نفت و گاز درياي خزر و پتانسيل‌هاي موجود براي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:شبكه خبر دانشجو: نفت و گاز درياي خزر و پتانسيل‌هاي موجود براي ايران
برآورد كارشناسان از ميزان برداشت كشورهاي حاشيه درياي خزر نشان از بي‌توجهي ايران به سرمايه‌گذاري در اين حوزه نفتي و گازي دارد.

گروه اقتصادي «خبر گزاري دانشجو» - سلمان بابايي؛ پيشرفت هاي عرصه تكنولوژي و صنعت در بين كشورهاي مختلف جهان، تمايل دنيا را به مصرف انرژي هر روز بيش از روزهاي قبل افزايش مي دهد.

نگاهي به منازعات سياسي كشورهاي دنيا در طول قرن بيستم نشان مي دهد، محرك بيشتر اين منازعات ريشه در دستيابي به منابع انرژي داشته است.

بازارهاي بين المللي در نقاط مختلف دنيا، اين روزها بيشترين فعاليت خود را در مبادلات انرژي به كار مي گيرند و با توجه به همين نكات اين روزها تمايل كشورها در گوشه و كنار دنيا به استفاده و بهره برداري از منابع انرژي بسيار افزايش يافته است.

طلاي سياه و فرآورده هاي حاصل از آن، اما در اين بين از اهميت ويژه اي برخوردار هستند، وابستگي دنياي صنعت به منابع نفتي و فرآورده هاي آن باعث شده است تا هر روز تقاضاي كشورهاي مختلف به اين ماده افزايش يابد و اكتشاف و استخراج ميدان هاي نفتي روز به روز زيادتر شود.

منابع انرژي پركاربرد چون نفت و گاز و فرآورده هاي آن به علت اهميت حياتي در صنايع مدرن و درآمدهاي سرشارشان مي توانند به عنوان عامل مهمي در توسعه و رشد اقتصادي هر كشوري محسوب شوند.

در اين ميان ايران به دليل در اختيار داشتن منابع نفتي در جنوب كشور از اهميت ويژه اي در بين كشورهاي نفت خيز دنيا برخوردار است.

بيش از 100 سال است كه استخراج نفت و استحصال آن، منبع پولي براي اقتصاد ايران به حساب مي آيد و درصد بالايي از منابع بودجه اي ايران از اين مسير تامين مي شود.

ايران با بهره گيري از منابع نفتي جنوب كشور توانسته است در بين كشورهاي صادر كننده نفت عضو اوپك پس از عربستان، جايگاه دوم را از آن خود كند.

اما استحصال نفتي از منابع جنوب كشور طي يك قرن گذشته باعث شده است تا ذخاير نفتي موجود در شمال كشور و در درياي خزر، به دلايل مختلف مغفول بماند.

مطالعات بدست آمده نشان مي دهد حجم ذخاير تخمين زده شده نفتي در درياي خزر حدوداً برابر با 50 ميليارد بشكه و ذخاير گاز طبيعي تاييد شده هم برابر با 257 هزار ميليارد فوت مكعب بوده است.

اين ارقام در حالي بيان مي شود كه نگاهي به ذخاير نفت و گاز درياي خزر نسبت به ذخاير جهاني آمار جالب توجهي را نتيجه مي دهد.

با تخمين اين ميزان ذخاير مي توان نتيجه گرفت كه درياي خزر چهار درصد از منابع نفتي و همچنين چهار درصد از ذخاير گازي جهان را در دل خود جا داده است، البته با ادامه اكتشافات، ظرفيت منابع نفت و گاز منطقه درياي خزر قابليت ارتقا دارد.

پيش بيني مي شود با ادامه فعاليت هاي اكتشافي، ظرفيت بهره برداري نفت اين منطقه 184 ميليارد بشكه و ظرفيت استحصال گاز از آن هم 293 هزار ميليارد فوت مكعب افزوده شود.

اما با اين تفاسير سهم همسايگان نفتي حوزه درياي خزر از اين وادي به چه ميزان بوده است؟

البته با تخمين هاي بدست آمده در بين كشورهاي همسايه حوزه درياي خزر بيشترين سهم از ميدان هاي نفتي از آن قزاقستان و بيشترين سهم از ميدان هاي گازي از آن تركمنستان بوده است.

طبق آخرين اطلاعات بدست آمده كشورهاي منطقه از طريق استحصال گاز و نفت از درياي خزر درآمدهاي درخور توجهي را از آن خود كرده اند، طبق اين آمار سه كشور جمهوري آذربايجان، تركمنستان و قزاقستان از منابع نفت درياي خزر روزانه 2.7 ميليون بشكه برداشت مي كنند، در حالي كه سهم ايران از اين منابع عدد صفر را نشان مي دهد.

در طي سال هاي اخير ميزان برداشت هاي نفتي اين كشورها از منابع درياي خزر به طور چشمگيري افزايش يافته و با سرمايه گذاري هايي كه در اين بخش انجام گرفته، ميزان برداشت ها بشدت در حال افزايش است.

ارزش نفت درياي خزر تا حدي است كه روسيه كه منابع نفت و گاز عظيمي در شمال خود دارد، به سمت منابع نفت و گاز درياي خزر گرايش پيدا كرده است.

در همين زمينه شركت لوك اويل روسيه با اكتشاف ذخاير نفتي اين كشور به دنبال استخراج منابع نفتي در درياي خزر است.

اين شركت از سال 1999 تا سال 2005 توانسته است شش حوزه نفتي در منطقه درياي خزر را كشف كند؛ همچنين اين شركت اعلام كرده كه قادر است تا سال 2016 روزانه 240 هزار بشكه نفت، تنها از دو ميدان متعلق به اين كشور استحصال كند.

عطش روسيه براي برداشت نفت از درياي خزر تا بدانجا بوده كه در طول چند سال اين كشور به دنبال سرمايه گذاري 12 ميليارد دلاري بوده است.

ذخاير موجود نفتي در اختيار روسيه حدود 300 ميليون بشكه است و پيش بيني مي شود ذخاير احتمالي اين كشور هفت ميليارد بشكه باشد.

حال در اين ميان كشور ما در برداشت هاي نفت از درياي خزر تا چه اندازه موفق بوده است؟ سوالي كه در طول چند سال اخير همواره با اما و اگرهاي بسياري همراه بوده است.

درياي خزر با توجه به اينكه احتمالاً در دهه آينده به يكي از بزرگترين حوزه هاي صادرات نفت و گاز تبديل مي شود، يك منطقه مهم و استراتژيك در بازار جهاني انرژي به حساب مي آيد.

طبق اطلاعات منتشر شده تراز نامه انرژي كه هر دو سال توسط وزارت نيرو منتشر مي شود، آمده است: شركت حفاري نفت شمال طي سال هاي گذشته با همكاري شركت هاي شل، لاسمو و اويل، مطالعات اكتشافي را به منظور شناسايي ساختارهاي خزر و تعيين بالقوه ساختارها براي اثبات وجود ذخاير نفت و گاز در اختيار، انجام داده است.

بر اساس اين مطالعات صورت گرفته، احتمال وجود نفت و گاز در حداقل هشت بلوك وجود دارد كه بزرگترين آن داراي ۲۰ ميليارد بشكه نفت است.

در گزارش ترازنامه انرژي در زمينه خصوصيات ميدان هايي كه احتمال وجود نفت در آنها وجود دارد، آمده است: از ميان هشت بلوك موجود و در اختيار ايران، غير از يك بلوك بقيه در اعماق ۴۰۰ تا ۸۰۰ متري قرار دارند كه انجام حفاري اكتشافي در آنها نياز به دكل نيمه شناور دارد.

بر اساس اين گزارش، براي كشف ذخاير احتمالي نفت در خزر تا پايان سال ۸۱، 10 هزار كيلومتر عمليات لرزه نگاري، خريد اطلاعات موجود به همراه اطلاعات چاه هاي حفر شده در منطقه جنوبي خزر تلفيق، و بر اساس تفسير كليه اطلاعات براي اولين بار تصوير جامعي از ساختار و ذخاير نفت و گاز درياي خزر جنوبي بدست آمده كه مي توان با استفاده از آنها مراحل بعدي اكتشاف و توسعه را برنامه ريزي كرد.

اين گزارش حاكي است، بلوك نفتي البرز با نفت درجاي ۲۰ ميليارد بشكه، در عمق ۵۰۰ متري زير سطح دريا قرار دارد و از جمله ميدان هاي مشترك ايران و آذربايجان مي باشد.

بعد از بلوك البرز، بلوك چالوس در عمق ۸۰۰ متري دريا داراي نفت درجاي سه ميليارد بشكه اي است؛ موقعيت اين منطقه در فاصله ۱۷ تا ۲۲ درصدي آبهاي جنوبي درياي خزر قرار دارد.

اغلب بلوك هاي احتمالي نفتي خزر فراتر از موقعيت ۱۱ درصدي آب هاي جنوبي خزر قرار دارند و تنها دو بلوك رودسر و رامسر در نزديكي ساحل ايران هستند.

حال با اطلاعات موجود و بر اساس بررسي هاي بدست آمده، پتانسيل هاي لازم براي برداشت نفت و گاز از درياي خزر در اختيار ايران قرار دارد.

مشكل اساسي در اين بين حل مشكلات و مناقشات ژئوپلتيكي و روابط بين كشورهاي همسايه حوزه درياي خزر است تا در كنار برداشت هاي ساير كشورها، ايران نيز بتواند سهم خود را از ميدان هاي اين دريا بدست آورد و درآمدهاي نفتي خود را از طريق فروش نفت و فرآورده هاي نفتي ارتقا بخشد.

پس از رفع اين مشكل، تامين سرمايه هاي لازم براي برداشت نفت از اين حوزه مهمترين عامل به حساب مي آيد.

سرمايه گذاري داخلي و خارجي بر روي منابع نفت و گاز درياي خزر مي تواند سودآوري هاي كلاني براي كشور چه در صحنه اقتصادي و چه در صحنه سياسي به همراه داشته باشد.

شنبه|ا|10|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبكه خبر دانشجو]

[مشاهده در: www.snn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 205]