي تصادفي مي‌گويد: براي اين قبيل مسموميت‌ها مهم‌ترين كار، نوشاندن تدريجي آب يا شير به صورت مداوم و در حجم‌هاي كم است، در حدي كه فرد دچار حالت تهوع و استفراغ نشود، استفاده از شير به دليل خاصيت پانسمان‌كنندگي آن بسيار مفيد است.

وي با تأكيد بر اين كه افراد بايد از هرگونه اقدام خودسرانه براي مداواي مسمومين خودداري كنند، مي‌افزايد: وادار كردن فرد مسموم شده به استفراغ، موجب بازگشت ماده شوينده به مري و دهان او مي‌شود و ميزان سوختگي در اين نواحي را تشديد مي‌كند. برخي فكر مي‌كنند با نوشاندن محلول‌هايي مثل آب‌ليمو و جوش‌شيرين، مي‌توانند مسموميت ناشي از خوردن مواد شوينده را خنثي كنند، در صورتي كه ماهيت عمل خنثي شدن محلول‌هاي اسيدي و بازي، يك فرآيند گرمازا است و اين عمل موجب مي‌شود كه فرد علاوه بر سوختگي شيميايي، دچار سوختگي‌هاي حرارتي نيز شود از اين رو بايد از اين كار خودداري به عمل آيد.

خطرهاي خانه‌تكاني

دكتر علي سعادت ـ ارتوپد در مورد خطرات خانه‌تكاني به گزارشگر روزنامه اطلاعات مي‌گويد: هر سال با فرا رسيدن اسفند ماه و انجام خانه‌تكاني، بلند كردن و جابه‌جا كردن اجسام سنگين و حركات ناگهاني ستون فقرات و از همه بدتر، سرخوردن روي زمين كف‌آلود و ليز خوردن و يا افتادن از چهارپايه، آسيب‌هاي جدي را براي ستون فقرات به وجود مي‌آورد و از اين رو افراد بايد راه‌هاي پيشگيري و اقدامات اوليه مداواي مصدوميت‌ها و مسموميت‌هاي ناشي از خانه‌تكاني را بدانند.

وي مي‌افزايد: وقتي ضربه‌اي به ستون فقرات وارد مي‌شود، مي‌تواند به قسمت استخواني يا ليگاماني و يا ديسك‌ها آسيب بزند. اولين كاري كه بايد در اين قبيل مواقع انجام داد، استراحت و بي‌حركتي است. زيرا با اين كار، فشار از روي ستون فقرات بر داشته مي‌شود. پس بعد از ضربه و بروز درد،‌ بايد بي‌حركت ماند و از مسكن‌هاي معمولي براي كاهش درد و همچنين گرم نگه داشتن موضع درد، استفاده كرد. اگر درد در محل ضربه وجود دارد و به جايي منتشر نمي‌شود، حكايت از صدمه ديدن موضعي دارد، اما اگر منتشر مي‌شود، يعني ديسك آن ناحيه تغيير شكل داده است و به نحوي، روي عصب فشار مي‌آورد و درد در قلمرو آن عصب منتشر مي‌كند. درد انتشاري، حايز اهميت است. اگر ضربه‌اي كه وارد شده هيچ اختلال همراهي ندارد، راه‌حل همان است كه گفتيم. يعني استراحت در رختخواب تا چند روز و مصرف مسكن، اما اگر اختلال ادرار يا مدفوع و يا درد و گزگز پاها نيز به دنبال ضربه وجود دارد، بايد سريع با جراح مغز و اعصاب مشورت شود. در غير اين صورت و با نداشتن 2 علامتي كه گفته شد، اصولي‌ترين درمان مصدومان استراحت است. در اين وضعيت، طوري استراحت كنيد كه تشك شما برايتان مطلوب باشد و دردي را احساس نكنيد، كه بيشتر تشك‌هاي متوسط و نه خيلي سفت را شامل مي‌شود. اگر روي تختخواب استراحت كنيد، بلند شدنتان راحت‌تر است تا روي زمين.

البته فراموش نكنيد فقط حق بلند شدن و حركت را در موارد خاص داريد و تمامي روز را بايد در رختخواب خوابيده باشيد. همچنين با پاهاي خم شده به داخل شكم بخوابيد و يا اگر به پشت مي‌خوابيد، بالشتي زير زانو قرار دهيد و هرگــز روي شكم نخوابيد.

دكتر سعادت مي‌افزايد: مهم‌ترين اقدام براي استراحت ستون فقرات، آرامش روحي است. از افكار منفي اجتناب كنيد و مطمئن باشيد كه اگر به توصيه‌هاي ياد شده به دقت عمل كنيد، 96 تا 98 درصد بهبود مي‌يابيد.

به هر حال اگر اين درمان طبي ديسك در زمان حاد و دردناك بودن با توصيه‌هاي پزشكي و استراحت خوب شد كه عالي است، وگرنه بايد چاره‌اي ديگر مانند جراحي انديشيد.

مراقبت از ستون فقرات

دكتر مسعود خديويي- جراح مغز و اعصاب در گفت‌و‌گو با رسانه‌هاي گروهي اظهار داشته است: خانه تكاني علاوه بر كمر درد بر روي مفاصل هم آثار مخرب و گاه جبران‌ناپذيري مي‌گذارد. بارها تاكيد كرده‌ايم هُل دادن يا كشيدن مبل و كمد و جابه‌جايي وسايل سنگين نبايد انجام شود، زيرا با اين كار با كمر خود دشمني مي‌كنيد!

خانم‌ها هرگز نبايد به تنهايي اجسام سنگين مانند كپسول گاز را بلند كنند. به خاطر داشته باشيد رعايت اصول بهداشت ستون فقرات، بايد در اولويت ذهني شما قرار بگيرد و پس از آن به امور خانه‌داري پرداخته شود.

وي مي‌افزايد: بهداشت ستون فقرات عبارت است از رعايت مسايلي كه عدم انجامشان يا بد انجام دادن آنها، به صدمه ديدن ستون فقرات منجر مي‌شود.

شما در نشستن، ايستادن، راه رفتن، خوابيدن و همه امور زندگي بايد طوري برنامه‌ريزي كنيد كه ستون فقرات‌تان تحت فشار نباشد، اينكه مدت‌ها چمباتمه بزنيد و به شست‌وشوي ظروف بپردازيد، صددرصد به كمر شما صدمه‌ وارد مي شود. بايد قبل از نظافت منزل طوري بنشينيد كه كمرتان با لگن، زاويه 90 درجه داشته باشد و حتماً مفصل زانو كمي بالاتر از ران باشد. اگر قرار است ايستاده به شست‌وشو يا نظافت ظروف بپردازيد و مدت طولاني جلوي ظرفشويي بايستيد، بايد از زيرپايي استفاده كنيد و گهگاه پاي راست يا چپ خود را روي آن قرار دهيد تا انحناي ستون فقرات شما تغيير كند و يك نقطه آن، تحت نيروي دايمي قرار نگيرد.

به علاوه لازم است در اين ميان حواستان به رگ‌هاي پايتان باشد تا خون در آنها حالت سكون پيدا نكند.

نبايد در حالت خم به جلو يا حالت قوز كرده بايستيد، زيرا اين حالت به هنگام جارو كشيدن ديده مي‌شود. اگر جارو برقي نداريد و مجبوريد با جاروي دستي كار كنيد، بنشينيد و جارو كنيد. شما حتي اگر روزي 15 دقيقه مجبور باشيد قوز كنيد و جارو بكشيد، بدون شك به ديسك‌هايتان آسيب مي‌زنيد.

توصيه‌هاي مهم براي خانه تكاني ايمن

*باز نگه داشتن پنجره‌ها: باز نگه داشتن پنجره‌ها هنگام خانه‌تكاني يكي از مهم‌ترين كارهايي است كه باعث افزايش ايمني مي‌شود، به خصوص وقتي از مواد شيميايي حاوي كلر يا آمونيوم استفاده مي‌شود، بايد اين نكته را رعايت كرد. چون كلر و آمونيوم گازي توليد مي‌كنند كه در محيط بسته باعث آسيب‌هاي شديد ريوي مي‌شوند. بنابراين بايد پنجره‌ها و در صورت امكان درها را باز گذاشت تا اين گاز از اتاق خارج شود. البته بهتر است فن يا پنكه كوچكي هم، همزمان در همين محل روشن كرد تا هوا را به جريان بيندازد.

*هيچ گاه مواد شوينده را با هم مخلوط نكنيد: مواد شوينده حاوي مواد شيميايي متفاوتي است. هنگام مخلوط كردن آنها با يكديگر گاه واكنش‌هاي شيميايي خطرناكي به وجود مي‌آيد و در نتيجه آن، حوادثي مرگبار و بيماري‌هايي غيرقابل برگشت ايجاد مي‌شود. پس بهتر است براي تميزكردن هر بخش از خانه، از يك ماده شوينده موثر براي همان بخش استفاده كنيد.

*دستكش بپوشيد: استفاده نكردن از دستكش به هنگام شست‌وشوي سطوح مختلف به وسيله مواد شوينده، صدمات شديدي به پوست وارد مي‌كند. پوشيدن دستكش تقريباً در تمامي مدت خانه تكاني، لازم است و نه تنها مانع خشك ماندن پوست دست مي‌شود، بلكه از جذب مواد شيميايي از طريق پوست هم جلوگيري مي‌كند. اين مواد مي‌تواند موجب بيماري‌ها و ناهنجاري‌هاي متعددي در قسمت‌هاي مختلف بدن بشود.

*مراقب دور و بر خود باشيد: اكثر حوادثي كه هنگام خانه تكاني رخ مي‌دهند، به دليل شلوغي و در هم ريختگي محيط زندگي است. براي مثال، نردبان يا مواد شوينده سر راه است و يا زمين، خيس و ليز شده است. گاهي هم قاليچه‌ها و موكت‌هاي خيس باعث ليز خوردن روي زمين مي‌شوند، بنابراين بايد با احتياط بيشتري قدم برداشت. در ضمن سطل‌هاي آبي را كه حاوي مواد شوينده است، نبايد سر راه گذاشت چون هم ممكن است روي زمين بريزند و باعث ليزشدن سطوح شود و هم ممكن است كودكان به سراغ آنها بروند و مسموم شوند.

*به خودتان استراحت بدهيد: بعضي‌ها فكر مي‌كنند هرچه سريع‌تر كار را تمام كنند، موفقيت بزرگتري به دست آورده‌اند. اما به هيچ وجه اين طور نيست. اگر به ذهن و جسم استراحت كافي ندهيم، خستگي باعث كُند شدن واكنش‌هاي بدن مي‌شود. در واقع احتمال وقوع حوادث براي فرد خسته بيشتر است. بنابراين پس از ميزان مشخصي كار كردن، بايد استراحت كرد و بقيه كارها را براي روز بعد گذاشت.

*شوينده را درست نگهداري كنيد: پس از اتمام كار روزانه خستگي نبايد مانع جمع كردن وسايل مربوط به خانه تكاني شود. ممكن است بچه‌ها سراغ اين وسايل بروند و مثلاً محتويات قوطي‌هاي مواد شوينده را بخورند. در پايان روز بايد همه اين وسايل را جمع كرد و در محل مناسب، قرار داد. اين محل بايد از حرارت، تابش آفتاب و نيز از دسترس كودكان، دور باشد.

*روش درست بلند كردن اجسام سنگين را ياد بگيريد: زيرا برداشتن بارها و وسايل سنگين مي‌تواند به ستون فقرات، مفاصل دست و نيز زانوها آسيب‌هاي جبران ناپذيري وارد كند. اگر روش درست بلند كردن اشياي سنگين رعايت شود،‌تا حد زيادي از اين صدمات جلوگيري به عمل مي‌آيد. پزشكان براي بلندكردن اجسام سنگين، توصيه‌هايي به شرح زير دارند:

ـ قبل از بلند كـــردن جسم، به وزن و ابعـــاد آن خوب دقت كنيد، هيـــچ گاه نبايد بدون بررسي و شتابزده در اين مورد عمل كرد.

ـ هيچ گاه كمر خود را خم نكنيد، بلكه زانوها را خم كنيد و با كمري كاملاً صاف، بنشينيد.

ـ جسم مورد نظر را در نزديك‌ترين حالت ممكن به بدن نگه داريد.

ـ براي بلند شدن از زمين، كمر را خم نكنيد. بلكه با استفاده از پاها بلند شويد.

با اين كار نيروي حاصل از وزن جسم سنگين به ماهيچه‌هاي ران و ساق پا وارد مي‌شود.

ـ به يادداشته باشيد هر جسمي را نمي‌توان يك نفره جابجا كرد، براي اجسام با وزن بيش از 20 كيلوگرم بايد از افراد ديگر هم كمك گرفت.

بيتا مهدوي

چهارشنبه|ا|17|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 216]