در حاشيه ديدار ساركوزي با دالايي لاما؛ فصل سرد روابط فرانسه و چين

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: در حاشيه ديدار "ساركوزي" با "دالايي لاما"؛ فصل سرد روابط فرانسه و چين
گروه تحليل و تفسير خبر - مريم زباندان: ديدار اخير (16 آذر) "نيكلا ساركوزي" رئيس جمهوري فرانسه با "دالايي لاما" رهبر بوداييان تبت در مراسم اعطاي جايزه صلح نوبل به رييس جمهوري سابق لهستان در "گدانسك"، گرچه با هدف حمايت از مردم تبت صورت گرفته اما روابط فرانسه و چين را تحت تاثير قرار داد.

هرچند ساركوزي با بيان اينكه "ديدار با برندگان جايزه صلح نوبل از وظايف رئيس جمهوري فرانسه به شمار مي رود" به توجيه اقدام خود پرداخت، اما برخي تخليلگران بر اين باورند كه ساركوري اين ديدار را با هدف انحراف افكار عمومي فرانسه از وضعيت بد اقتصادي و روند صعودي بيكاري در كشور انجام داده و عدم رعايت حقوق بشر در تبت را به عنوان دستاويزي براي رسيدن به اهداف خود انتخاب كرده است.
پس از اين ديدار دولت چين در نخستين واكنش، اقدام ساركوزي را نسنجيده و دور از هر گونه تيزبيني در قبال مساله تبت دانست كه سبب جريحه دار شدن احساسات مردم اين كشور شده است.
مقامات چيني همچنين در اعتراض به ديدار نيكلا ساركوزي با دالايي لاما، وي را به عبور از خط قرمز چين و فرانسه يعني موضوع "تبت" متهم و اعلام كردند كه تماميت ارضي اين منطقه فقط به دولت چين ارتباط دارد و كشورهاي ديگر نبايد در امور داخلي آن دخالت كنند.
سامانه هاي اينترنتي خبري چيني نيز با انتقاد از عملكرد ساركوزي نوشتند كه فرانسه بايد بهاي اين تحريك را بپردازد و اين بها فقط با بايكوت كردن اجناس فرانسوي ميسر مي شود.
گفته مي شود برخي مراكز تجاري چين پس از ديدار ساركوزي با لاما اقدامات ضد فرانسوي خود را آغاز كرده اند بطوريكه در برخي سامانه هاي تبليغاتي- اينترنتي چين، شعار "به كالاهاي فرانسوي نه بگوييد" نقش بسته است.
همچنين از شهروندان چيني خواسته شده تا كالاهاي داراي علائم ساخت فرانسه نظير خودرو، پوشاك، لوازم آرايشي و ... را تحريم كنند.
نتايج يك نظرسنجي در سامانه اينترنتي معروف چيني موسوم به "سينا" نشان مي دهد كه اقدام ساركوزي در ديدار با دالايي لاما از نظر 93 درصد شهروندان چيني مهمترين عامل در تخريب وجهه فرانسه نزد مردم و مقامات اين كشور محسوب مي شود.
براساس گزارش اين سامانه اينترنتي، مهمترين علت واكنش و اعتراض شديد مقامات پكن به اين ديدار آن است كه رهبر بوداييان تبت متهم به اقدامات غيرقانوني بر ضد چين مي باشد و فرانسه نبايد از چنين فردي حمايت كند.
وزارت خارجه چين نيز در اعتراض به عملكرد ساركوزي، به فرانسه هشدار داد كه رئيس جمهوري اين كشور بايد مسووليت اقدامات خويش را بر عهده بگيرد.
دولت چين نيز در اقدامي تلافي‌جويانه نشست اتحاديه اروپا و چين را كه قرار بود در شهر "ليون" فرانسه برگزار شود به تعويق انداخت.
فرانسه نيز ضمن ابراز تاسف نسبت به از اين اعتراض ها، اعلام كرد كه فرانسه همچنان به تقويت مناسبات با چين پايبند است.

*** موقعيت تبت و رهبر بوداييان
تبت، سرزمين مقدس بوداييان در آسياي مركزي و در چين قرار دارد و شهر "لهاسا" مركز اين استان است.
تبت بيش از 40 سال در اشغال نيروهاى خارجى قرار داشته و در حال حاضر تعدادي از سربازان چيني در تبت مستقر شده اند.
حضور نيروهاي خارجي در طول اين سال ها سبب گرديده تا ساكنان تبت از اساسى ترين حقوق خود يعني آزادى بيان و حق عبادت محروم شوند.
بيش از يك ششم جمعيت شش ميليونى تبت در نتيجه حمله و اشغالگرى نظاميان چيني به اين منطقه كشته شدند.
"تنزين گياتسو" چهاردهمين دالايي لاما در سال 1935 ميلادي در شرق تبت متولد و پس از طي دوران جواني موفق به اخذ درجه دكترا در رشته فلسفه بودايي در سال 1959 ميلادي شده است.
او در سن پانزده سالگي در حالي به رهبري سياسي و مذهبي تبت انتخاب شد كه نيروهاي جمهوري خلق چين تبت را به اشغال درآورده بودند.
فشار دولت چين بر دولت محلي تبت در آن زمان به حدي افزايش يافت كه مردم در سال 1956 ميلادي با هدف استقلال تبت قيام كردند اما اين قيام با دخالت ارتش چين سركوب شد و دالايي لاما مجبور به ترك تبت گشت و به هند رفت.
دالايي لاما از سال 1960 ميلادي در "درمسالا" هند (لهاساي كوچك) و مقر دولت تبعيدي تبت زندگي مي كند و حدود 120 هزار نفر از از طرفداران وي نيز در آنجا مستقر شده اند. وي در طول اين سال ها همواره در تلاش بوده تا تبت را به استقلال برساند و در اين خصوص ديدارهايي را با مقامات كشورهاي مختلف انجام داده است.
دالايي لاما به خاطر سال ها تلاش در حل مناقشات بين المللي و امور حقوق بشر موفق به دريافت جايزه صلح نوبل در سال 1989 ميلادي شد.
رهبر بوداييان تبت در سفر به لهستان و در حاشيه گردهمايي برندگان جايزه صلح نوبل با رييس جمهوري فرانسه ديدار كرد كه با واكنش گسترده اي روبه رو شد.

*** نگاهي به علل تشديد اختلافات چين و فرانسه
با لغو نشست مشترك سران اتحاديه اروپا و چين، اختلافات كهنه ميان چين و فرانسه از سر گرفته شد.
در پي به تعويق انداختن نشست مشترك سران اتحاديه اروپا و چين از سوي پكن، اما فرانسه موضع خود را نسبت به چين همچنان متعادل خواند و خواستار گسترش بيش از پيش اين روابط شد.
مقامات چيني معتقدند كه با لغو اين نشست و در واكنش به ديدار ساركوزي با دالايي لاما، فرانسه را به عنوان رييس دوره اي اتحاديه اروپا در آخرين روزهاي دوره رياست اين كشور تنبيه كرده اند.
يكي از دلايل اصلي اختلافات ميان چين و فرانسه، ملاقات با رهبر بوداييان تبت است كه مقامات چيني اين اقدام پاريس را دخالت در امور داخلي كشوري ديگر خواندند.
وزير خارجه چين نيز درخصوص اين اقدام گفت: تعليق اجلاس سران چين و اروپا از جمله ضرباتي است كه فرانسه بايد آن را جدي بگيرد.
وي افزود: مساله حق حاكميت تبت از اهميت زيادي براي چين برخوردار است، طوريكه سفر رهبر بوداييان تبت به پاريس و ملاقات با مقامات فرانسوي و برخي كشورها و تاكيد اتحاديه اروپا بر رعايت حقوق بشر از جانب چيني ها حساسيت زيادي را در ميان مردم و مقامات اين كشور ايجاد كرده است.
طرح مساله رعايت حقوق بشر در تبت، از سوي اتحاديه اروپا چندمين بار است كه منافع اقتصادي دو طرف را تحت الشعاع قرار داده، گرچه فرانسه و چين مي دانند كه تيرگي روابط بر سر موضوع تبت به نفع هيچ يك از دو كشور نيست.

*** روابط اقتصادي چين و فرانسه
از سال 1994 ميلادي روابط چين با كشورهاي اروپاي غربي پيشرفت قابل توجهي داشت و در سال 1975 ميلادي بازار مشتركي بين اين كشور و اروپا برقرار شد.
پس از گشودن درهاي اصلاحات در چين بر روي كشورهاي خارجي روابط اين كشور با اروپاي غربي بيش از پيش توسعه يافت.
اين پيشرفت ها به حدي رسيد كه در زمينه هاي علمي، فني، فرهنگي و آموزشي نيز تاثير گذار بود.
در سال 1989 ميلادي اكثر كشورهاي اروپايي بدلايل سياسي چين را در زمينه هاي اقتصادي و سياسي تحريم كردند كه سبب كاهش مبادلات تجاري بين اين كشور آسيايي با اروپا شد.
اما از سال 1991 ميلادي با بهبود شرايط اروپاي غربي دوباره روابط با چين توسعه يافت.
چيني ها در تعاملات اقتصادي با كشورهاي اروپايي همواره به عنوان كشوري كليدي مورد توجه بوده اند و كشورهاي اروپايي سعي داشتند تا روابط خود را بويژه در زمينه تجاري با اين كشور گسترش دهند.
فرانسه از بزرگترين شركاي تجاري چين و دومين شريك در بخش فن آوري و تكنولوژي هاي روز دنيا و سومين سرمايه گذار اروپايي در چين محسوب مي شود.
فرانسه همچنين دهمين كشور بزرگ سرمايه گذار در ميان كشورهاي جهان و سومين سرمايه گذار بزرگ اروپايي در چين است.
حجم سرمايه گذاري اين كشور در چين در سال 2006 ميلادي 6/88 ميليارد دلار بوده كه ممكن است اين مبلغ تا پايان سال به مرز 100 ميليارد برسد كه رقم قابل توجهي در عرصه تجارت محسوب مي شود.
فرانسه همواره در تلاش بوده تا در بازار اقتصادي چين وارد شود و حجم روابط تجاري خود را با اين كشور افرايش دهد.
براساس آمار منتشر شده، حجم مبادلات تجاري دو كشور در سال 2006 ميلادي 19/25 ميليارد دلار بوده كه مي توان انتظار داشت اين رقم تا پايان سال جاري (2008) ميلادي افزايش يابد.
مساله مهم ديگر توان چين در صنعت هسته اي است كه امروزه بزرگترين پروژه هاي اقتصادي اين كشور در ساخت راكتورها و نيروگاه هاي هسته اي خلاصه مي شود.
داشتن اين توان سبب شد تا فرانسه بزرگترين قرارداد صنعت هسته اي را با چين به امضا برساند.

*** ريشه اختلاف فرانسه و چين
ريشه اختلافات فرانسه و چين به زماني باز مي گردد كه يكي از شركت هاي فرانسوي اقدام به فروش سلاح به كشور تايوان نمود كه اين واكنش شديد چيني ها را بدنبال داشت.
فرانسه در ژانويه سال 1994 ميلادي و در يك بيانيه مشترك وعده داد كه جهت بهبود روابط دو كشور، ديگر به تايوان سلاح نفروشد كه اين اقدام باعث عادي شدن روابط دو كشور شد.

*** سخن آخر
ديدار رييس جمهوري فرانسه با رهبر بوداييان تبت و سخن از رعايت حقوق بشر توسط ساركوزي تنها حفظ منافع تبتي ها نيست گرچه پكن به اين ديدارها اعتراض كرد و فرانسه را تهديد به تحريم نمود اما فرانسه معتقد است منافع مشتركي با چين دارد و همواره تلاش مي كند آن را به سطح بالاتري برساند.
اروپا همواره و در پس پرده به اين مساله معترف است كه به مشاركت چين در امور جهاني نياز دارد و چين نيز به خوبي مي داند كه به سرمايه گذاري كشورهاي اروپايي در كشور براي رشد اقتصادي خود محتاج است، پس مي توان نتيجه گرفت كه محدود كردن روابط دو كشور شايد بازي سياسي باشد.
كارشناسان چيني بر اين باورند كه عملكرد اخير ساركوزي نشان از رويكرد فرصت طلبانه وي دارد و فرانسه به جاي در نظر گرفتن منافع درازمدت خود به منفعت كوتاه مدت بسنده كرده است.
تبت از سال 1959 ميلادي در تصرف چين است و جايگاهي ويژه در اين امپراطوري براي خود دارد، بنابراين مقامات چيني نمي پذيرند تا هر دولتي در امور داخلي اين منطقه دخالت كند.
فرانسه بارها به عنوان دايه اي مهربان‌تر از مادر حمايت خود را از خودمختاري تبتي‌ها نشان داده و ديدار اخير ساركوزي با لاما نيز اين مهرباني را دو چندان كرده است.
اتحاديه اروپا به خوبي مي داند كه عملكرد ساركوزي در دفاع از مردم تبت در آينده اي نه چندان دور به ضرر اين اتحاديه تمام خواهد شد زيرا چين مصمم است تا روابط تجاري خود را با اين كشور محدود نمايد.
عليرغم هوش و درايت رهبر بوداييان تبت بايد گفت كه دالايي لاما سخت تحت تاثير عملكرد رييس جمهوري فرانسه قرار گرفته و در يك برنامه خبري اظهار داشت كه عليرغم پيامدهاي ناشي از اين ديدار، ساركوزي از روي خلوص نيت با وي ديدار كرده و محكم و استوار بر موضع برحق خود يعني دفاع از حقوق مردم تبت ايستاده است.
نماينده تبتي هاي تبعيد شده به فرانسه نيز موضعگيري پاريس را ستودني خواند و افزود: به فرانسه به عنوان يك حامي تبت نگاه مي كنيم.
"وانگ پو باشي" با جسورانه توصيف كردن اقدام ساركوزي تصريح كرد: اين مهم است كه فرانسه با تمامي جايگاه مهم خود در سياست بين الملل و اروپا از خودمختاري تبت حمايت مي كند.
اما در پايان بايد افزود، آينده نشان خواهد داد كه ساركوزي در تبت به دنبال چيست.

*** منابع:
-----------
- سامانه هاي اينترنتي خبري - تحليلي
- خبرگزاري "مهر" و "فارس"
- كتاب سبز چين.دفتر مطالعات سياسي و بين المللي وزارت امور خارجه، گردآوري و تنظيم زهرا طاهري امين، مركز چاپ و انتشارات، 1380.
- كتاب سبز فرانسه.دفتر مطالعات ساسي و بين المللي،وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات، 1386.
دوشنبه 25 آذر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 95]