خود بيمار پنداري يا بيماري واقعي؟!

واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: خود بيمار پنداري يا بيماري واقعي؟!
شايد در زندگي خود با افرادي مواجه شده ايد كه مكررا شكايات جسماني متعددي را مطرح مي كنند، مكررا نزد پزشك مي روند و ليست بلند بالايي از نام و تلفن پزشكان مختلف رانگهداري مي كنند و از پزشكي به پزشك ديگر سر گرداناند.
"خود بيمار پنداري" "يا هيپو كندري" عنوان عارضه اي است كه فرد مبتلا اشتغال ذهني با بيمار بودن خود دارد و نشانه ها يا كاركرد هاي بدني خود را اشتباه تفسير مي كند. در حالي كه معاينه هاي دقيق بدني نمي توانند هيچگونه اختلال جسماني را كه با دلمشغولي هاي فرد مطابقت داشته باشند تشخيص دهند. فرد خود بيمار پندار ممكن است كاركرد هاي بدني مانند ضربان قلب، تعريق، حركات دودي لوله گوارش را به ناراحتي قلبي يا گوارشي يا به ناهنجاري هاي مبهم و نامشخص يا يك بيماري مشكوك نسبت دهد. و انتظار توجه و درمان ويژه اي دارد. معمولا كوشش هاي دوستان، خويشاوندان، يا پزشكان براي منصرف كردن بيمار از اين افكار به جايي نمي رسند و ناراحتي و نگراني او ادامه پيدا مي كند و از پزشكي به پزشك ديگر مراجعه مي كند.
نشانه هاي خود بيمار پنداري كدام اند؟
خود بيمار پنداري در واقع شكل خاصي از اضطراب است. ضوابط اصلي آن: 1- دلمشغولي همراه با ترس درباره ابتلا به يك بيماري جدي يا فكر ابتلا به آن بر اساس تفسير اشتباه نشانه هاي بدني است، كه فرد به رغم معاينه هاي اطمينان بخش پزشكي متناسب كماكان متقاعد نمي شود و نگراني اش بر طرف نمي شود. 2- مدت اختلال حداقل شش ماه است و سبب بروز اختلال در روابط اجتماعي يا خانوادگي و شغلي فرد مي شود.
علت بروز خود بيمار پنداري چيست؟
در علت شناسي خود بيمار پنداري ديدگاه هاي مختلف روانشناسي دلايل مختلفي را عنوان كردند. اغلب تحقيقات مبين اين نكته اند كه خود بيمار پنداري با بيماري جدي در كودكي يا بيماري والدين يا يكي از اعضاي خانواده در گذشته يا مرگ يك فرد نزديك بر اثر بيماري ارتباط دارد.
پاره اي ديگر از مادران از مواظبت و پرستاري از فرزندشان لذت مي برند و بدين ترتيب "بيماري" كودك به شكل بخش اصلي رابطه با مادر در مي آيد. عوامل ديگري مانند جلب توجه خانواده و پذيرش و تاييد بيشتر و يا پناه بردن به بيماري براي اجتناب از موقعيت تهديدكننده يا فشارهاي ناشي از احساس گنهكاري و جز آن نيز مي توانند به خود بيمار پنداري منجر شوند.
در دوره نوجواني رابطه اي آشكار بين خود بيمار پنداري و الگوي تربيتي- فرهنگي مشاهده شده است. در اغلب موارد يكي از والدين چنين تظاهراتي را نشان مي دهد. در بعضي فرهنگ ها هم اين شيوه براي فرد، ابراز هيجا نها و احساس ها را تسهيل مي كند. در واقع فرد رنج رواني خود را به وسيله بدنش ابراز مي كند.
سير اين بيماري چگونه است؟
اين بيماري سير مزمن و عود كننده و مقاومي دارد و ممكن است چند سال طول بكشد و مراجعات مكرر به پزشكان و حتي بستري شدن هاي متعدد و تكرار آزمايش هاي گوناگون در سابقه فرد وجود داشته باشد. اما آنچه اهميت دارد شيوه برخورد با بيماران است كه هيچگاه قانع نمي شوند و در نتيجه از پزشكشان بيزار مي شوند. خود بيمار انگاري مي تواند در هر سني روي دهد اما تصور مي شود شايعترين سن شروع در اوايل بزرگسالي باشد.
درمان
در درمان خود بيمار پنداري معمولا چارچوب خانوادگي فرد در نظر گرفته مي شود. يك آزمايش دقيق جسماني مي تواند اطمينان بخش باشد. معمولا اين بيماران دلخور و عصباني مي شوند و احساس مي كنند كه مشگل آنها جدي گرفته نمي شود. روان درماني موثر ترين شيوه درمان اين بيماري است و در مواردي كه بيماري با افسردگي و اضطراب توام است، دارو درماني براي كاهش افسردگي و اضطراب صورت مي گيرد.
كارشناسي ارشد روانشناسي دانشگاه شهيد بهشتي

دوشنبه|ا|1|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مردم سالاری]

[مشاهده در: www.mardomsalari.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 378]